KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2014/56

Gündem No : 64

Karar Tarihi : 20.08.2014

Karar No : 2014/UY.III-2901

Şikayetçi:

Temelkon Mühendislik İnşaat Sanayi Ve Tic. Ltd. Şti.

İhaleyi Yapan Daire:

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Makine İkmal Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

14.07.2014 / 22601

Başvuruya Konu İhale:

2014/64772 İhale Kayıt Numaralı "Asfalt Kaplama Yapılması" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Makine İkmal Müdürlüğü tarafından 21.07.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Asfalt Kaplama Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Temelkon Mühendislik İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin 20.06.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.06.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.07.2014 tarih ve 22601 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.07.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/2182 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale ilanının 4.3.2'nci maddesinde İstanbul İli Avrupa yakası ve İstanbul İli Anadolu yakasında kurulu ve isteklinin kendi malı olan asfalt plentine sahip olması zorunluluğunun getirildiği, bu durumun rekabeti daralttığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Asfalt Kaplama Yapılması

b) Yatırım proje no'su/kodu:Y201301143U12009

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

42 Kalem - İstanbul Geneli Ulaşım Yolları Asfalt Kaplama Yapılması Yapım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: İstanbul Genel Ulaşım Yolları” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

Ana ekipman listesi
Ekipmanlar - Ekipman Özellikleri - Adet

Kamyon - asgari 120 hp gücünde damperli - 90 adet

Yükleyici - asgari 92 hp gücünde - 9 adet

Yükleyici - asgari 50 hp gücünde - 9 adet

Finişer (duyargalı) - duyargalı - 18 adet
Distribütör - uniform püskürtme kapasiteli - 4 adet

Asfalt kesme makinesi - asgari 9 hp gücünde - 36 adet

Freze - asfalt kazıma makinesi - 8 adet

Silindir - 8 ton - 18 adet

Silindir - 10 ton - 18 adet

Silindir - (2-2,5) ton - 29 adet

Yol süpürge makinesi - depolama özellikli - 8 adet

Çekici - megafonlu - 4 adet

Jeneratör (gece çalışmaları için) - 10 kva - 10 adet

Asfalt tamir bakım aracı - robot - 12 adet

Metal dedektörü - ultrasonik - 9 adet

250 cfm kompresör - havalı - 10 adet

Vinç aparatlı kamyon - 25 tonluk,130hp,3-25m bum uzunluğu - 10 adet

Asfalt plenti (istanbul ili anadolu-avrupa yakası) - 150 ton/saat - 3 adet

Asfalt plenti (istanbul ili avrupa yakası) - 350 ton/saat - 1 adet

Binek araç - min. 1400 cc (dizel) - 30 adet

İstanbul İli Avrupa yakasında sabit kurulu 2 adet Asfalt Plenti’nin 1 adedi 350 ton/saat, 1 adedi 150ton/saat olmak üzere 2 adet plent Yüklenici’nin kendi malı olacaktır.

İstanbul İli Anadolu yakasında sabit kurulu olan 1 adet 150ton/saat kapasiteli Asfalt Plent’i Yüklenici’nin kendi malı olacaktır.

İstekliler kendi malı istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceklerdir.

Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi,

İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesinde “İstanbul İli Avrupa yakasında sabit kurulu 2 adet Asfalt Plenti’nin 1 adedi 350 ton/saat, 1 adedi 150 ton/saat olmak üzere 2 adet plent Yüklenici’nin kendi malı olacaktır. İstanbul İli Anadolu yakasında sabit kurulu olan 1 adet 150ton/saat kapasiteli Asfalt Plent’i Yüklenici’nin kendi malı olacaktır. İstekliler kendi malı istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceklerdir.” düzenlemesi,

İhaleye ait Sözleşme tasarısının “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise “9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (Beş ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 720 (yediyüzyirmi) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerden, ihale konusu işin süresinin 720 gün olduğu, ihale ilanının “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesinde ve İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde, 2 adet asfalt plentinin İstanbul İli Avrupa Yakası sınırları içerisinde sabit kurulu olması ve isteklinin kendi malı olması, 1 adet asfalt plentinin ise İstanbul İli Anadolu Yakası sınırları içerisinde sabit kurulu olması ve isteklinin kendi malı olması şartının getirildiği, dolayısıyla ihale konusu iş kapsamında istenilen toplam 336 ekipmanın 3 tanesinin isteklinin kendi malı olması şartının getirildiği görülmüştür.

Yaklaşık maliyet bilgilerine ulaşmak amacıyla 07.08.2014 tarihli ve 13818 sayılı yazı ile idareden yaklaşık maliyete dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler istenilmiş, 18.08.2014 tarih ve 1187/156379 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan bilgi ve belgeler idare tarafından Kuruma gönderilmiştir.

İdarece gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, ihale konusu işin yaklaşık maliyet tutarının 598.686.878,70 TL olduğu, ihalede doküman satın alanların sayısının 20, toplam teklif sayısının 3, geçerli teklif sayısının da 3 olduğu, 23.07.2014 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin Met-Gün İnş. Taah. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.

Öte yandan, ihale konusu iş kapsamında ihtiyaç duyulan asfalt miktarının

Yapılan İşler Birim Miktar

Bitümlü Sıcak Temel Ton 110.000

Binder Ton 1.100.000

Aşınma(Finişerle Serimli) Ton 900.000

Aşınma (El İle Serimli) Ton 50.000

Modifiyeli Aşınma Ton 90.000

El İle Yama Ton 25.000

Robotla Yama Ton 80.000

Seçilen Tipe uygun Finişerle Yama Ton 80.000

At-Sıkıştır Ton 100.000

PMT (Finişerle Serim) Ton 90.000

PMT (El İle Serim) Ton 20.000

Plent Altı Aşınma (İdare Araçlarıyla Taşınacak) Ton 175.000

Toplam 2.820.000 Ton

Olarak belirlendiği, ihale konusu iş kapsamında toplam 2.820.000 ton asfalta ihtiyaç duyulduğu, idarenin kendi araçlarıyla taşıyacağı plent altı asfalt miktarının 175.000 ton olduğu ve bahse konu miktarın toplam asfalt miktarının %6,2’sine karşılık geldiği tespit edilmiştir.

İçerisinde asfalt imalatı olan 17 adet iş kaleminin yaklaşık maliyet toplam tutarının 571.367.665,00 TL olduğu, şikâyete konu plent altı asfaltın yaklaşık maliyet tutarının ise 24.533.250,00 TL olduğu, plent altı asfalt maliyetinin toplam asfalt maliyetinin %4,29’una karşılık geldiği, ihale konusu işin yaklaşık maliyet toplam tutarının ise %4,09’una karşılık geldiği anlaşılmıştır.

Ayrıca, kendi malı olma şartı aranan asfalt plenti toplam kapasitesinin 650 ton/saat, ihale konusu işte kullanılacak asfalt plenti toplam kapasitesinin ise 800 ton/saat olduğu, kendi malı olma şartı aranan asfalt plenti kapasitesinin, toplam asfalt plenti kapasitesinin %81,15’ine karşılık geldiği anlaşılmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde ise “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, idarelerin ihalelerde ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu dikkate alındığında

asfalt plentinin İstanbul İli Avrupa ve Anadolu yakası sınırlarında bulunması şartı aranmasının bir kısım asfaltın idarece taşınacak olması karşısında ihalede bir yeterlik kriteri olarak istenebileceği anlaşılmaktadır.

Nitekim, idare tarafından şikayet başvurusuna verilen cevapta “…Belediyemizin kullanacağı ve Birim Fiyat Teklif Cetvelinde de belirtilen idarenin kendi araçları ile temin edeceği 175.000-Ton’luk Plent altı asfaltın da, İstanbul’a komşu olan Kocaeli veya Tekirdağ’dan temin edilmesi, sınırlı sayıda sahip olduğumuz kamyon ve işgücüyle yapılması idaremize ilave maliyetler getirmektedir. Çünkü asfalt üretim tesislerinin İstanbul ili dışında olması, asfalt serilecek yerlerin nakliye mesafesinin 100 km üzerine çıkmasına, böylelikle idaremize gerek ek maliyetler (akaryakıt, iş gücü) gerekse mesafenin uzak olması ile trafik yoğunluğundan kaynaklı zaman kaybı sonucu asfaltın soğuması sebebiyle kullanılmamasına neden olmaktadır.” ibarelerine yer verildiği görülmektedir. Yani alımı yapılacak olan plent altı asfaltın idarece taşınacak olması nedeniyle 1 adet asfalt plentinin İstanbul İli Anadolu yakasında, 2 adet asfalt plentinin ise İstanbul İli Avrupa yakasında olması şartının getirildiği anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda, birim fiyat teklif cetvelinden de görüleceği üzere ihale konusu iş kapsamında ihtiyaç duyulan asfaltın 175.000 tonunun plent altı asfalt olduğu ve belediyenin araçları ile taşınacağı, asfalt plentinin idarece belirlenen mesafeden uzakta kurulmuş olmasının idareye ek maliyet doğuracağı açıktır. Söz konusu maliyeti azaltmak amacıyla idarece ihale dokümanında düzenleme yapılmasının yerinde olduğu anlaşılmaktadır.

Öte yandan, yukarıda yer verilen Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ilgili hükümlerine göre makine ve ekipmanın kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla birlikte ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre, idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işi alanında etkin olarak faaliyette bulunduklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği, ancak ekipmanın kendi malı olma şartı için tespit edilen bu oranın katılımı engellemeyecek şekilde olması gerekmektedir. Bu çerçevede, başvuruya konu ihale kapsamında istenilen toplam 336 ekipmanın sadece 3 tanesinde isteklinin kendi malı olması şartı getirildiği tespit edilmiş olup, ihale konusu işin niteliği ve süresi dikkate alındığında bahse konu ekipmanlar için isteklinin kendi malı olma şartının yeterlik kriteri olarak belirlenmesinde mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve tespitler çerçevesinde, İdari Şartname’de yer alan şikâyete konu düzenlemenin, anılan Kanun’un temel ilkeleri arasında sayılan, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasına ve kaynakların verimli kullanılmasına yönelik olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi

Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi

KARŞI OY

Başvuru sahibinin ihale ilanına ilişkin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde; “ihale ilanının 4.3.2'nci maddesinde İstanbul İli Avrupa yakası ve İstanbul İli Anadolu yakasında kurulu ve isteklinin kendi malı olan asfalt plentine sahip olması zorunluluğunun getirildiği, bu durumun rekabeti daralttığı” şeklinde belirtilen iddiasına ilişkin olarak Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin itirazen şikayete konu ettiği ihale ilanına yönelik iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre;

Başvuru sahibinin ihale ilanına yönelik iddiasının, idarece “İhale konusu işin süresi, önemi, özelliği, kapsamı ve kullanılacak tesis ile makine ve ekipmanın niteliği gibi unsurlar dikkate alınarak isteklilerin yeterliğini ölçmeye yönelik biçimde ve işin kesintisiz olarak devamını sağlamak amacı ile sınırlı kalmak üzere orantılılık ilkesi çerçevesinde söz konusu iş kapsamında çalıştırılacak toplam 306 adet Makine, Tesis ve Ekipmandan 3 adet asfalt plentinin kendi malı olma şartına tabii tutulmasının, rekabeti ve katılı engelleyecek nitelikte olmadığı..” gerekçelerine dayanılarak reddedildiği anlaşılmıştır.

Şikayete konu ihaleye ilişkin ihale dokümanının içinde yer alan idari şartnamenin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7 nci maddesinde,

“…7.5.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

Ana ekipman listesi…

İstanbul İli Avrupa yakasında sabit kurulu 2 adet Asfalt Plenti’nin 1 adedi 350 ton/saat, 1 adedi 150 ton/saat olmak üzere 2 adet plent Yüklenici’nin kendi malı olacaktır.

İstanbul İli Anadolu yakasında sabit kurulu olan 1 adet 150 ton/saat kapasiteli Asfalt Plent’i Yüklenici’nin kendi malı olacaktır.

İstekliler kendi malı istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceklerdir.

Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi,

İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesinde “İstanbul İli Avrupa yakasında sabit kurulu 2 adet Asfalt Plenti’nin 1adedi 350 ton/saat, 1 adedi 150 ton/saat olmak üzere 2 adet plent Yüklenici’nin kendi malı olacaktır. İstanbul İli Anadolu yakasında sabit kurulu olan 1 adet 150ton/saat kapasiteli Asfalt Plent’i Yüklenici’nin kendi malı olacaktır. İstekliler kendi malı istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceklerdir.” düzenlemesi,

İhaleye ait Sözleşme tasarısının “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise,

“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (Beş ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 720 (yediyüzyirmi) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.” düzenlemesi,

Yer almaktadır.

İddia konusu hususla ilgili olarak, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41 inci maddesinde;

“(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü ile,

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9 uncu maddesinde,

“9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması,

Yer almaktadır.

Anılan Yönetmeliğin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41 inci maddesinde; ihale konusu işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, idare tarafından ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasının gerekli görüldüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği, bu durumda; makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

İhale konusu işin niteliği itibariyle asfalt kaplama yapım işi olduğu, bu tür bir ihaleyi üslenecek yüklenicinin İstanbul İli, Avrupa yakası ve Anadolu yakasında kurulu asfalt plentine sahip olmaması durumunda, bu makineyi kiralayabileceği, üretimi ile birlikte servis hizmeti de ülkemizde yerli malı olarak üretilen asfalt plentinin kiralama ve temin hususlarının sözleşmenin yürütülmesi esnasında aksaması durumunda, yükleniciye, idarece yaptırım müeydileri mevzuatta açık olarak yer almaktadır. Piyasa fiyatları ile işletme masrafları yüksek olan asfalt plentini hem de birden fazla sayıda isteklilerin kendi bünyesinde bulundurma kabiliyetlerinin ülkemiz ekonomik koşulları ile uyuşmaması nedeniyle anılan Yönetmelik hükmü ile, ihaleye katılım açısından fırsat eşitliğinin sağlanması hususu gözetilerek ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç, makine veya ekipmana sahip olmayan müteşebbisler için söz konusu araç, makine veya ekipmanı, ihale üzerinde kalması durumunda kiralama veya satın alma yoluyla temin etme olanağı bulunmaktadır.

Ancak, istisnai olarak sadece bu işi yapan isteklilerin bu imkanı ekonomik olarak kullanabileceği, idarenin bu hususlara ilişkin “İhale konusu işin süresi, önemi, özelliği, kapsamı ve kullanılacak tesis ile makine ve ekipmanın niteliği gibi unsurlar dikkate alınarak isteklilerin yeterliğini ölçmeye yönelik biçimde ve işin kesintisiz olarak devamını sağlamak amacı ile sınırlı kalmak üzere orantılılık ilkesi çerçevesinde söz konusu iş kapsamında çalıştırılacak toplam 306 adet Makine, Tesis ve Ekipmandan 3 adet asfalt plentinin kendi malı olma şartına tabii tutulmasının, rekabeti ve katılımı engelleyecek nitelikte olmadığı” şeklindeki gerekçesinin somut veriler içermediği, bu işi yapabilecek isteklilerin bu aracı İstanbul ili içerisinde veya yakın mesafede kurulu tesisleri kiralama yolu ile temin edebilecekleri veya bu tesislerden ürün alma yolu ihtiyacı karşılayabilecekleri açık olduğu,

İhale konusu alım ihtiyacının önceden planlanmayan şekilde aniden ortaya çıkması, işin aciliyeti ve başlangıcı ile bitişi arasındaki zaman diliminin kısa olması durumlarında veya ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç, makine yahut diğer ekipmanın temininde güçlük yaşanması ve söz konusu araç, makine veya ekipmanın temin edilememesi nedeniyle ihale konusu işin kesintiye uğraması sonucunda önemli kamu zararının oluşması durumunun idarece öngörülmesi koşulu ile birlikte rekabet ilkesi de gözetilerek ihalelerde araç, makine ve diğer ekipman için isteklilerin kendi malı olması şartının aranmasının mümkün olduğu değerlendirilmiş olup, idarece ihale dokümanında kendi malı olma şartının getirilmesi şeklinde aracın özelliklerinin tanımlandığı ihale dokümanı düzenlemelerinin, 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesindeki rekabet ilkesinin açıkça zedelendiği sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, söz konusu yeterlik kriteri ihaleye katılımı genel olarak daraltmış iken ayrıca asfalt plent makinelerinin “İstanbul İli, Avrupa yakası ve Anadolu yakası sınırları içerisinde” istenilmesinin ise ihaleye katılımı ve rekabeti büyük ölçüde kısıtladığı, nitekim incelemeye konu ihalede 20 adet doküman satın alınmasına rağmen sadece 3 isteklinin ihaleye katılım sağladığı ve üç isteklinin teklifinin de idarece geçerli teklif olarak belirlendiği, ihale dokümanı satın alan bazı isteklilerin de ihale ilanı ve İdari Şartname’nin belirtilen düzenlemesinin iptali yönünde idareye şikâyet başvurusunda bulundukları hususları da göz önüne alınarak,

İdarece İstanbul Avrupa Yakası ve Anadolu yakası sınırları içerisinde kurulu asfalt plentinin isteklinin kendi malı olması şartı getirilmesinin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkelerden rekabetin sağlanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırılık taşıdığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, ihale dokümanı kapsamında istenilen 4 adet asfalt plenti dışında, ihale dokümanında yer alan ana ekipman listesi’ne göre;

“1-Asgari 120 Hp gücünde 90 adet damperli kamyon,

2- Asgari 92 Hp gücünde 9 adet damperli yükleyici,

3- Asgari 50 Hp gücünde 9 adet damperli yükleyici,

4-18 adet duyargalı finişer,

5-4 adet üniform püskürtme kapasiteli distribitör,

6- Asgari 9 Hp gücünde 36 adet asfalt kesme makinası,

7-8 adet freze asfalt kazıma makinası,

8-18 adet 8 tonluk silindir,

9- 18 adet 10 tonluk silindir,

10-29 adet 2-2,5 tonluk silindir,

11-8 adet depolama özellikli yol süpürme makinesi,

12-4 adet megafonlu çekici,

13-10 adet 10KVA Jeneratör,

14-12 Adet Asfalt Tamir Bakım Aracı-Robot,

15-9 adet ultrasonik metal dedektörü,

16-10 adet havalı 250 CFM kompresör,

17-10 adet 3-25 m BUM uzunluğunda 25 tonluk 130 HP vinç aparatlı kamyon,

18-30 adet min 1400 cc dizel binek araç,” şeklinde istenilen araç ve gerecinin kullanılacağı hususu göz önüne alındığında,

İhale konusu işin süresi, önemi, özelliği ya da kullanılacak makine ve ekipmanın sayısı, niteliği ve temin güçlüğü gibi unsurlar göz önüne alınarak isteklinin yeterliğini ölçmeye yönelik biçimde ve işin kesintisiz olarak devamını sağlamak amacıyla sınırlı kalmak üzere orantılılık ilkesi çerçevesinde kullanılması gerekli olan toplam 336 adet araç ve gereçlerden diğer iş makinalarının tamamında kiralama kabul edilirken sadece 3 adet asfalt plentine ilişkin kendi malı olma şartı getirilmiş ise de; asfalt tesislerinin kurulumu için uygun arazi, sabit tesis ve ÇED raporu gerekmesi ve bu ihtiyaçların ihale ilanlarının görülmesi sonrası ihale tarihine kadar karşılanamayacak olması, kaldı ki, bu tesislerin her birinin çok yüksek bedelle temin edilebilecek olmaları karşısında, 3 adet plent için kendi malı istenilmesini, istenen toplam araç ve gereç içinde bakarak değil, bu araç ve gereçlerin özgün niteliklerine göre değerlendirerek karar vermek isabetli olacaktır. Öte yandan, asfaltın bir kısmının (% 6,2’si) idarenin araçlarıyla taşınacak olması nedeniyle maliyetlerin artmaması için mesafe şartı getirebileceği açıktır. Ancak, ihale konusu iş bütün İstanbul şehrini kapsadığından herhangi bir mesafe şartına yer vermeyerek sadece alan sınırlaması getirilmesi, işin yapılacağı yere yakın komşu illerdeki plentlerden yararlanılamaması, dolayısıyla kamu zararına yol açabileceği düşünülmektedir.

Asfalt plentinin ekonomik değeri kurulum koşulları, işin yapılacağı ilin özgün koşulları ve ihalede istenilen diğer araçlar için aranılan temin durumu göz önüne alındığında, 3 adet asfalt plenti için kendi malı olma koşulu getirilmesinin rekabeti engellediği sonucuna varılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle; başvuruya konu ihalenin dokümanına yönelik olarak, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemiz ile, bu hususlara yönelik Kurul çoğunluğunca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyoruz.

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi