Toplantı No : 2015/074

Gündem No : 25

Karar Tarihi : 23.12.2015

Karar No : 2015/UH.II-3470

Şikayetçi:

Erdoğmuş Turizm Nakliyat Sanayi Ve Tic. Limited Şirketi

İhaleyi Yapan Daire:

Ankara Valiliği (Yatırım İzleme Ve Koordinasyon Başkanlığı)

Başvuru Tarih ve Sayısı:

27.11.2015 / 92774

Başvuruya Konu İhale:

2015/114360 İhale Kayıt Numaralı "Personel Servis Aracı Kiralama" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN,

Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ

BAŞVURU SAHİBİ:

Erdoğmuş Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

Subayevleri Mah. Fahrettin Altay Cad. Güzin Sok. No: 31/A Keçiören/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,

Varlık Mah. Tanzimat Cad. No: 67 06170 Yenimahalle/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/114360İhale Kayıt Numaralı “Personel Servis Aracı Kiralama” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 08.10.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Personel Servis Aracı Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Erdoğmuş Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.11.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.11.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.11.2015 tarih ve 92774 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.11.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2015/3099 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhaleye katılan isteklilerden Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş., Boss Ul. Tur. Filo Kir. Tic. A.Ş. ve Karsel Tur. Taş. Güv. Sist. ve Hizm. Gıd. Tem. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş oldukları iş deneyim belgelerinin mevzuata uygun olup olmadığının ve iş deneyim belgelerinin EKAP kodu olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği,

İş deneyimini tevsik için Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş. tarafından sunulan özel sektöre taahhüt edilen işlere ilişkin olan belgeler ekinde SGK sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin ibraz edilmesi gerektiği anılan firma, Köker Tur. Taş. ve İnş. Tic. Taah. Ltd. Şti. ile aralarında yapılan ve 2015/MK-456 sayılı Kurul kararına konu işin sözleşmesini sundu ise sunulan sözleşmelerin ve faturaların şaibeli olduğu,

2) İstekliler aşırı düşük açıklamalarında bu işi yapan firmalardan fiyat teklifi almak suretiyle sigorta, kasko lastik ve vb. giderler dahil açıklama yapmış iseler, böyle bir açıklamanın ilgili Kanun ve hükümlere aykırılık teşkil ettiği, idarenin önemli bileşen olarak tespit ettiği masraf ve giderler için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde açıklama yapılması gerekirken ilgili firmaların aşırı düşük açıklamalarında anılan giderler için tevsik edici herhangi bir bilgi ve belge sunmadıkları,

Aşırı düşük teklif açıklaması veren firmalar tarafından, Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde firma görevlisi olarak çalıştırılacağı belirtilen personel için herhangi bir maliyet öngörülmediği ve ayrıca çalıştırılacak olan 19 adet şoför ve 1 adet temsilci olmak üzere toplam 20 adet personel maliyetine ilişkin KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktısının sunulmadığı, hesaplanmanın mevzuata uygun yapılmadığının düşünüldüğü, çalıştırılacak personellere ilişkin herhangi bir tevsik edici bilgi ve belge sunulmadığı,

İstekliler tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçlara ait amortisman değerlerinin tamamının araçların özelliği dikkate alınmadan 5 yıl üzerinden alındığı, oysaki minibüs ve midibüs tipi araçların amortisman oranının yıllık %25 olduğu, ayrıca isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamasında 19 aracın amortisman bedellerinin envanterlerine girişleri dikkate alınarak ayrı ayrı hesaplanması gerekirken Şartname’de istenen araçların her biri için bir adet amortisman hesabı yapılarak maliyet hesaplaması yapıldığı ve meslek mensubu kaşesinin bulunmadığı neticede bu konudaki açıklamalara ilişkin bilgi ve belgelerin yetersiz olduğu ve sunulan belgelerin mevzuata uygun olmadığı,

Ayrıca istekliler ihale konusu iş kapsamında istenen araçların, kiralama yolu ile temin edileceğine dair bilgi ve belge sunmuş ise de, araç kiralama sözleşmesi yapmış olduğu firma/firmaların envanterlerinde işe ait istenen asgari koltuk kapasitesine sahip marka ve model araç/araçlarının olduğuna dair tevsik edici demirbaş listesi veya ruhsat fotokopileri sunmasının mümkün olamayacağı, meslek mensubu kaşesinin bulunmadığı Ek-05 veya Ek-06 formalarının istenmesi gerektiği, neticede bu konudaki açıklamalarının bilgi ve belgelerinin yetersiz olmasından dolayı mevzuata uygun olmadığı,

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların zorunlu mali sorumluluk, koltuk ferdi kaza ve araç kasko maliyetleri ile ilgili olarak herhangi bir maliyet öngörülmediği, öngörülmüş ise bölge müdürlüklerinden veya genel müdürlüklerden proforma fatura veya fiyat teklifi alınmadığı, tekliflerinin bu alanda faaliyet gösteren bir firmadan alındığı ancak üzerinde meslek mensubu tarafından yazılması zorunlu "Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan … tarih ve … sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim" beyanının yer almadığı, sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgelerin işin tamamını karşılamadığı,

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların muayene, bakım ve egzoz emisyon giderleri için araçların tip, model ve yaşına göre her hangi bir maliyet öngörülmediği, öngörülmüş ise de mevzuata uygun olmadığı ve çalıştırılacak olan araçlar için motorlu taşıtlar vergisi giderlerinin hesaplanmasında işin başlama ve bitiş tarihlerinin dikkate alınmadığı ve/veya yanlış hesaplandığı,

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların yakıt giderlerinin hesaplanmasında yakıt sarfiyatlarına ilişkin olarak yetkili servisten, teklif edilmiş her araç için ayrı ayrı belge alınarak, araçların yakıt sarfiyatlarına göre yakıt giderlerinin hesaplanmadığı veya yanlış hesaplandığı, akaryakıt fiyatına ilişkin olarak sunulan EPDK fiyatlarının ihalenin ilk ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olması gerektiği, hesaplama yapılan akaryakıt litre fiyatı için KDV tutarının hariç tutulup tutulmadığı, KDV tutarı dâhil litre fiyatı sunmuş ise maliyet analizinin yanlış yapıldığı,

İhale tarihi dikkate alındığında çalıştırılacak olan her bir aracın lastiğinin yılda 2 kez sökülüp takılacağı, bu sebeple sökme- takma maliyetinin de ön görülmesi gerektiği, yine yolcu ve yük nakli yapan araçlarda zincir bulundurulması ve zincir maliyetinin de öngörülmesi gerektiği, firmalar tarafından aşırı düşük açıklamasında kış lastiğine, yılda 2 kez yapılacak olan sökme - takma maliyetine ve zincir ücretine, teklif edilmiş her araç için ayrı ayrı proforma fatura veya fiyat teklifi alınmadığı, tekliflerinin bu alanda faaliyet gösteren bir firmadan alındığı ancak üzerlerinde meslek mensubu tarafından maliyet ya da satışlar üzerinden açıklama yapılırken yazılması zorunlu olan ibarenin yazılmadığı ve fiyat teklifi almış olduğu firmalardan EK-05 veya EK-06 formlarının istenip kontrol edilmesi gerektiği,

Teknik Şartname’nin 2.9’uncu maddesinde belirtilmesine rağmen firmalar tarafından aşırı düşük açıklamasında tanıtıcı levhaya ilişkin her araç için ayrı ayrı ücret öngörülmediği ve proforma fatura veya fiyat teklifi alınmadığı, tekliflerinin bu alanda faaliyet gösteren bir firmadan alındığı ancak üzerlerinde meslek mensubu tarafından maliyet ya da satışlar üzerinden açıklama yapılırken yazılması zorunlu olan ibarenin yazılmadığı,

Teknik Şartname’nin 3.4’üncü maddesinde belirtilmesine rağmen firmalar tarafından aşırı düşük açıklamalarında, Ankara Valilik ile Ulus-Valilik hizmet binası arasında 190±10 kişilik ve asgari 8 araç (5 adet 27kişilik ve 3 adet 19 kişilik araç) ile yapılması gereken ring servisleri için herhangi (akaryakıt, şoför ve kiralama) bir maliyet öngörülmediği, taşınacak olan 190±10 kişi için 8 araç (5 adet 27kişilik ve 3 adet 19 kişilik araç) maliyeti için teklif etmiş olduğu fiyata dâhil olan ring servisine ilişkin tevsik edici bilgi/belgenin sunulup sunulmadığının kontrol edilmesi gerektiği, eğer sunulmadı ise teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı servis araçları uygunluk ücretlerinin teklif edilmiş her araç için ayrı ayrı hesaplanıp hesaplanmadığının ve mevzuata uygunluğunun kontrol edilmesinin gerektiği, belge tarihlerinin ilk ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olması gerektiği, hesaplama yapılan belediye uygunluk ücretleri için KDV tutarının hariç tutulup tutulmadığı, KDV dâhil teklif edilmiş ise maliyet analizinin yanlış yapıldığı gerekçesiyle teklifin değerlendirme dışı kalması gerektiği,

İsteklilerin ihale konusu işin sözleşme giderlerinin (sözleşme damga vergisi, karar pulu gideri ve KİK payı) mevzuata uygun hesaplanmadığı,

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçlarda yangın tüpü bulundurulması gerektiğinin Teknik Şartname’de düzenlendiği, isteklilerin anılan maliyet unsuruna ilişkin olarak da açıklama sunmaları gerekirken konuyla ilgili tevsik edici bilgi ve belge sunmamalarının mevzuata aykırı olduğu belirtilerek Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş., Boss Ul. Tur. Filo Kir. Tic. A.Ş. ve Karsel Tur. Taş. Güv. Sist. ve Hizm. Gıd. Tem. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle reddedilmesi gerektiği,

Ayrıca ihalede sınır değerin üzerinde teklif verdikleri gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmalarının da mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin

“İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş bitirme belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı Ek Madde 1 maddesinde

“1) İş bitirme belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından 31/8/2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan iş bitirme belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.

(2) İlanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan iş bitirme belgelerinin asıllarının 1/7/2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda; EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge dosyasında muhafaza edilir.

(3) Birinci ve ikinci fıkra uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu getirilen iş bitirme belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamaz.

(4) İlanı veya duyurusu 1/9/2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP kayıt numarası bulunan iş bitirme belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerinden, gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği, Yönetmeliğin 47’inci maddesinin (a) bendinde belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile ihale komisyonunca dikkate alınmayacağı, isteklilerin iş deneyimini tevsik etmek üzere bedel içeren tek sözleşme ve bu sözleşmeye dayalı olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile personel çalıştırılan işlerde bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin iş deneyimini gösteren belge olarak kabul edilmesi gerektiği

ayrıca 31.08.2014 tarihinden sonra düzenlenen iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi gerektiği ve EKAP üzerinden düzenlenmesi veya kayıt edilerek yeniden düzenlenmesi gerektiği halde bu gereklere uygun olmayan iş deneyim belgelerinin, EKAP üzerinden kayıt altına alınarak yeniden düzenlenmedikleri sürece ilan tarihi 01.07.2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamayacakları

bu itibarla her ne kadar EKAP üzerinden düzenlenmesi gerekmekteyse de söz konusu belgelerin ilan tarihi 01.07.2016’den önce olan ihalelerde kullanılabileceği anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda başvuru sahibinin isteklilerce sunulan iş deneyim belgelerinin EKAP kodlarının bulunmadığına ilişkin iddiasının, ilan tarihi 01.07.2016’den sonra olan ihaleler kapsamında değerlendirilebileceği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 30'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70'ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10'unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30'undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde benzer iş olarak kabul edilecek işlerin “Kamu veya özel sektörde son beş yıl içerisinde gerçekleştirilen Personel Taşımacılığına ilişkin iş deneyim belgeleri” şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır.

İhale işlem dosyası üzerinde gerçekleştirilen incelemeler neticesinde,

Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre taahhüt ettikleri işlere ilişkin 25.12.2014 imza tarihli alt yüklenici sözleşmesi ve 31.01.2015 ile 31.07.2015 tarihleri arasında düzenlenmiş fatura örneklerinin sunulduğu, sunulan sözleşmenin incelenmesinde işin konusunun 01.01.2015 - 31.07.2015 tarihleri arasında Bilkent Holding’e bağlı kuruluşların ve Bilkent Cyberk yerleşkesinde bulunan çeşitli şirketlerin personel servis hizmetleri olduğu ve sözleşmenin taraflarca imzalandığı, sözleşme kapsamında yerine getirilecek olan işte tam zamanlı olarak çalışacak personel istihdam edilmesi gerekmediği, bu durumda ilgili mevzuatına göre sözleşme konusu işte çalıştırılan personeli gösteren bir SGK belgesinin sunulmasına gerek bulunmadığı, meslek mensubu onaylı olarak sunulan faturaların güncellenmiş toplam tutarlarının da idari Şartname’nin 7.5.1’nci maddesinde belirtilen asgari iş deneyim tutarını karşıladığı tespit edilmiştir.

Bununla birlikte 05.11.2015 onay tarihli ihale komisyonu kararının isteklilere tebliğine müteakip, idareye yapılan şikâyet başvuruları üzerine idarece 12.11.2015 tarihli yazı ile “Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nda çalışan personelin mesaiye getirilip götürülmesine ilişkin 2015/114360 İKN’li personel servis kiralama hizmet alımı işine ait kesinleşen ihale kararı 05.11.2015 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere bildirilmiştir.

Kesinleşen ihale kararına yapılan itiraz nedeni ile teklif mektubunuz ekinde sunulan 01.01.2015-31.07.2015 tarihleri arasındaki 25.12.2014 tarihli sözleşmeye ilişkin Bilkent Holding ile Köker Turizm Taş.ve İnş. Tic. Tah. Ltd. Şti. arasında düzenlenen sözleşme ile faturaların ve ek olarak taşıma işinde çalıştırılan şoförleri gösterir Sosyal Güvenlik Kurumu İnternet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerini en geç 19/11/2015 tarihi mesai bitimine kadar İdaremize teslim edilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş.den, iş deneyiminin tevsiki için teklifi kapsamında sunduğu belgelere ek olarak esas işveren ile yüklenicinin aralarında yaptıkları sözleşmenin, faturaların ve anılan işte çalıştırılan personele ilişkin SGK internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin istendiği ve isteklinin de anılan belgeleri idareye ilettiği anlaşılmıştır.

Kamu ihale mevzuatı açısından isteklilerin yeterlik değerlendirmelerinin, sundukları bilgi ve belgeler üzerinden 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci ve 38’inci maddelerinde belirtilen esaslar ve süreç çerçevesinde yapılabileceği, tekliflerin değerlendirme aşamasında yalnızca geçici teminat ve teklif mektuplarının kanunen taşıması zorunlu hususlarına ilişkin olmaması ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde yer alan bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına imkân tanındığı anlaşılmaktadır.

Bu kapsamda, ihale komisyonu kararı onaylanmış ve isteklilere tebliğ edilmiş iken sürece ilişkin bir şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından, isteklilerden teklifin esasını etkileyecek yeterlik belgelerinin talep edilmesi ve anılan belgelerin yeniden değerlendirmeye alınması 4734 sayılı Kanun hükümlerine açıkça aykırılık teşkil etmektedir.

Netice itibariyle anılan sürece ilişkin olarak Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş. tarafından sunulan ek belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde ve şikâyet veya itirazen şikâyet başvuruları üzerine yapılan incelemelerde dikkate alınamayacağı açıktır.

Boss Ul. Tur. Filo Kir. Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre taahhüt ettikleri işlere ilişkin 13.08.2014 imza tarihli alt yüklenici sözleşmesi ve 13.10.2014 tarihli fatura örneğinin sunulduğu, sunulan sözleşmenin incelenmesinde işin konusunun asıl yüklenicinin Ankara’da hizmet verdiği özel veya kamu kurum ve kuruluşlarının servis taşıma hizmeti işlerine araç temin edilmesi olduğu ve sözleşmenin taraflarca imzalandığı, sözleşme kapsamında yerine getirilecek olan işte tam zamanlı olarak çalışacak personel istihdam edilmesi gerekmediği, bu durumda ilgili mevzuatına göre sözleşme konusu işte çalıştırılan personeli gösteren bir SGK belgesinin sunulmasına gerek bulunmadığı, meslek mensubu onaylı olarak sunulan faturaların güncellenmiş toplam tutarının da idari Şartname’nin 7.5.1’nci maddesinde belirtilen asgari iş deneyim tutarını karşıladığı,

Karsel Tur. Taş. Güv. Sist. ve Hizm. Gıd. Tem. Tic. Ltd. Şti tarafından iş deneyimini tevsik etmek için kamuya taahhüt ettiği işe ilişkin olarak 19.01.2011 tarihli yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, işin konusunun kurumdaki personellerin servis araçları ile taşınması olduğu, kabul tarihi 31.12.2010 olan söz konusu belgenin idarece onaylanmış olduğu ve güncellenmiş toplam tutarının da idari Şartname’nin 7.5.1’nci maddesinde belirtilen asgari iş deneyim tutarını karşıladığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, doküman düzenlemeleri ve yapılan tespitler bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin, Aks Araç Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş., Boss Ul. Tur. Filo Kir. Tic. A.Ş. ve Karsel Tur. Taş. Güv. Sist. ve Hizm. Gıd. Tem. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin mevzuata uygun olmadığı iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanun maddesinden, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde geçerli olduğu tespit edilen tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, yapılan sorgulama neticesinde açıklamaları yeterli görülmeyen isteklilerin tekliflerinin reddedileceği hususları anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.

Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İşin tanımı ve türünden personel çalıştırılmasına dayalı olmadığı anlaşılan söz konusu ihalede tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında muhtelif gerekçeler ile 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, yapılan değerlendirmelere müteakip sınır değerin 1.001.692,31 TL olarak belirlendiği ve bu tutarın altında kalan 20 istekliden idarece 22.10.2015 tarihli yazı ile “Başkanlığımızca 2015/114360 İhale Kayıt numarası ile 08.10.2015 tarihinde ihaleye konulan Personel taşınmasına ilişkin servis aracı kiralama hizmet alımına ait teklif mektubunuz sınır değerin altında olduğu görülerek aşırı düşük teklif olarak tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanunun 38. maddesine göre “Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenlerle ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister” denilmektedir.

Bu nedenle gönderilen tebligat ekindeki forumlar kullanılarak idaremizce tespit edilen,

1-Yakıt giderleri

2-Sürücü veya işçilik giderleri

3-Araç bakım giderleri (lastik dahil)

4-Kasko ve Sigorta giderleri

5-Vergi giderlerine ait bileşenlerin

tarafınızca doldurularak 28.10.2015 mesai bitimine kadar Başkanlığımıza teslim edilmesi gerekmektedir…” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının istenildiği,

Başvuru sahibi ile birlikte toplam 3 isteklinin tekliflerinin sınır değerin üzerinde bulunması nedeniyle, 16 adet isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmadıkları gerekçesiyle, 1 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmaması nedeniyle, aşırı düşük teklif açıklaması sunan 1 isteklinin teklifinin de ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklife göre yüksek olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Aks Ar. Kir. ve Taş. Hiz. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak Boss Ul. Tur. Filo Kir. Tic. A.Ş.nin belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale işlem dosyası üzerinde gerçekleştirilen incelemeler neticesinde,aşırı düşük teklif sorgulama sürecinde idarece yakıt giderlerinin önemli maliyet bileşenleri arasında gösterildiği, ancak yakıt giderlerinin hesaplanmasını teminen, işin yerine getirileceği güzergâhlara ait mesafelerin ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde isteklilere verilmediği, bunun sonucunda da aşırı düşük teklif açıklaması sunan tüm isteklilerin kendi belirledikleri mesafeler yada fiyat teklifleri doğrultusunda açıklamada bulundukları, ayrıca idarece sigorta giderlerinin de önemli maliyet bileşenleri arasında gösterildiği, ancak anılan giderler için aşırı düşük teklif sorgulama yazısında genel ifadeler kullanılması nedeniyle de aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin farklı sigorta türleri için açıklamada bulundukları tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan tespitler bir arada değerlendirildiğinde, aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit şartlarda sunulabilmesi ve değerlendirilebilmesi için idarece açıklama istenecek önemli maliyet bileşenlerinin ve maliyet bileşenlerini oluşturan niceliksel değerlerin, ihale dokümanında ve aşırı düşük teklif sorgulama yazısında herhangi bir tereddüde neden olmayacak biçimde açık ifadelerle tanımlanması gerektiği, bu bağlamda söz konusu ihalede yakıt giderlerinin hesaplanmasını teminen, işin yerine getirileceği güzergâhlara ait mesafelerin ve açıklama istenecek sigorta giderlerinin hangileri olduğuna ve teminat miktarlarına dair bilgilerin idarece sınır değerin altında teklif sunan isteklilere açıkça belirtilerek verilmediği anlaşıldığındani aşırı düşük teklif sorgulaması işleminin yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda yeniden yapılması ve ihalenin bu işlemlerden sonra neticelendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

İsteklinin, ihalede sınır değerin üzerinde teklif verdiği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasına dönük iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme neticesinde ulaşılan tespitler şu şekildedir:

04.11.2015 tarihli ve 2 nolu komisyon kararında, sınır değerin üzerinde teklif verdiği gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ifade edilen Erdoğmuş Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin anılan gerekçeye yönelik şikâyet başvurusu üzerine idarece, ekonomik açıdan birinci ve ikinci teklifler dışındaki tekliflerinde değerlendirildiği ve bu teklif sahipleri üzerinde ihalenin neden bırakılmadığının açıklandığı, dolayısıyla tekliflerinin geçersiz sayılmadığı ifade edilmiştir.

Kamu ihale mevzuatında, teklifleri idarece belirlenen sınır değerin veya ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci tekliflerin üzerinde tutar ihtiva eden tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacaklarına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamakla birlikte, değerlendirme dışı bırakılma hususunun teklifi oluşturan bilgi, belge veya dokümanın yokluğu veya bunlardaki eksiklik veya hataların dolayısıyla teklifin yetersizliğinin tespiti halinde uygulanacak bir işlem olduğu, 04.11.2015 tarihli ve 2 nolu komisyon kararı, başvuru sahibinin iddiası ve idarenin açıklamaları incelendiğinde, başvuruya konu uyuşmazlığın idarenin anılan komisyon kararında kullandığı “değerlendirme dışı bırakılması” lafzının ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklifler dışındaki teklifler için kavramın manası genişletilerek kullanılmasından kaynaklandığı, sonuç itibariyle idarenin de açıklamalarında belirttiği üzere sınır değerin veya ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci tekliflerin üzerinde tutar ihtiva eden tekliflerin geçersiz teklifler olamayacağı, kavramların mezkûr olayda olduğu gibi yerli yerlerinde kullanılmamasının ihaleye iştirak eden diğer isteklileri ihale sürecinde hukuksal hakların kullanımı bağlamında tereddüde düşürebileceği anlaşılmaktadır.

Bunun yanında idarece başvuruya konu hususta isteklinin teklifinin geçerli bir teklif olarak kabul edildiği de teyit edildiğinden incelenen maddede uyuşmazlığa konu bir durumun kalmadığı ancak ihale sürecinin sağlıklı bir şekilde devamını sağlamak üzere alınan ihale komisyonu kararının yukarıda yapılan açıklamalar ve başvuru sahibinin iddiaları kapsamında gerçekleştirilen incelemeler doğrultusunda düzeltilerek isteklilere bildirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, geçerli tekliflerin belirlenmesine müteakip sınır değerin altında kaldığı tespit edilen isteklilerden yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Kazım ÖZKAN

Başkan V.

II. Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi

Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi