KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2015/007

Gündem No : 74

Karar Tarihi : 21.01.2015

Karar No : 2015/UH.I-236

Şikayetçi:

Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Limited Şirketi

İhaleyi Yapan Daire:

Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

30.12.2014 / 46977

Başvuruya Konu İhale:

2014/123711 İhale Kayıt Numaralı "2015-2016 Yılları İçin Malzemesiz Genel Temizlik" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Ltd. Şti.,

İzmir Cad. No: 36/6 Kızılay ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü,

Atatürk Bulvarı No: 98 3. Kat C Blok 06650 Çankaya/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2014/123711İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Yılları İçin Malzemesiz Genel Temizlik Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 10.11.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2015-2016 Yılları İçin Malzemesiz Genel Temizlik Alımı” ihalesine ilişkin olarak Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Ltd. Şti.nin 15.12.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.12.2014 tarih ve 46977 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/3885 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalenin 10.11.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile üzerlerinde kaldığı, bu aşamadan sonra söz konusu karara ilişkin olarak herhangi bir şikayet olmaksızın, ihaleye ilişkin olarak yapılan ön mali kontrol sürecinde İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın tanımış olduğu yetki çerçevesinin dışına çıkılarak sundukları birim fiyat teklif cetvelinin standart form birim fiyat teklif cetveline uymadığının gerekçe olarak gösterildiği, bunun üzerine 01.12.2014 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararı tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

Kamu İhale Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde ihale tarihinde yürürlükte olan brüt asgari ücret veya idari şartname brüt asgari ücretin (%) fazlası olarak belirlenen ücret, nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarının asgari işçilik maliyetini oluşturduğunun açıklandığı, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesinin “25.3.2. Yemek ve yol giderleri:

Yemek giderleri:

Her ay işçilere, fiilen çalışılan her gün için; 2015 yılı için 9,30 TL, 2016 yılı için ise 10,00 TL brüt yemek bedeli nakdi olarak ödeyecek ve bu bedelleri ücret bordrolarında gösterecektir. Bu bedeller her ay için 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri fiilen çalışılan gün olarak değerlendirilecektir.

Yol giderleri:

Her ay işçilere, fiilen çalışılan her gün için; 2015 yılında; 8,00 TL, 2016 yılında; 8,50 TL Brüt yol bedeli nakdi olarak ödeyecek ve bu bedelleri ücret bordrolarında gösterecektir. Bu bedeller her ay için 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri fiilen çalışılan gün olarak değerlendirilecektir.

NOT: 2015 ve 2016 yıllarına ilişkin brüt yol ve yemek bedelleri ayrı ayrı düzenlenmiştir. İstekliler ilgili yıla ait işçilik maliyetini hesaplarken bu hususu göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.”şeklinde düzenlendiği,

İhale dokümanı ekinde verilen birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda "Farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılacaktır” açıklamasının yer aldığı,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan standart form birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda "Farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılacaktır” açıklamasının bulunduğu,

Ayrıca aynı idarenin 2013-2014 yılı için yapılan aynı konulu ihalesine ilişkin olarak Kamu İhale Kurulu’nun 2012/UH.III-4407 sayılı kararında “…2013 ve 2014 yılı için farklı yemek ve yol bedeli öngörülmüş olması sebebiyle iki farklı grup asgari işçilik maliyeti ortaya çıkmış olmasına karşın idarece hazırlanan standart form birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde bu doğrultuda ayrı bir satır açılmadığı, brüt asgari ücret verilecek işçi grubu için tek satır ve brüt asgari ücretten % 25 fazla ücret verilecek işçi grubu için tek satır açıldığı, bu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde bulunan standart form birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda yer alan “Farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılacaktır.” açıklaması ile örtüşmediği anlaşılmıştır.” denilerek farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılması gerektiğinin belirtildiği,

Bu bağlamda taraflarınca sunulan birim fiyat teklif cetvelinin, idare tarafından 2015 ve 2016 yılı için farklı yol ve yemek bedeli öngörülmüş olması, hem idarece verilen birim fiyat teklif cetveli, hem standart form birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda, hem de Kamu İhale Kurulu’nun 2012/UH.III-4407 sayılı kararında farklı ücret grupları için ayrı satır açılacağının belirtilmesi hususları bir arada değerlendirilerek hazırlandığı, dolayısıyla birim fiyat teklif cetvelinin birim fiyat sütununa 2015 ve 2016 yılındaki işçilik maliyetleri ayrı ayrı yazılarak her bir iş kaleminin miktar sütunundaki rakamlar ile teklif edilen birim fiyat çarpılarak o iş kalemine ait teklif tutarına ulaşıldığı, bu itibarla birim fiyat teklif cetvelinde birim fiyatların 2015 ve 2016 yılı için olduğu belirtilerek yer verilmesinin teklif bedelinin hesaplanması noktasında esası etkileyecek nitelikte olmadığı, dolayısıyla tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, idari şartnamede belirtilen gider kalemleri esas alınıp işçilik hesaplama modülü kullanılarak yapılan hesaplama ile 2015 yılı asgari işçilik maliyeti toplamının 6.949.873,20 TL, 2016 yılına ilişkin olarak teklif edilmesi gerekli asgari işçilik maliyeti toplamının 7.066.935,84 TL hesaplandığı, bu iki yıl için toplam teklif edilmesi gerekli asgari işçilik maliyetinin 14.016.809,04 TL olduğu,

Fakat idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveli esas alındığında işçilik maliyeti için 2015 ve 2016 yıllarının aritmetik ortalaması alınarak hesaplanan tutarın (7.008.407,64 TL) yazılacağı, bu durumda ise 2015 yılı için asgari işçilik maliyetinin üzerinde, 2016 yılı için ise asgari işçilik maliyetinin altında bir ödemenin söz konusu olacağı, bu durumun iş artışı veya eksilişi durumlarında soruna neden olacağı göz önünde bulundurularak taraflarınca hazırlanan birim fiyat teklif cetvelinin 2015 ve 2016 yılındaki işçilik maliyetlerini ayrı ayrı içerecek şekilde oluşturulduğu,

Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklif sütununa bir işçinin 2015 yılı ve 2016 yılındaki asgari işçilik maliyetinin ortalamasının yazıldığı ve toplam 14.016.815,28 TL teklif sunulduğu, ihalenin birim fiyat usulü ile yapıldığı, sözleşmenin birim fiyat teklif üzerinden imzalanacağı, daha sonra taraflarca anlaşılan bu birim fiyatlar dışında fiyatların belirlenemeyeceği göz önüne alındığında anılan istekliye 2015 yılı için 7.008.407,64 TL, 2016 yılı için de yine 7.008.407,64 TL ödemenin yapılacağı, dolayısıyla sözleşmenin uygulanması aşamasında 2015 yılı için 6.949.873,20 TL ödeme yapılması gerekirken, fazladan 69.070,64 TL ödeme yapılmasının söz konusu olacağı, dolayısıyla kamu zararının ortaya çıkacağı, oysaki sözleşmenin kendileri ile yapılması durumunda 2015 yılı için 6.949.873,20 TL, 2016 yılı için de 7.066.935,84 TL ödeme yapılacağı ve yaptırılan hizmet için herhangi bir kamu zararının söz konusu olmayacağı,

Öte yandan ihale kararında sundukları teklif mektubunun mevzuat gereği taşıması zorunlu hususlardan hangisini taşımadığına somut olarak yer verilmediği, sundukları teklif mektubunun mevzuat gereği taşıması gereken bütün şartları taşıdığı, söz konusu teklif mektubunun eki birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

Hizmet işinde çalıştırılacak 290 personele asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş olan brüt asgari ücret üzerinden, ancak yüklenici tarafından çalıştırılacak personele ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret tutarının; Sorumlu Müdüre % 50, Sorumlu Müdür Yardımcısına (Bayan) % 50, Ekip Şefine % 35, Hos-Hostese %25, Camcı-Bahçıvana %30, Temizlik İşçisine ve Engelli Personel İçin Bürüt Asgari ücret üzerinden, ilgili mevzuata göre hesaplanacak işçilik ücreti teklif fiyata dahil edilecek olup, fazla mesai yaptırılmayacak, Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde (Ulusal Bayram,Resmi-Dini Bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) işçi çalıştırılmayacaktır.

25.3.2. Yemek ve yol giderleri:

Yemek giderleri:

Her ay işçilere, fiilen çalışılan her gün için; 2015 yılı için 9,30 TL, 2016 yılı için ise 10,00 TL brüt yemek bedeli nakdi olarak ödeyecek ve bu bedelleri ücret bordrolarında gösterecektir. Bu bedeller her ay için 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri fiilen çalışılan gün olarak değerlendirilecektir.

Yol giderleri:

Her ay işçilere, fiilen çalışılan her gün için; 2015 yılında; 8,00 TL, 2016 yılında; 8,50 TL Brüt yol bedeli nakdi olarak ödeyecek ve bu bedelleri ücret bordrolarında gösterecektir. Bu bedeller her ay için 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri fiilen çalışılan gün olarak değerlendirilecektir.

NOT: 2015 ve 2016 yıllarına ilişkin brüt yol ve yemek bedelleri ayrı ayrı düzenlenmiştir. İstekliler ilgili yıla ait işçilik maliyetini hesaplarken bu hususu göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.

İşçilerin yıllık izin, mazeret izni, evlenme izni, ölüm izni vb. yasal izinli oldukları günlerde yemek ve yol giderleri hakedişlerinden kesilecektir.

…

25.3.4. Diğer giderler:

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.30.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem ve ihbar tazminatları, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. %2” düzenlemelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.

İdarece hazırlanan Birim Fiyat Teklif Cetvelinin ise aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.

A¹ B²

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması³ Miktarı

Teklif Edilen⁴ Birim Fiyat

Tutarı

Birimi İşçi sayısı Ay/gün/saat

1 Sorumlu Müdür İşçi X Ay 1 24

2 Sorumlu Müdür Yardımcısı (Bayan) İşçi X Ay 1 24

3 Ekip Şefi İşçi X Ay 7 24

4 Hos/ Hostes İşçi X Ay 45 24

5 Camcı İşçi X Ay 6 24

6 Bahçıvan İşçi X Ay 3 24

7 Temizlik İşçisi İşçi X Ay 218 24

8 Engelli Personel İşçi X Ay 9 24

TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)

İhale konusu işe ilişkin Sözleşme Tasarısının “İşin süresi” başlıklı 9 uncu maddesinde:

“9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2015; işi bitirme tarihi 31.12.2016

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu ihalede 20 adet ihale dokümanı satın alındığı, 10.11.2014 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 7 adet teklif sunulduğu, iki adet tekliften birinin İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde belirtilen ihaleye katılmak için gerekli belgeleri sunmadığı, diğerinin ise sadece teşekkür mektubu sunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer beş isteklinin teklifinin geçerli kabul edilerek ihalenin başvuru sahibi olan istekli Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına 10.11.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile karar verildiği,

İhaleyi gerçekleştiren Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından Strateji Geliştirme Başkanlığına 14.11.2014 tarihli ve 5327536 sayılı yazının yazıldığı, bu yazıda ön mali kontrol yapılarak görüş bildirilmesinin istenildiği,

Strateji Geliştirme Başkanlığının 27.11.2014 tarihli ve 5792746 sayılı yazısında “… İlgi yazı ve eki ihale dosyasında yapılan incelemede; ihale komisyon kararından en avantajlı teklif sahibi olan, Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Limited Şirketinin teklif zarfı içinde vermiş olduğu Birim Fiyat Teklif Mektubu ekinde yer alan Birim Fiyat Teklif Cetvelinde idarece hazırlanan bölüm ile istekliler tarafından doldurulacak bölümleri değiştirerek ihaleye katıldığı tespit edilmiştir. Oysaki Birim Fiyat Teklif Mektubu ve eki Birim Fiyat Teklif Cetveli İdari şartnamenin ekinde yer alan standart formlara göre isteklilerin kendilerine ayrılan bölüme yalnızca Teklif edilen birim fiyat ile tutarı yazmaları gerekmektedir.

Buna göre, Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 53’üncü maddesinde; başvuru ve teklif mektupları bu yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanacağı ve teklif mektuplarının standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olacağı ve teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılacağı belirtilmektedir.

Bu itibarla, Bakanlığımız merkez binaları hizmet binalarının 2015-2016 yılları (24 aylık) malzemesiz genel temizlik ihalesi işi, Makrotep Entegre Tesis Yönetimi Limited Şirketine KDV hariç 14.016.809,04 TL bedelle yaptırılmasına ilişkin sözleşme ve ekleri, söz konusu yüklenicinin Birim Fiyat Teklif Mektubu ekinde yer alan Birim Fiyat Teklif Cetvelini idari şartnamedeki standart formlara uygun vermediğinden isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılması gerekirken teklif değerlendirmeye alındığı için ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmemiştir.” ifadelerine yer verildiği,

Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın söz konusu yazısında yer verilen görüşe dayanılarak 01.12.2014 tarihli düzeltici işleme esas ihale komisyonu kararı alındığı, bu karar ile başvuru sahibi isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin Arsemia Tem. Gıda ve Bil. San. Tic. Ltd. Şti., Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bil. Gıda İnş. Tic. San. Ltd. Şti. - Atlantis Sosyal Hiz. Haz. Giy. Teks. Koz. Mak. Metal Ürün. ve Plas. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi isteklinin itirazen şikayet dilekçesi incelendiğinde, söz konusu ihalede ön mali kontrol sürecinin ilgili mevzuatında öngörülen yetki sınırının dışına çıkılarak gerçekleştirildiği iddia edilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir.” hükmü yer almaktadır.

31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…Ön Malî Kontrol: İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, harcama programı, finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrolünü,…” açıklaması,

“Ön malî kontrolün kapsamı” başlıklı 10’uncu maddesinde “Ön malî kontrol görevi, idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından yerine getirilir.

Ön malî kontrol, harcama birimleri tarafından yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollerden oluşur. Malî hizmetler birimi tarafından yapılacak ön malî kontrol, Usul ve Esaslarda belirtilen kontroller ile idarelerce yapılacak düzenlemeler çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.

Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemler, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edilir. Malî karar ve işlemler harcama birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından da kontrol edilir.” açıklaması,

“Ön malî kontrolün niteliği” başlıklı 11’inci maddesinde “ Ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, malî karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir. Malî karar ve işlemlerin ön malî kontrole tâbi tutulması ve ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” açıklaması,

“Kontrol yetkisi” başlıklı 14’üncü maddesinde “Malî hizmetler biriminde ön malî kontrol yetkisi malî hizmetler birimi yöneticisine aittir. Kontrol sonucunda düzenlenen yazılı görüş ve kontrol şerhleri malî hizmetler birimi yöneticisi tarafından imzalanır. Malî hizmetler birimi yöneticisi, bu yetkisini sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yazılı olarak yardımcısına veya birimin iç kontrol alt birim yöneticisine devredebilir. Malî hizmetler birimi yöneticisinin harcama yetkilisi olması durumunda ön malî kontrol görevi, iç kontrol alt birim yöneticisi tarafından yürütülür.

Malî hizmetler biriminin ön malî kontrolüne tâbi malî karar ve işlemlerin kontrolü, birimin iç kontrol alt birimi tarafından yerine getirilir.

Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol görevi, ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlisi tarafından yerine getirilir.” açıklaması,

“Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları” başlıklı 17’nci maddesinde “İdarelerin, ihale kanunlarına tâbi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için bir milyon Türk Lirasını, yapım işleri için üç milyon Türk Lirasını aşanlar ön mali kontrole tâbidir.” açıklaması yer almaktadır.

İhale komisyonları tarafından alınan kararların, sonuçları itibarı ile harcamayı gerektiren nitelik taşıyan kararlar olması nedeniyle mali kararlar arasında yer aldığı, bu bakımından ihale komisyonu kararlarının ön mali kontrole tâbi tutulması gerektiği, İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 10’uncu maddesinde idarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlem konularının,

a) İdarenin bütçesi,

b) Bütçe tertibi,

c) Kullanılabilir ödenek tutarı,

d) Harcama programı,

e) Finansman programı,

f) Merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu,

g) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması,

şeklinde sıralandığı,

dolayısı ile idarelerce gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımları ihalelerinde sözleşme bedeli 1.000.000 (bir milyon) TL’yi,

yapım işleri ihalelerinde ise sözleşme bedeli 3.000.000 (üç milyon) TL’yi aşan ihalelerin ihale işlem dosyalarının,

yukarıda sayılan konular bakımından kontrollerinin yapılabilmesi için ön mali kontrole gönderilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Söz konusu ihalede, ilk aşamada ihale komisyonu tarafından başvuru sahibinin teklifinin geçerli olduğu sonucuna varılarak ihalenin anılan isteki üzerinde bırakılmasına karar verildiği, sonrasında ise hazırlanan ihale işlem dosyasının mevzuata uygun şekilde ön mali kontrol işlemlerinin gerçekleştirildiği ve bu işlem neticesinde başvuru sahibi isteklinin sunduğu birim fiyat teklif cetvelinin idarece verilen birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen şekle aykırı olarak hazırlandığına yönelik yapılan tespitler üzerine ihale komisyonu tarafından yeni bir ihale komisyonu kararının alındığı tespit edilmiştir. Ön mali kontrol sürecinde başvuru sahibi isteklinin teklifinin mevzuata uygun olmadığına yönelik yapılan değerlendirmenin ilgili mevzuatına uygun olduğu, ön mali kontrol neticesinde yapılan tespitler neticesinde farkına varılan bir durum üzerine ihale komisyonu kararının düzeltilebileceği, bu itibarla ihale komisyonu tarafından alınan ikinci kararın mevzuata aykırı olmadığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından birim fiyat teklif cetvelinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan standart form birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda "Farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılacaktır” açıklamasına aykırı hazırlandığına ilişkin iddiasına ilişkin olarak ise;

Söz konusu ihalede teklif fiyata dahil olan masraflar esas alınarak Kamu İhale Kurumu’nun işçilik hesaplama modülü kullanılarak yapılan hesaplamada, 290 personel için 2015 yılına ilişkin teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamının; brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan 8,00 TL yol ve 9,30 TL yemek gideri ile % 4 sözleşme giderleri dahil olmak üzere 6.949.873,20 TL’ye karşılık geldiği, 2016 yılına ilişkin teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamının; brüt asgari ücret üzerinden, 8,50 TL yol ve 10,00 TL yemek gideri ile % 4 sözleşme giderleri dahil olmak üzere 7.066.935,84 TL’ye karşılık geldiği,

Yukarıda yapılan hesaplamadan görüleceği üzere 2015 ve 2016 yılı ilgili iş kalemlerinin asgari işçilik maliyeti toplamlarının farklı tutarlara karşılık geldiği, bu farklılığın söz konusu yıllar için yemek ve yol bedelinin farklı belirlenmesinden kaynaklı olduğu, 2015 ve 2016 yılı için farklı yemek ve yol bedeli öngörülmüş olması sebebiyle iki farklı asgari işçilik maliyetinin ortaya çıkmış olmasına karşın idarece hazırlanan standart form birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde bu doğrultuda ayrı bir satır açılmadığı, bu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde bulunan standart form birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinin 3 numaralı dipnotunda yer alan “Farklı ücret gruplarının her biri için ayrı satır açılacaktır.” açıklaması ile örtüşmediği anlaşılmış olmakla birlikte söz konusu ihalenin 10.11.2014 tarihinde gerçekleştirildiği, başvuru sahibi isteklinin ise 15.12.2014 tarihinde ihale dokümanına ilişkin olarak şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında; ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden adayların, istekli olabileceklerin ve isteklilerin Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiştir.

Anılan Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir...” hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede; birim fiyat teklif cetvelinin standart forma aykırı hazırlandığına yönelik şikayetin ihale dokümanına yönelik şikayet niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. Fakat başvuru sahibi istekli tarafından ihale dokümanına ilişkin şikayetin en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması gerekirken ihale tarihinden sonra 15.12.2014 tarihinde yapıldığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’da düzenlenmiş şikâyet başvuru süreleri zorunlu süreler olup, hak düşürücü nitelik taşımaktadır. Yapılan incelemede, başvuru sahibinin, ihale dokümanına yönelik olduğu görülen iddialarına ilişkin şikayetini süresi içerisinde gerçekleştirmediği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendinde; Kuruma veya idareye yapılan başvurularda, başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması halinde başvurunun reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiasının söz konusu kısmının süre yönünden reddedilmesi gerekmektedir.

Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğinin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “… c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler, hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi isteklinin söz konusu ihalede teklif verdiği dolayısıyla istekli sıfatını haiz olduğu ve bu sebeple yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmü gereği başvuru ehliyetinin de bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının ehliyet ve süre yönünden reddedilmesi gerektiği ve kesinleşen ihale dokümanı düzenlemelerine göre idarece teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olmasının da yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, başvuru sahibi istekli tarafından itirazen şikayet dilekçesinde yer verilen ihale üzerinde bırakılan istekliye ilişkin iddialarına ilişkin olarak ise;

4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinde; ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday, istekli ve istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği hüküm altına alınmış, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu bir idari başvuru yolu olarak öngörülmüştür.

Anılan Kanunda idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurularının, ihale süreci içerisindeki idari işlem veya eylemlerle hakkı muhtel olan aday, istekli ve istekli olabileceklerle sınırlı biçimde öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Bu haliyle, idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilmesi için öncelikle; aday, istekli veya istekli olabilecek sıfatını haiz olunması ve başvuru sahibinin idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eyleminden dolayı bir hak kaybına veya zarara uğraması veya zarara uğramasının muhtemel olması gerekmektedir.

Sonuç itibariyle, Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi için, aday, istekli veya istekli olabileceklerin hukuken korunması gerekli bir hakkının bulunması gerekmektedir. Ancak inceleme konusu ihalede, başvuru sahibinin teklifinin ön mali kontrol aşamasında verilen görüş üzerine alınan ihale komisyonu kararı üzerine değerlendirme dışı bırakıldığı, söz konusu kararın yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde yerinde olduğunun tespit edildiği, bu nedenle anılan isteklinin iddiasının ihale üzerinde bırakılan istekliye ilişkin kısmının incelenerek yerinde bulunması durumunda dahi başvuru sahibinin teklifinin değerlendirmeye alınmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde, başvuru sahibinin hukuken korunması gerekli bir hakkının bulunmadığı ve söz konusu iddiaya ilişkin olarak başvuru ehliyetini haiz olmadığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvurunun 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince, ehliyet yönünden reddedilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi

Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi