KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2013/071

Gündem No : 7

Karar Tarihi : 06.11.2013

Karar No : 2013/UH.I-4133

Şikayetçi:

Beltur Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi, HALKALI İSTASYON MAH. 1421. SOK. DİVAN RESİDANCE F1 BLOK D:1 İSTANBUL

İhaleyi Yapan Daire:

Kamu Hastane Birliği Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi Merkez Ünitesi Ağaççılar Mevkii 14100 BOLU

Başvuru Tarih ve Sayısı:

08.10.2013 / 31513

Başvuruya Konu İhale:

2013/96489 İhale Kayıt Numaralı "Bolu İli Kamu Hastaneleri Birliğine Bağlı Sağlık Tesisleri, İl Sağlık Müdürlüğü Ve Halk Sağlığı Müdürlüğünün 287 Kişi İle 2014 -2015 Yılları Veri Hazırlama Ve Bilgi İşlem Hizmeti Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Bolu İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından 26.08.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Bolu İli Kamu Hastaneleri Birliğine Bağlı Sağlık Tesisleri, İl Sağlık Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Müdürlüğünün 287 Kişi ile 2014 - 2015 Yılları Veri Hazırlama ve Bilgi İşlem Hizmeti Alımı (1’inci kısım)” ihalesine ilişkin olarak Beltur Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketinin 23.09.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.09.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.10.2013 tarih ve 31513 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.10.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2013/3605 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihalenin 1'inci kısmında 275 işçi için istenen 4’er adet iş önlüğü bedeli olarak 10,20 TL öngördüğü, bu hususunun incelenmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklamasının gerçeği yansıtmadığı, açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi maddesine uygun olarak değerlendirilmediği, Marmara Temizlik Hizmetleri A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı gibi ihale üzerinde bırakılan isteklinin de teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

A)Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kısmi teklife açık ve 3 kısımdan oluşan başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Bolu İli Kamu Hastaneleri Birliğine Bağlı Sağlık Tesisleri, İl Sağlık Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Müdürlüğünün 287 Kişi İle 2014 - 2015 Yılları Veri Hazırlama ve Bilgi İşlem Hizmeti Alımı” şeklinde belirtildiği,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

Birinci Kısım İçin;

Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi İçin;

1 Kişi İçin Asgari Ücretin % 6 Fazlası Öngörülmüştür.

190 Kişi İçin Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde gelecek işçi sayısı 9 X 29= 261 Gün ( Asgari Ücretin %4 fazlasını alan kişiler gelecektir.)

Bolu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi İçin;

23 Kişi Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde gelecek işçi sayısı 2 X 29= 58 Gün ( Asgari Ücretin %4 fazlasını alan kişiler gelecektir.)

Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi İçin;

10 Kişi Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Personel Çalışmayacaktır.

Bolu İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi İçin;

20 Kişi Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde gelecek işçi sayısı 3 X 29= 87 Gün ( Asgari Ücretin %4 fazlasını alan kişiler gelecektir.)

Bolu Gerede Devlet Hastanesi İçin;

27 Kişi Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde gelecek işçi sayısı 4 X 29= 116 Gün ( Asgari Ücretin %4 fazlasını alan kişiler gelecektir.)

Bolu Mudurnu Devlet Hastanesi İçin;

4 Kişi Asgari Ücretin % 4 Fazlası Öngörülmüştür.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde gelecek işçi sayısı 3 X 29= 87 Gün ( Asgari Ücretin %4 fazlasını alan kişiler gelecektir.)

2 Kısım İçin:

…

3. Kısım İçin:

…

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Birinci Kısım İçin;

Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

Bolu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

Bolu İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

Bolu Gerede Devlet Hastanesi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

Bolu Mudurnu Devlet Hastanesi İçin;

İşçilerin yemek ihtiyacı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkanı verilecektir. İsteklilerde tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

Günlük yol ücretleri nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Aylık gün sayısı 26 gün olup, 1 işçiye verilecek 1 günlük yol ücreti 4,89 TL 'dir ve teklif fiyata dahildir.

Teknik şartnamede özellikleri belirtilen kişi başına toplamda 4 adet iş önlüğü (2 adet yazlık, 2 adet kışlık) ve kişi başı 1 adet olmak üzere yaka kartı yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

2 Kısım İçin:

…

3. Kısım İçin:

…

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı 1'dir.” düzenlemesinin,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2014; işi bitirme tarihi 31.12.2015” düzenlemesinin yer aldığı,

İhalenin 1’inci kısmına ait birim fiyat teklif cetvelinin,

A¹ B²

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması³ Miktarı

Teklif Edilen⁴ Birim Fiyat

Tutarı

Birimi İşçi sayısı Ay/gün/saat

1 Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin % 6 Fazlası) KİŞİ 1,00 24,000

2 Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 190,00 24,000

3 Bolu Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 23,00 24,000

4 Bolu İzzet Baysal ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 10,00 24,000

5 Bolu İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 20,00 24,000

6 Bolu Gerede Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 27,00 24,000

7 Bolu Mudurnu Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) KİŞİ 4,00 24,000

8 Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) Ulusal Tatil ve Genel Tatil Günleri GÜN 9,00 29,000

9 Bolu Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) Ulusal Tatil ve Genel Tatil Günleri GÜN 2,00 29,000

10 Bolu İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi (Asgari Ücretin %4 Fazlası)Ulusal Tatil ve Genel Tatil Günleri GÜN 3,00 29,000

11 Bolu Gerede Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) Ulusal Tatil ve Genel Tatil Günleri GÜN 4,00 29,000

12 Bolu Mudurnu Devlet Hastanesi (Asgari Ücretin %4 Fazlası) Ulusal Tatil ve Genel Tatil Günleri GÜN 3,00 29,000

I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)⁵

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması⁶ Birimi Miktarı Teklif Edilen⁴ Birim Fiyat Tutarı

1 Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi (Giyim) KİŞİ 191,000

2 Bolu Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Hastanesi (Giyim) KİŞİ 23,000

3 Bolu İzzet Baysal ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (Giyim) KİŞİ 10,000

4 Bolu İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi (Giyim) KİŞİ 20,000

5 Bolu Gerede Devlet Hastanesi (Giyim) KİŞİ 27,000

6 Bolu Mudurnu Devlet Hastanesi (Giyim) KİŞİ 4,000

II. ARA TOPLAM(K.D.V. Hariç)⁷

KISIM TOPLAM TUTARI (K.D.V Hariç)

şeklinde düzenlendiğigörülmüştür.

İdari Şartname’nin yukarıda anılan 25’inci maddesinde belirtilen teklif fiyata dahil giderler esas alınarak yapılan hesaplamada 1’inci kısım için ulusal bayram ve genel tatil günleri, yol gideri ve %3 sözleşme giderleri dahil, giyim hariç olmak üzere teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti tutarının 9.852.430,08 TL’ye karşılık geldiği belirlenmiştir.Kâr hariç yaklaşık maliyet ise 9.866.675,08 TL’dir.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, başvuru sahibi Beltur Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nin ihalenin sadece 1’inci kısmına teklif verdiği, başvuru sahibi ile birlikte 1’inci kısma 7 isteklinin teklif verdiği, giyim hariç asgari işçilik maliyeti 9.852.430,08 TL olan ihalenin 1’inci kısmına giyim dâhil 9.833.467,28 TL tutarında teklif veren Marmara Temizlik Hizmetleri A.Ş.nin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakıldığı, kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürünleri Bilgisayar Temizlik Hizmetleri İnsan Kaynakları ve Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi ile kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üstünde teklif veren Beltur Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi, Atlas Servis Otomasyon Temizlik Gıda Sağlık Hizmetleri Dağıtım İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi – Avrupa Grubu Tem. Gıda Yemek Ürt. San. ve Tic. Ltd. Şti Ortak Girişimi ve Anadolu Veri İşletmeciliği Hizmet Ticaret Ltd. Şti.nden idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, isteklilerce sunulan açıklamalar uygun görülerek ihalenin 1’inci kısmının 09.09.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürünleri Bilgisayar Temizlik Hizmetleri İnsan Kaynakları ve Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır…

16.5.2. Kısmi teklife izin verilip verilmediğine bakılmaksızın, birim fiyat üzerinden teklif alınan tüm ihalelerde istekliler, hizmet alımı ihalelerinde işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemleri hariç, birim fiyatları ve birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde verebileceklerdir. Ancak, toplam teklif tutarı virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.

…

16.5.2.1. İşçilik ücreti, yol ve yemek bedeli ile bunlar üzerinden alınan prim tutarları gibi işçilik kalemlerini oluşturan maliyet unsurlarına ilişkin hesaplama yöntemi, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kanunla ve idari düzenlemelerle belirlenmiş olup, bu çerçevede 1 TL (Bir Türk Lirası)’nin altındaki tutarlar iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatındaki düzenlemelerin emredici nitelikte olması nedeniyle isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince yapacakları işçilik hesaplamalarında da anılan yöntemin uygulanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sebeple, hizmet alımı ihalelerinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemlerinin birim fiyatları ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır.Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

…79.3. Asgari işçilik maliyeti;

i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

…

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

…

79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.”...açıklaması bulunmaktadır.

Kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürünleri Bilgisayar Temizlik Hizmetleri İnsan Kaynakları ve Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ihalenin 1’inci kısmında işçilik maliyeti için (ulusal bayram ve genel tatil günleri, yol gideri ve %3 sözleşme giderleri dâhil) 9.852.430,08 TL, giyim gideri için (%3 sözleşme giderleri dâhil) 10,20 TL teklif ettiği, işçi sayısı üzerinden teklif alınan giyim iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatın 0,0371 TL olduğu, işçilik maliyetinin işçilik hesaplama modülünden alınmış olan bilgisayar çıktısı ile tevsik edildiği, giyim giderinin, SH Teks. Mak. Sağ. Hiz. Bilg. İlaç. Tem. İnş. Gıda İnsan Kaynakları ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş proforma faturadaki 9,90 TL’lik tutar (1100 parça x 0,009 TL) üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri ile birlikte (9,90x1,03=10,20 TL) açıklandığı görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin aktarılan açıklamaları çerçevesinde, ayni giyim bedelinin işçilik maliyeti içerisinde kabul edildiği ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemlerinde birim fiyatlar ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarların, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılmasının gerektiği göz önüne alındığında, işçilik maliyeti içerisinde yer alan ayni giyim bedeline ilişkin olan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan birim fiyat teklif cetvelinin giyime ilişkin iş kalemlerinde, birim fiyatlar ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarların, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılması gerekirken, başvuru sahibince proforma faturadaki fiyatın virgülden sonra dört ondalık basamaklı olacak şekilde (0,0371) cetvele yazıldığı,

giyim için teklif edilmesi gereken birim fiyatın 0,04 olduğu dikkate alındığında giyim gideri için %3 sözleşme giderleri dâhil (275 işçi x 0,04 TL x 1,03) 11,33 TL teklif edilmesi gerektiği, giyim giderine ilişkin olarak anılan istekli tarafından öngörülen %3 sözleşme gideri dâhil 10,20 TL’nin ise bu tutarı karşılamadığı anlaşıldığından ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihalenin 1’inci kısmına ilişkin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Personel çalıştırılmasına dayalı olan başvuruya konu ihalenin 1’inci kısmında kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üstünde teklif veren Beltur Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi, Atlas Servis Otomasyon Temizlik Gıda Sağlık Hizmetleri Dağıtım İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi – Avrupa Grubu Tem. Gıda Yemek Ürt. San. ve Tic. Ltd. Şti Ortak Girişimi ve Anadolu Veri İşletmeciliği Hizmet Ticaret Ltd. Şti.nin de aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu görülmüştür. Bu durumun, Tebliğin 79.4’üncü maddesindeki“Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklamasına uygun olmadığı görülmekle birlikte söz konusu isteklilerin tekliflerinin idarece geçerli bir teklif olarak değerlendirilmesi işlemi neticesinde esasa etkili bir aykırılık olarak nitelendirilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürünleri Bilgisayar Temizlik Hizmetleri İnsan Kaynakları ve Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Kazım ÖZKAN

Başkan V.

II. Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi

Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi

EK GEREKÇE

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.

Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.

Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.

İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.

İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağından;

İnceleme konusu ihalede,

İhale üzerinde bırakılan On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürünleri Bilgisayar Temizlik Hizmetleri İnsan Kaynakları ve Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamasında, giyim bedelini belgelendirmek üzere sunduğu SH Teks Mak. Sağ. Hiz. Bilg. İlaç Tem. İnş. Gıda İnsan Kaynakları ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen proforma faturada, ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek teknik şartnamede belirtilen 1100 parça giyim malzemesinin bedelinin toplam 9,90 TL olduğunun belirtildiği, bunun da parça başına 0,009 TL’ye tekabül ettiği, proforma faturadaki bilgiler mevzuata aykırılık görülmeyerek açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen SH Teks Mak. Sağ. Hiz. Bilg. İlaç Tem. İnş. Gıda İnsan Kaynakları ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti.nin bağlı olduğu Ostim Vergi Dairesine bildirimde bulunulması,

Anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun da anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemle, karara katılıyorum.

Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

EK GEREKÇE

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca, ihale üzerinde bırakılan On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürün. Bilgisayar Tem. Hiz. İnsan Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturadaki 9,90 TL üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri dahil 10,20 TL’nin teklif edilmesi gereken giyim gideri için %3 sözleşme giderleri dâhil (275 işçi x 0,04 TL x 1,03) 11,33 TL yi karşılamadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin“Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiası hakkında Kurulca verilen “Düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki karar gerekçesine katılmakla birlikte başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;

Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.

Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarıile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alanbilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.

Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.

İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.

Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.

İncelemeye konu ihalede;

Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi işlemleri Kurul çoğunluğunca “aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturadaki 9,90 TL üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri dahil 10,20 TL’nin teklif edilmesi gereken giyim gideri için %3 sözleşme giderleri dâhil 11,33 TL yi (275 işçi x 0,04 TL x 1,03) karşılamadığı” gerekçesi ile uygun bulunmayan On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürün. Bilgisayar Tem. Hiz. İnsan Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;

Anılan isteklitarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 1100 adet yazlık ve kışlık iş elbisesi için 0,009 TL olarak önerilen birim fiyat üzerinden toplamda 9,90 TL fiyat öngören SH Teks. Mak. Sağ. Hizm. Bilg. İlaç. Temz. İnş. Gıda İns. Kay. ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından istekli adına tanzim edilen 02.09.2013 tarihli proforma fatura ile ekinde maliyet/satış tespit tutanağının (Ek-O.5) sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklininaşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağında, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Ayrıca, aynı isteklitarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; 1100 adet iş önlüğü için 0,009 TL birim fiyat önerildiği, önerilen bu birim fiyatın 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,

5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarınasebep olan SH Teks. Mak. Sağ. Hizm. Bilg. İlaç. Temz. İnş. Gıda İns. Kay. ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. ile anılan şirketin SMMM’si olan Evrim DOĞAN’nın bu yöndekikusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,

Değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası hakkında Kurulca verilen “Düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki karar gerekçesine katılmakla birlikte başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturada önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca “aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturadaki 9,90 TL üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri dahil 10,20 TL’nin teklif edilmesi gereken giyim gideri için % 3 sözleşme giderleri dâhil 11,33 TL yi (275 işçi x 0,04 TL x 1,03) karşılamadığı” gerekçesi ile uygun bulunmayanOn İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürün. Bilgisayar Tem. Hiz. İnsan Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu gerekçeler üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve anılan gerekçenin de bu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığına ilişkin Kurulun çoğunluk karar gerekçeleri içinde yer alması gerektiği,

Diğer yandan, On İlaçlama Sağlık Hizmetleri İnşaat Elektronik Gıda Ürün. Bilgisayar Tem. Hiz. İnsan Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,009 TL birim fiyat önerildiği, önerilen bu birim fiyatın 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,

5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarınasebep olan SH Teks. Mak. Sağ. Hizm. Bilg. İlaç. Temz. İnş. Gıda İns. Kay. ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. ile anılan şirketin SMMM’si olan Evrim DOĞAN’nın bu yöndekikusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,

Yönündeki düşüncem ile, bu hususlara ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi

KARŞI OY

İnceleme konusu ihalede,

Başvuru sahibinin, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihalenin 1'nci kısmında 275 işçi için istenen 4’er adet iş önlüğü bedeli olarak 10,20 TL öngördüğü, bu hususunun incelenmesi gerektiği ve aşırı düşük teklif açıklamasının gerçeği yansıtmadığı şeklindeki iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca verilen kararda, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından, giyim giderinin, SH Teks. Mak. Sağ. Hiz. Bilg. İlaç. Tem. İnş. Gıda İnsan Kaynakları ve Taah. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş proforma faturadaki 9,90 TL’lik tutar üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri ile birlikte toplam 10,20 TLolarak açıklandığı, Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar çerçevesinde, işçilik maliyeti içerisinde yer alan ayni giyim bedeline ilişkin olan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan birim fiyat teklif cetvelinin giyime ilişkin iş kalemlerinde, birim fiyatlar ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarların, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılması gerekirken, başvuru sahibince teklif cetvelinde, söz konusu tutarların virgülden sonra dört ondalık basamaklı olacak şekilde (0,0371) yazıldığı, giyim için teklif edilmesi gereken birim fiyatın 0,04 olduğu dikkate alındığında giyim gideri için %3 sözleşme giderleri dâhil (275 işçi x 0,04 TL x 1,03) 11,33 TL teklif edilmesi gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından giyim giderine ilişkin olarak, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturadaki 9,90 TL üzerinden hesaplanan %3 sözleşme gideri dahil 10,20 TL’nin bu tutarı karşılamadığı ifade edilmektedir.

Anılan kararın, başvuru sahibinin iddia ettiği hususların dışına çıkılarak verildiği, dolayısıyla yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu kanaati taşıdığımdan, öncelikle Kamu İhale Kurulunun inceleme yetkisinin sınırına ilişkin hukuki durumun ortaya konulması gerekmektedir. Şöyle ki;

20.11.2008 tarihli ve 5812 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda birçok değişiklik yapılmıştır. Bunlardan Kurumun ve Kurulun inceleme yetkisini ilgilendiren değişiklikler yürürlüğe girmeden önce, Kamu İhale Kurulu, itirazen şikayet başvurularında ileri sürülen iddialarla sınırlı kalmadan ya da iddia konusu hususlarla bağlı olmadan, hatta herhangi bir başvuru dahi bulunmadan resen inceleme yapmakta ve kararlar almaktaydı.

Ancak, söz konusu Kanun ile, diğer değişikliklerin yanı sıra 4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasının (9) numaralı bendinden sonra gelen paragrafta yer alan, “Kurum gerekli gördüğü takdirde, bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık bulunduğuna ilişkin iddiaları da inceler ve sonuçlandırır” şeklindeki kural yürürlükten kaldırılmış, 54 ve 56 ncı maddeler değiştirilmiştir. Buna göre değişik 54 üncü maddenin birinci fıkrasında, “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler” kuralına; değişik 56 ncı maddenin ikinci fıkrasında da, “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler…” kuralına yer verilmiştir.

5812 sayılı Kanunun ilgili madde gerekçelerinde, “4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasının (9) numaralı bendinden sonra gelen paragrafın yürürlükten kaldırılması öngörülmek suretiyle, 4734 sayılı Kanunun sistematiği açısından Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurularını inceleme yetki ve görevinin verilmesi nede­niyle itirazen şikayet başvurusuna konu edilmeyen ve niteliği itibariyle teftiş veya soruşturma konusu edilebilecek hususlarda Kurumun iddiaları inceleyeceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılmakta­dır…” ve“İdari başvuru yolunun amaca uygun biçimde kullanılmasını temin bakımından Kurum tarafın­dan başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine verdiği kararda yer alan hususlar ile iti­raz edilen işlemlerin diğer istekliler bakımından uygulanmasının eşit muamele ilkesini ihlal edip et­mediği ile sınırlı bir incelemenin yapılması öngörülmekte, böylece şikayet inceleme sürecinin kısa sürede sonuçlandırılması amaçlanmaktadır” şeklinde açıklamalar yer almıştır.

Bu durumda, itirazen şikayet başvuruları üzerine Kurulun yapacağı incelemeye ilişkin yetki 5812 sayılı Kanunla daraltılmış olup, Kurulun inceleme yetkisi başvuru sahibinin şikayete konu ettiği ve itirazen şikayet başvurusuna taşıdığı iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönüyle sınırlandırıldığından, şikayet ve itirazen şikayet başvurusuna konu edilmeyen ve eşit muamele ilkesi yönünden incelenebilecek konular haricinde Kurulun resen inceleme yapmak suretiyle karar alması hukuken mümkün değildir. Aksi durumda Kurul kararı, yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olacaktır.

Yine 5812 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler kapsamında, 54 üncü maddeye, başvuruların şekil unsurlarına yönelik olarak daha önce 4734 sayılı Kanunda yer almayan bazı hükümler de eklenmiştir. Bunlar arasında, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin şikayet ve itirazen şikayet dilekçelerinde belirtilmesi şartı da bulunmaktadır. Bu şekilde kanun koyucu, başvuruların sebebe/sebeplere dayanması gereğini ortaya koymuş, ayrıca “başvurunun konusu” olarak tanımlanan “iddiayı/iddia konusunu” başvuru sahibinin belirteceği sebebe de bağlamış bulunmaktadır.

Bu itibarla, Kamu İhale Kurulunca yapılacak incelemenin “sebeple bağlantılı iddiayla” sınırlı olması gerekmektedir. Şikayet ve itirazen şikayet başvurularının ileri sürülen sebeplerden bağımsız olarak, bir diğer ifadeyle, ileri sürülmeyen sebeplerin Kamu İhale Kurulunca dikkate alınarak incelenebileceğinin kabul edilmesi, hiçbir sebep ileri sürülmeden sadece istenilen sonucun dile getirildiği başvurularda sebeplerin Kamu İhale Kurulunca resen araştırılmasını kabul etmek anlamına gelir. Örneğin, “teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının hukuka aykırı olduğu” veya “ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılması gerektiği” iddiasıyla yapılan başvuruya ait dilekçede, başvuru sahibi tarafından sadece talebin/istenen sonucun belirtilmesi, ancak bu talebin dayandığı sebeplerin belirtilmemesi halinde bu itirazen şikayet başvurusunun Kurulca incelenmesi, inceleme sırasında da, başvuru sahibinin yerine geçilerek sebep araştırmasının yapılması ve bulunması halinde düzeltici işlem kararı verilmesi, bulunmaması halinde ise itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesi gerekecektir. Oysa, başvuru sahibi tarafından ileri sürülmeyen sebebin Kurulca resen dikkate alınacağı yolunda 4734 sayılı Kanunda bir hüküm bulunmadığı gibi, resen dikkate almak araştırma yapılmasını da gerektirdiğinden, böyle bir araştırma yükümlülüğünü ve külfetini Kamu İhale Kurumuna yükleyen herhangi bir kanuni düzenleme de yoktur. Esasen böyle bir yükümlülüğün yorum yoluyla öngörülmesi, kanunda olmayanı kanuna yakıştırmak anlamına gelmekte, ayrıca eşitlik ilkesine aykırı durumların doğma riskini gündeme getirmektedir. Zira, her itirazen şikayet dosyasında başvuru sahibi tarafından ileri sürülmeyen başka sebepler var mı, yok mu şeklinde araştırma yapılması, bu araştırmanın her durum ve zamanda aynı kalite ve dikkatle gerçekleştirilmesi işin doğası gereği mümkün değildir.

Kaldı ki, itirazen şikayet inceleme sürecinde Kanunda öngörülmeyen bir araştırmanın yapılması, araştırma bir süre gerektirdiği ve inceleme süreci boyunca idare ihale konusu işe ilişkin sözleşmeyi imzalayamayacağı için, söz konusu Kanun değişiklikleri ile amaçlanan “idari başvuru yolunun amaca uygun biçimde kullanılmasını temin etme, etkin bir idari denetim sağlama ve inceleme sürecini kısa sürede sonuçlandırma” fonksiyonları gerçekleşmeyecek ve kamu yararı zedelenecektir.

Diğer taraftan, başvuru sahibi tarafından ileri sürülmeyen hususun/hususların Kurulca resen dikkate alınması, hakkını en iyi şekilde arama sorumluluğu bulunan başvuru sahibinin yerine Kurulun geçerek iddia ileri sürmesi veya onun namına sebep ihdas etmesi sonucunu da doğurmaktadır. 5812 sayılı Kanunla inceleme yetkisinin çerçevesi yeniden çizilen ve bu kapsamda sadece ileri sürülen sebeplere bağlı kalarak iddiaları inceleme yetkisi bulunan Kamu İhale Kurulunun, resen sebep bulması, bu şekilde başvuru sahibi isteklinin sorumluluğunu üzerine alması veya istekliye ait olan bu sorumluluğun Kamu İhale Kuruluna devredilmesi, 4734 sayılı Kanuna açıkça aykırıdır.

İncelenen uyuşmazlıkta, başvuru sahibinin şikayet dilekçesinde ileri sürdüğü ve itirazen şikayet dilekçesine taşıdığı iddiası, “ihale üzerinde bırakılan isteklinin giyim bedeline ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının gerçeği yansıtmadığı” şeklindedir.

Kurulca yapılacak incelemenin, iddianın dayanağı söz konusu sebeplerle sınırlı olması gerekmekte, bir diğer ifadeyle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece reddedilmesi gerektiği yolunda başvuru sahibi tarafından sebep olarak ileri sürülen hususların doğru ve yerinde olup olmadığının incelenmesi ile sınırlı kalması gerekmektedir.

Kurul çoğunluğunca, başvuru sahibi tarafından ileri sürülen sebeplerin yerinde olmadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin giyim gideri için öngördüğü fiyatı Kamu İhale Genel Tebliğinin“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalara şekil ve içerik bakımından uygun olduğu tespit edilmesine rağmen, bu noktada kalınmamış, söz konusu istekli tarafından teklifi ekinde sunulan birim fiyat teklif cetvelinin incelenmesine geçilmiştir. Bu haliyle, Kurul tarafından, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvurusunda yer alan iddialar gereğince, 4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesi kapsamında idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulaması sonucuna ilişkin işlemle ilgili inceleme yapılması gerekirken, aynı Kanunun 37’ inci maddesi kapsamında, tekliflerin geçerli olup olmadığının değerlendirilmesi aşamasında, idarece gerçekleştirilen bir işlemle ilgili bir inceleme yapıldığı sonucunu doğurmaktadır. Bu durumda, Kurul çoğunluğunca, ihale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin mevzuata uygun olmadığı yönünde verilen karar, resen inceleme sonucu ve inceleme yetkisinin sınırları dışına çıkılarak alınmıştır.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesigerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun “düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki kararına katılmıyorum.

Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi