KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2010/080

Gündem No : 39

Karar Tarihi : 30.12.2010

Karar No : 2010/UH.I-4036

Şikayetçi:

Savan Yemek San. Tic. Ltd. Şti., Öz Ankara Top. Sit. 3 Blok No:94 Macunköy/ANKARA

İhaleyi yapan idare:

Osmancık Devlet Hastanesi Baştabipliği, Gemici Mah. Sultanhamit Cad. No:33/1 Osmancık/ÇORUM

Başvuru tarih ve sayısı:

10.12.2010 / 51762

Başvuruya konu ihale:

2010/528331 İhale Kayıt Numaralı "Malzeme Dahil Yemek Pişirme Dağıtım ve Sonrası Hizmetler" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

23.12.2010 tarih ve I.H.38.55.0263/2010-67E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Osmancık Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 22.11.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Malzeme Dahil Yemek Pişirme Dağıtım ve Sonrası Hizmetler” ihalesine ilişkin olarak Savan Yemek San. Tic. Ltd. Şti.’nin 01.12.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 06.12.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 10.12.2010 tarih ve 51762 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.12.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu, sorgulama yapılmadan ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37 nci maddesinde; belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesinin yapılacağı, ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine uymayan, teklifleri ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olmayan ve birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Kurumu tarafından, hizmet alımı ihalelerine yönelik olarak aşırı düşük tekliflerin belirlenmesine ilişkin bağlayıcı kurallar getirilmemiş olduğundan, anılan Kanun hükümleri uyarınca, hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklifleri belirleme hususundaki takdir yetkisi ihale komisyonlarındadır. Ancak, bu yetkinin, Kanunun 38 inci maddesinde belirlenen çerçeveye, ihale konusu hizmetin niteliğine, kamu ihale mevzuatının temel ilkelerine, dolayısıyla kamu yararına uygun olarak kullanılması gerekliliği kuşkusuzdur.

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre, söz konusu yetkinin kullanılmasında önem arz eden etkenlerin yaklaşık maliyet ve diğer teklifler olduğu açıktır.

Bununla birlikte, idarelerin aşırı düşük teklifleri belirleme konusunda kullanacakları yetkinin sınırlarını daha da belirginleştirmek için, yaklaşık maliyetin altında teklif sunan her isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlenip belirlenmeyeceği,

diğer tekliflerin altında teklif sunmanın hangi durumlarda yaklaşık maliyete göre düşük teklif sunmanın ötesinde önem ifade edeceği, yaklaşık maliyetin veya diğer tekliflerin altında teklif sunmuş hangi sayıda isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirleneceği hususlarında değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 nci ve 8 inci maddelerinde yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler belirtilmiş ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında esas alınacak miktar ve fiyatların tespitine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında; ihale konusu hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların, tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutarın, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirleneceği, bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici karının ekleneceği, bulunan tutarın, kar hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyetin hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.

Anılan Yönetmelik hükmü uyarınca, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenen tutara en fazla % 20 oranında kar eklenebileceğinden,

yaklaşık maliyet hesap cetvelinde kar oranına ilişkin olarak ayrıca bir belirlemenin yapılmadığı başvuruya konu ihaleye ilişkin değerlendirmelerde yaklaşık maliyetin % 20 oranında kar içerdiği kabulüyle, ihalede karsız yaklaşık maliyetin 504.041,67 TL olduğu belirlenmiştir.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde kalan istekli olan Çakınlar Market Unlu Mam. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin 357.915,00 TL olduğu,

karsız yaklaşık maliyetten düşük olan bu teklifin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek sorgulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Yapılan incelemede, başvuru sahibi olan Savan Yem. San. Tic. Ltd. Şti., Asol Gıda Eğit. İnş. Nak. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. - Nar Restoran İşl. ve Gıda Ltd. Şti. Ortak Girişimi ve Pegasus Gıd. Mad. Tur. İnş. Taah. Tem. Yem. ve Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti. - Turkuaz Yem. Güv. Hiz. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin tekliflerinin de karsız yaklaşık maliyetten düşük olduğu tespit edildiğinden, bu isteklilerden de aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Çakınlar Market Unlu Mam. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti., Savan Yem. San. Tic. Ltd. Şti., Asol Gıda Eğit. İnş. Nak. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. - Nar Restoran İşl. ve Gıda Ltd. Şti. Ortak Girişimi ve Pegasus Gıd. Mad. Tur. İnş. Taah. Tem. Yem. ve Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti. - Turkuaz Yem. Güv. Hiz. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Dr. Hasan GÜL

Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

II. Başkan Hicabi ECE

Kurul Üyesi Ali KAYA

Kurul Üyesi

Bahattin IŞIK

Kurul Üyesi Hakan GÜNAL

Kurul Üyesi Kazım ÖZKAN

Kurul Üyesi

Adem KAMALI

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

Karşı Oy:

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin;“ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu, sorgulama yapılmadan ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu” yönündeki iddiasının incelenmesi sonucunda, iddia yerinde bulunarak karsız yaklaşık maliyetten düşük olduğu tespit edilen dört istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiş bulunmaktadır.

Söz konusu ihale; malzeme dahil yemek pişirme dağıtım ve sonrası hizmetler alımı işi olup, idarece yaklaşık maliyetin piyasa araştırması ile idarenin 2010 yılı ihalesinde gerçekleşen fiyatlarının ortalaması alınarak toplam 604.850,00 TL olarak belirlendiği, 7 adet ihale dokümanı satıldığı, 7 isteklinin teklif verdiği, bütün tekliflerin geçerli olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihaleye 357.915,00 TL, ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olan başvuru sahibi tarafından 427.950,00 TL teklif verildiği, ihaleye sunulan diğer geçerli tekliflerin sırasıyla 461.175,00 TL, 498.100,00 TL, 509.900,00 TL, 547.250,00 TL ve 609.950,00 TL olmak üzere biri hariç 6 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu ancak hiçbir isteklinin teklifinin idarece aşırı düşük teklif olarak görülmeyerek ihalenin geçerli teklifler içerisinde en düşük teklif veren istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin“teklif fiyata dahil masraflar” ve“aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin“teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvuruna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyetin altındaki bütün geçerli tekliflerin birbirine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Yukarıda açıklandığı üzere inceleme konusu ihalede“itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle“düzeltici işlem belirlenmesi’ne ilişkin karara katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ II.Başkan

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin;“ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu, sorgulama yapılmadan ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu” yönündeki iddiasının incelenmesi sonucunda, iddia yerinde bulunarak karsız yaklaşık maliyetten düşük olduğu tespit edilen dört istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiş bulunmaktadır.

Söz konusu ihale; malzeme dahil yemek pişirme dağıtım ve sonrası hizmetler alımı işi olup, idarece yaklaşık maliyetin piyasa araştırması ile idarenin 2010 yılı ihalesinde gerçekleşen fiyatlarının ortalaması alınarak toplam 604.850,00 TL olarak belirlendiği, 7 adet ihale dokümanı satıldığı, 7 isteklinin teklif verdiği, bütün tekliflerin geçerli olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihaleye 357.915,00 TL, ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi olan başvuru sahibi tarafından 427.950,00 TL teklif verildiği, ihaleye sunulan diğer geçerli tekliflerin sırasıyla 461.175,00 TL, 498.100,00 TL, 509.900,00 TL, 547.250,00 TL ve 609.950,00 TL olmak üzere biri hariç 6 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu ancak hiçbir isteklinin teklifinin idarece aşırı düşük teklif olarak görülmeyerek ihalenin geçerli teklifler içerisinde en düşük teklif veren istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin“teklif fiyata dahil masraflar” ve“aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin“teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvuruna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı ve ihale üzerinde bırakılan istekli olan Çakınlar Market Unlu Mam. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin yaklaşık maliyete göre % 40 ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Savan Yem. San. Tic. Ltd. Şti’nin teklifinin ise yaklaşık maliyete göre % 29,2 oranında daha düşük olduğu anlaşıldığından bu tekliflerin yaklaşık maliyete göre çok düşük olarak değerlendirilebileceği ve sadece bu iki isteklinin teklifine ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının uygun olacağı, yaklaşık maliyetin altındaki diğer dört isteklinin teklifinin ise birbirine göre ve yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceğinden bu tekliflere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin sonuçlandırılması gerekmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere; inceleme konusu ihalede, idarece ihale üzerinde bırakılan Çakınlar Market Unlu Mam. Tem. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Savan Yem. San. Tic. Ltd. Şti’nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek sorgulanması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle karara katılmıyorum.

Hicabi ECE

Kurul Üyesi