KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2014/59

Gündem No : 1

Karar Tarihi : 10.09.2014

Karar No : 2014/UH.II-3075

Şikayetçi:

Piramit Makine İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti.

İhaleyi Yapan Daire:

Kavak Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

22.08.2014 / 27333

Başvuruya Konu İhale:

2014/69053 İhale Kayıt Numaralı "Genel Hizmetlerde Çalıştırılmak Üzere 60 Kişi Personel" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Kavak Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 23.07.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Genel Hizmetlerde Çalıştırılmak Üzere 60 Kişi Personel Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Piramit Makine İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 08.08.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.08.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.08.2014 tarih ve 27333 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.08.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/2521 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; ihale dokümanında 4734 sayılı Kanun'un 38'inci maddesinde öngörülen açıklama istenilmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılması kararlaştırılan itirazen şikâyet konusu ihalede, ihale uhdesinde kalan isteklinin 1.089.438,35 TL tutarındaki teklifinin sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında olması nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği'nin 78.29'uncu maddesine istinaden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “Genel Hizmetlerde Çalıştırılmak Üzere 60 Kişi Personel” olarak belirtildiği, miktarı ve türüne ise Şartname ekinde,

Sıra No Açıklama Birimi İşçi Sayısı Ay/gün/saat

1 OPERATÖR ŞOFÖR KİŞİ 5,00 11

2 BÜRO ELEMANI KİŞİ 5,00 11

3 TEMİZLİK ELEMANI KİŞİ 30,00 11

4 VASIFSIZ ELEMAN KİŞİ 20,00 11

şeklinde yer verildiği, Şartname’nin 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

OPERATÖR VE ŞOFÖR ASGARİ ÜCRETİN % 65 FAZLASI

BÜRO ELEMANI ASGARİ ÜCRETİN % 40 FAZLASI

TEMİZLİK ELEMANI ASGARİ ÜCRETİN %12 FAZLASI

VASIFSIZ ELEMAN ASGARİ ÜCRET

25.3.2. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

%2” düzenlemesinin bulunduğu görülmüştür.

Yapılan incelemede, şikâyet konusu ihalede 14 adet ihale dokümanı satın alındığı, 23.07.2014 tarihinde yapılan ihaleye 5 isteklinin katıldığı, bu isteklilerden teklif dosyası kapsamında teklif mektubu ile yeterlik belgelerini sunmayan Koçkaya İlaç Taş. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 1.089.438,35 TL tutarlı en düşük geçerli teklifi vermiş olan Sam Güvenlik Temizlik Hizmetleri ve Ürünleri Tabldot Gıda Maddeleri Otomotiv ve Büro Malzemeleri ve Makinaları İmalat ve Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin üzerinde ihalenin bırakıldığı, en düşük ikinci teklif sahibi olan başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü bulunmaktadır.

Kanun’un anılan maddesinden, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde ihalede verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlenmesi, ihalenin açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesi, ayrıca yaklaşık maliyeti eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin açıklama istenilmeksizin reddedilmesi konularında Kurumca hazırlanan ikincil mevzuatın esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.

(3) İhale ilanında ve dokümanında ihalenin, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin sonuçlandırılacağının belirtilmesi halinde; ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılır. Ancak Kanunun 20 nci maddesi uyarınca belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ve niteliği gereği aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacağı Kurumca belirlenen konularda yapılacak alımlarda, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması istenmeksizin sonuçlandırılacağının ihale ilanında ve dokümanında belirtilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde, ihale ilanında ve dokümanında sınır değerin altında olan tekliflerin reddedileceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri açıklama istenmeksizin reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu Yönetmelik maddesinden, ihale komisyonunca Kurum tarafında belirlenen yöntem kullanılarak sınır değer hesaplanacağı,

aşırı düşük tekliflere ilişkin olarak ise idarelerin ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla 3 adet seçeneğinin bulunduğu,

bunlardan birincisinin sınır değerin altında teklif vermiş olan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu açıklamaların değerlendirilmesi sonucunda ihalenin sonuçlandırılması olduğu,

ikinci seçeneğin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeksizin ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılarak sonuçlandırılması olduğu,

üçüncü ve son seçeneğin ise ihalenin yaklaşık maliyetinin eşik değerin yarısının altında olması halinde uygulanma imkânı bulunan sınır değerin altında teklif vermiş olan isteklilere ait tekliflerin açıklama istenilmeksizin reddedilerek ihalenin sonuçlandırılması olduğu anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. İhale, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmakta olup, anılan düzenlemeden idarenin aşırı düşük tekliflere dair bahse konu 3 seçenekten aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeksizin ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılarak sonuçlandırılmasını tercih ettiği görülmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinin 79.1’inci alt maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.” şeklinde yer alan açıklama dikkate alındığında, personel çalıştırılması dayalı inceleme konusu ihalede sınır değerin kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı olduğu anlaşılmaktadır. Yaklaşık maliyet hesaplamalarına bakıldığında, idarece kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının 1.094.155,66 TL olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesi tetkik edildiğinde, ihale kapsamında sadece normal çalışma yapılacağı görülmüş olup, anılan Şartname maddesinde yer alan teklif fiyata dâhil diğer masraflar dikkate alınarak söz konusu Tebliğ’in 78.30’uncu maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

…

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem ve ihbar tazminatları, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” şeklinde yer alan açıklama doğrultusunda, anılan Tebliğ’in 79.3.3’üncü maddesinde “Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.” şeklinde yer alan açıklama doğrultusunda KİK işçilik hesaplama modülü kullanılarak yapılan hesaplama neticesinde; %4 sözleşme gideri ve genel gider dâhil teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamı 1.094.155,15 TL olarak hesaplanmıştır. Bu tutar aynı zamanda, ihalenin kâr hariç yaklaşık maliyet tutarıdır. Öte yandan, idarece yaklaşık maliyet hesaplaması yapılırken KİK işçilik hesaplama modülü esas alınmadığından, idarece hesaplanan 1.094.155,66 TL tutarındaki kâr hariç yaklaşık maliyeti tutarının kuruş mertebesinde hatalı olduğu, inceleme konusu ihalenin gerçek kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının 1.094.155,15 TL olduğu anlaşılmıştır.

Neticede, ihale uhdesinde kalan Sam Güvenlik Temizlik Hizmetleri ve Ürünleri Tabldot Gıda Maddeleri Otomotiv ve Büro Malzemeleri ve Makinaları İmalat ve Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 1.089.438,35 TL tutarındaki teklifi sözleşme gideri ve genel gider dâhil teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamının (1.094.155,15 TL) altında olduğundan, anılan Tebliğ’in 78.29’uncu maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.” şeklinde yer alan açıklama doğrultusunda söz konusu istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Sam Güvenlik Temizlik Hizmetleri ve Ürünleri Tabldot Gıda Maddeleri Otomotiv ve Büro Malzemeleri ve Makinaları İmalat ve Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi

Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi