KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2013/065

Gündem No : 39

Karar Tarihi : 09.10.2013

Karar No : 2013/UH.II-3893

Şikayetçi:

Tunalı İlaç Sos.Hiz.İnş.Tur.Gıda Taş.Tem.San.Tic.Ltd.Şti.-Ender Kurumsal Hiz.Danş.İnş.Gıda Mermer Tem.İlaç.Tur.San.Tic.Ltd.Şti., ARİF YALDIZ CAD. TOZLUYURT APT. NO:37/1 ANKARA

İhaleyi Yapan Daire:

Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş, Maltepe Mah. Necatibey Cad. 98 06100 ANKARA

Başvuru Tarih ve Sayısı:

26.08.2013 / 27382

Başvuruya Konu İhale:

2013/63423 İhale Kayıt Numaralı "Genel Temizlik Ve Yardımcı Hizmet Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Türkiye Kalkınma Bankası A.Ştarafından 19.06.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Genel Temizlik ve Yardımcı Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Tunalı İlaç Sos. Hiz. İnş. Tur. Gıda Taş. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.-Ender Kurumsal Hiz. Danş. İnş. Gıda Mermer Tem. İlaç. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin 06.08.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.08.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.08.2013 tarih ve 27382 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.08.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2013/3064 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin teklif bedelleri ile ihale konusu işi yerine getiremeyecekleri, idarece aşırı düşük teklif açıklaması yapan tüm isteklilerin açıklamalarının uygun bulunduğu ancak söz konusu açıklamaların, birim fiyat teklif cetvelinde bulunan her bir iş kalemi için Teknik Şartname’de ilgili iş gruplarına göre sayılan giyecek giderlerinin dâhil edilerek hesaplanmış tutarlar için yapılması gerektiği, genel gider ve kâr olarak ayrılan kısımlardan eksik açıklanan maliyetlere aktarım yapılamayacağı, kendileri dışında aşırı düşük teklif açıklaması sunan diğer isteklilerin verdiği açıklamaların giyim hariç asgari işçilik kalemlerinin ve giyim giderinin ayrı hesaplanıp üzerine sözleşme gideri ile malzeme ve ekipman giderinin eklenerek yapıldığı, bu çerçevede işçilik kalemlerinin ayrı ayrı değil de birleştirilerek açıklanmış olduğu, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.5’inci maddesine aykırı olduğu, bu nedenle söz konusu aşırı düşük teklif açıklamalarının birim fiyat teklif cetvelindeki teklif kalemlerine göre kalem kalem incelenmesi, gerçekçi ve piyasa koşullarına uygun fiyatlar ile açıklama yapmayan istekliler ve tedarikçiler için gerekli bildirim ve işlemlerin yapılması, tedarikçilerin teklif verdiği özellikteki ürünleri satmaya yetkili olup olmadıklarının ve de tedarikçilerden alınan belgelere ilişkin maliyet/satış tespit tutanaklarının yetkili meslek mensuplarından istenilerek söz konusu belgeler ile teyidinin yapılması gerektiği iddia edilmektedir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Genel Temizlik ve Yardımcı Hizmet Alımı” olarak belirtildiği, işin miktarı ve türünün ise 2.1.(b) maddesinde;

Sıra No Açıklama Birimi İşçi Sayısı Ay/gün/saat

1 Temizlik hizmetlerinde, asgari ücretin %20 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 26,00 24

2 Temizlik şefi, sorumlu ve garson, asgari ücretin %40 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 8,00 24

3 Yemekhane ve mutfak hizmetleri, asgari ücretin %40 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 11,00 24

4 Yemekhane ve mutfak hizmetleri baş aşçı ve genel müdürlük makamında büro işleri yardımcı hizmetler, asgari ücretin %60 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verilecek giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 2,00 24

5 Teknik hizmetler, asgari ücretin %40 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 4,00 24

6 Büro ve yardımcı hizmetler, asgari ücretin %40 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 20,00 24

7 Özel Kalem ve Yönetim Kurulu Büro Müdürlüğü, büro ve yardımcı hizmetler, asgari ücretin %50 fazlası ile ödenecek ücret+brüt nakdi 8,40TL/gün yol bedeli, adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verileck giyeceklerin bedeli dahil. işçixay 9,00 24

Sıra No Açıklama Birimi Miktarı

1 Adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan temizlik malzemesi ay 24

2 Adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan temizlik ekipmanı yıl 2

Şeklinde belirlendiği,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinin tamamı, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

- Temizlik işlerinde çalışacak olan 26 kişiye, brüt asgari ücretin % 20 (yüzdeyirmi) fazlası olarak yapılacak maaş ödemesi,

- Temizlik şefi/sorumlusu olan 2 kişi ile yemekhane işlerinde çalıştırılacak 17 kişi, teknik işlerde 4 kişi ve büro ve yardımcı hizmetlerde 20 kişi olmak üzere toplam 43 kişiye, brüt asgari ücretin % 40 (yüzdekırk) fazlası olarak yapılacak maaş ödemesi,

- Özel Kalem ve Yönetim Kurulu Büro Müdürlüğünde görevlendirilecek büro ve yardımcı hizmetlerde çalışacak olan 9 kişiye, brüt asgari ücretin % 50 (yüzdeelli) fazlası olarak yapılacak maaş ödemesi,

- Yemek hazırlama, pişirme işlerinde deneyimli, şef ve genel müdürlük makamında görevlendirilecek büro ve yardımcı hizmetlerde olan 2 kişiye, brüt asgari ücretin % 60 (yüzdeatmış) fazlası olarak yapılacak maaş ödemesi,

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

a) Çalıştırılacak 80 kişilik personelin tamamı için; hizmetin yerine getirilmesine ilişkin sigorta prim bordrosunda gösterilmek üzere her ay 26 gün üzerinden ödenecek günlük brüt 8,40 TL (sekizTLkırkKrş) nakdi yol ücreti,

b) Adet ve tanımları teknik şartnamede belirtilmiş olan ayni olarak verilecek giyeceklerin bedeli,

25.3.3. Malzeme giderleri:

İhale konusu işte kullanılacak olan teknik şartname Ek:1?de nitelikleri ve miktarı belirtilen ekipman ve temizlik malzemesi giderleri teklif fiyata dahildir.

25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %3 olarak hesaplanacaktır.” düzenlemesine yer verildiği,

Söz konusu ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 24 (yirmidört) aydır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “İhale konusu iş; Madde 2’de adresleri belirtilmiş olan hizmet binalarında 28 kişi ile genel temizlik işlerinin, 18 kişi ile yemekhane ve mutfak bölümünde yardımcı hizmetlerin, 4 kişi ile teknik işlerde yardımcı hizmetlerin 20 kişi ile büro yardımcı hizmetlerin ve 10 kişi özel kalem büro yardımcı hizmetlerin işlerinin yaptırılması olmak üzere toplam 80 kişilik, 2 yıl süreli hizmet alımıdır.” düzenlemesine yer verildiği,

Anılan Şartname’nin “Kullanılacak Giyecekler ile Makine, Ekipman ve Temizlik Malzemeleri” başlıklı 7’nci maddesinde ihale konusu işin ifası sırasında personelin kullanacağı giyeceklerin tablo halinde belirtildiği ve söz konusu Şartname ekinde yer alan tablolarda işin yerine getirilmesinde kullanılacak olan makine, ekipman ve temizlik malzemelerine ilişkin listenin yer aldığı görülmüştür.

İdari Şartname’nin yukarıda anılan 25’inci maddesinde belirtilen teklif fiyata dahil giderler esas alınarak, Kamu İhale Kurumu işçilik hesaplama modülünde yapılan hesaplamada teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin (giyim gideri hariç, %3 sözleşme giderleri dâhil olmak üzere)3.762.977,04 TL’ye tekabül ettiği görülmüştür.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, başvuruya konu ihaleye 19 teklif verildiği, Kantekin Deniz. Eğit. İnş. Yem. San. Tem. Tic. Ltd. Şti. tarafından teşekkür mektubu sunulduğu, NC Grup İnş. Tem. Peyz. Gıda Bil. İşl. Dan. Tek. Sos. Hizm. Ltd. Şti.nin teklifinin “teminat mektubu ve iş deneyim belgesi olmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen 13 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, 6 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması sunan 7 istekliden biri olan Maya Sosyal Hiz. Dan. İnş. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasının “yemekhane ve mutfak hizmetleri ile baş aşçı ve genel müdürlük makamında büro işleri yardımcı hizmetlerde çalışacak ve asgari ücretin %60 fazlası ile ödenecek 2 personelin aylık maaşının hesaplanmasında teklif edilmesi gereken asgari ücreti karşılamadığı” gerekçesiyle uygun bulunmadığı, açıklamaları uygun bulunan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibi ve Harmanşa İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılan isteklilere gönderilen 01.07.2013 tarihli yazılarla, “asgari işçilik maliyeti, giyim maliyeti, temizlik malzemesi giderleri ve temizlik ekipmanı giderleri”ne ilişkin olarak açıklama istenildiği görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde“(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

(2) İhale komisyonu;

a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.

(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.

(4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.”hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.

79.3. Asgari işçilik maliyeti;

i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

…79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,

e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)

79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir. 79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2009”, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2010” dur.” açıklaması yer almaktadır.

Başvuru sahibinin“ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin teklif bedelleri ile ihale konusu işi yerine getiremeyecekleri, idarece aşırı düşük teklif açıklaması yapan tüm isteklilerin açıklamalarının uygun bulunduğu ancak söz konusu açıklamaların, birim fiyat teklif cetvelinde bulunan her bir iş kalemi için Teknik Şartname’de ilgili iş gruplarına göre sayılan giyecek giderlerinin dahil edilerek hesaplanmış tutarlar için yapılması gerektiği, genel gider ve kâr olarak olarak ayrılan kısımlardan eksik açıklanana maliyetlere aktarım yapılamayacağı, kendileri dışında aşırı düşük teklif açıklaması sunan diğer isteklilerin verdiği açıklamaların giyim hariç asgari işçilik kalemlerinin ve giyim giderinin ayrı hesaplanıp üzerine sözleşme gideri ile malzeme ve ekipman giderinin eklenerek yapıldığı, bu çerçevede işçilik kalemlerinin ayrı ayrı değil de birleştirilerek açıklanmış olduğu, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.5’inci maddesine aykırı olduğu, bu nedenle söz konusu aşırı düşük teklif açıklamalarının birim fiyat teklif cetvelindeki teklif kalemlerine göre kalem kalem incelenmesi” gerektiği iddiasına yönelik olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4’üncü maddesinde yer alan açıklamalar dikkate alındığında, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklifinin aşırı düşük olup olmadığının tespitinin toplam teklif bedelinin, idarece hesaplanan kâr hariç yaklaşık maliyetin altında olup olmadığına göre yapıldığı ve Tebliğ’in söz konusu maddesinde isteklilerin teklif bedellerine ilişkin olarak kalem bazında sorgulama yapılacağına ilişkin bir açıklama da bulunmadığı göz önüne alındığında, aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulan isteklilerin toplam teklif bedelinden giyim gideri için öngördükleri %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil tutar ile temizlik malzemesi ve temizlik ekipmanları için öngördükleri tutarlar çıkarıldığında ulaşılan bedel ile başvuruya konu ihaleye ilişkin asgari işçilik maliyetinin karşılanması halinde söz konusu tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması yönünde bir sonuca ulaşılamayacağı anlaşıldığından, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan başvuru sahibinin “gerçekçi ve piyasa koşullarına uygun fiyatlar ile açıklama yapmayan istekliler ve tedarikçiler için gerekli bildirim ve işlemlerin yapılması, tedarikçilerin teklif verdiği özellikteki ürünleri satmaya yetkili olup olmadıklarının ve de tedarikçilerden alınan belgelere ilişkin maliyet/satış tespit tutanaklarının yetkili meslek mensuplarından istenilerek söz konusu belgeler ile teyidinin yapılması gerektiği” iddiasına ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.15’inci maddesinde yer alan açıklamalardan, gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare tarafından, proforma fatura veya fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının incelenmek üzere muhafaza eden meslek mensubundan istenebileceği, bu çerçevede isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu tutanakların sunulmasına ilişkin olarak bir zorunluluk bulunmadığı,

ihale komisyonu tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan proforma faturaya ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları üzerinde yapılan inceleme sonucunda

sunulan proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları arasında uyumsuzluk tespit edilmesi halinde teklifin reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgelerin mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderileceği ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılacağı

ancak, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyeceği, proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderileceği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede söz konusu maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulma zorunluluğu bulunmadığı gibi, ihaleyi yapan idare tarafından da söz konusu tutanakların istenilip istenilmemesi konusunda takdir yetkisi bulunmaktadır.

Bununla birlikte tedarikçilerden alınan belgelere ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.14’üncü maddesinde yer alan “Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklaması çerçevesinde, tedarikçilerin teklif verdiği özellikteki ürünleri satmaya yetkili olup olmadıklarının incelenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde;

-İhale üzerinde bırakılan istekli olan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

Bahse konu isteklinin giyim gideri, temizlik malzemesi gideri ve temizlik ekipmanı giderini tevsik etmek üzere her bir gider kalemi için ayrı ayrı olarak, 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınmış 3 adet proforma faturanın sunulduğu, söz konusu proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan, maliyete dayalı açıklama yapılmasına ilişkin ibareyi içerdiği ve SMMM tarafından onaylanarak kaşelendiği, bahsi geçen proforma faturaların ekinde maliyet /satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.5) bulunduğu ve proforma faturada yer alan teklife konu malların birim fiyat tutarlarının maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarlarının altında olmadığı tespit edilmiştir.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin asgari işçilik maliyeti (giyim gideri hariç, %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) olan 3.762.977,04 TL’ye, istekli tarafından öngörülen giyim gideri olan ( %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 15,15 TL, temizlik malzemesi gideri olan 2.350,40 TL ve temizlik ekipman gideri olan 1.995,03 TL eklenmesi halinde istekli tarafından teklif edilmesi gereken bedelin 3.767.337,62 TL olması gerektiği, bahse konu istekli tarafından 58,62 TL kâr öngörüldüğü ve sunduğu teklif bedelinin 3.767.396,24 TL olduğu görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan isteklinin teklifi ile asgari işçilik maliyeti ve ihale dokümanında öngörülen diğer giderlerin karşılandığı anlaşılmıştır.

Bununla birlikte giyim gideri, temizlik malzemesi gideri ve temizlik ekipmanı giderini tevsik etmek üzere sunulan bahsi geçen proforma faturaları düzenleyen 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nin faaliyet alanının belirlenmesine ilişkin olarak www.ticaretsicil.gov.tr adresinden yapılan sorgulamada, anılan şirketin ana sözleşmesine ve söz konusu şirkete ilişkin 04.12.2012 tarihli ve 8207 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer alan ilanlar dışındaki ilanlara ulaşılamadığından, İzmir Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne gönderilen 11.09.2013 tarih ve 2269 sayılı Kurum yazısı ile bahsi geçen şirketin ana sözleşmesi ile 05.11.2001 tarih ve 5417 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’ndeki ilanın gönderilmesi istenilmiştir.

İzmir Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün 16.09.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan cevap yazısı ekinde yer alan söz konusu şirkete ilişkin “esas mukavele”nin “Konusu” başlıklı 3’üncü maddesi incelendiğinde, anılan şirketin “nakliye işlerini yapmak” ve “nakliye ambarı işletmek” üzere kurulduğu anlaşılmaktadır.

Diğer yandan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne gönderilen 17.09.2013 tarih ve 2314 sayılı Kurum yazısı ile, www.ticaretsicil.gov.tr adresinden yapılan sorgulamada bahsi geçen şirkete ilişkin olarak ulaşılamayan 03.09.1997, 03.02.1999, 16.06.2000, 25.09.2001 ve 05.11.2001 tarihli Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yapılan ilanların gönderilmesi istenilmiştir.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin 18.09.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan cevap yazısı ekinde gönderilen söz konusu ilanlar incelendiğinde, anılan şirketin ana sözleşmede yer alan faaliyet konusuna ilişkin bir değişiklik yapılmadığı ve söz konusu şirketin “nakliye” olarak belirlenen faaliyet alanının, düzenlenen proforma faturalara ilişkin “tekstil ve temizlik” faaliyet alanı ile uyumlu olmadığı tespit edilmiştir.

Bu çerçevede 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınan söz konusu proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.14’üncü maddesinde yer alan “Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklamasına uygun olmadığı anlaşılmış olup, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

-Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlenen Harmanşa İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

-Giyim giderini tevsik etmek üzere Kısmetim İş Elbiseleri Konfeksiyon-Gamze Yokuşbaş’tan alınmış proforma faturaların sunulduğu, söz konusu proforma faturada Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen malzemeler için toplam 1.445,00 TL fiyat öngörüldüğü, anılan proforma faturanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan, maliyete dayalı açıklama yapılmasına ilişkin ibareyi içerdiği ve SMMM tarafından onaylanarak kaşelendiği,

-Temizlik malzemesi ve temizlik ekipmanı giderlerini tevsik etmek üzere Gürbay İnş. Taş. Tic.-Metin Baydar’dan alınmış iki adet proforma faturanın sunulduğu, söz konusu proforma faturalarda Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen temizlik malzemeleri için 19.200,00 TL ve temizlik ekipmanları için 5.000,00 TL fiyat öngörüldüğü, bahsi geçen proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliğinin yukarıda aktarılan 79.4.2.4 üncü maddesinde yer alan, satışlar üzerinden açıklama yapılmasına ilişkin ibareyi içerdiği ve SMMM tarafından onaylanarak kaşelendiği görülmüştür.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin asgari işçilik maliyeti (giyim gideri hariç, %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) olan 3.762.977,04 TL’ye, istekli tarafından öngörülen giyim gideri olan (%3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 1.488,35, temizlik malzemesi gideri olan 19.200,00 TL ve temizlik ekipman gideri olan 5.000,00 TL eklenmesi halinde istekli tarafından teklif edilmesi gereken bedelin 3.788.665,39 TL olması gerektiği, bahse konu istekli tarafından 1.806,61 TL kâr öngörüldüğü ve sunduğu teklif bedelinin 3.790.472,00 TL olduğu görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan isteklinin teklifi ile asgari işçilik maliyeti ve ihale dokümanında öngörülen diğer giderlerin karşılandığı anlaşılmıştır.

Bununla birlikte giyim gideri, temizlik malzemesi gideri ve temizlik ekipmanı giderini tevsik etmek üzere sunulan bahsi geçen proforma faturaları düzenleyen Gürbay İnş. Taş. Tic.-Metin Baydar’ın faaliyet alanının belirlenmesine ilişkin olarakŞanlıurfa Ticaret Sicil Müdürlüğü ve Şanlıurfa Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Müdürlüğü’ne gönderilen 11.09.2013 tarihli Kurum yazıları ile “Gürbay İnş. Taş. Tic.-Metin Baydar” adlı kişinin sicilde kayıtlarının bulunup bulunmadığı, kayıt işlemlerine ilişkin tüm tarih bilgileri ile anılan kişinin “faaliyet alanı/alanları”nın bildirilmesi istenilmiştir.

Şanlıurfa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Esnaf ve Sanatkârları Sicil Müdürlüğü’nün 19.09.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazısı ile, söz konusu Kurum yazımızda belirtilen konunun ticaret odasından sorulmasının gerektiği bildirilmiştir.

Şanlıurfa Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün 16.09.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazısında ise “İlgide kayıtlı yazınızda belirtilen Gürbay İnş. Taş Tic. ünvanlı bir firmaya müdürlüğümüzde rastlanılmamış olup benzer ünvanlı Gürbay Ticaret: Metin Baydar ünvanlı şahsi kaydı olup adres: Veysel Karani Mah. 478. Sokak Hedef Apt. Altı No: 43/A Şanlıurfa, şahsın oda kayıt tarihi: 13/12/2004, kişinin nace kodu:81.21.01 Binaların genel temizliği (daire, apartman, büro, fabrika, kurum, mağaza vb. her türlü binanın genel temizliği dahil pencere, baca, sanayi makinesi vb. uzmanlaşmış temizlik faaliyetleri hariç)” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Bu çerçevede proforma faturayı düzenleyen Metin Baydar adlı kişinin Şanlıurfa Ticaret Sicil Müdürlüğüne kayıtlı olarak, bahsi geçen proforma faturalara konu “temizlik” alanında faaliyette bulunduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu kanaatine varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Aşırı düşük teklif açıklaması “yemekhane ve mutfak hizmetleri ile baş aşçı ve genel müdürlük makamında büro işleri yardımcı hizmetlerde çalışacak ve asgari ücretin %60 fazlası ile ödenecek 2 personelin aylık maaşının hesaplanmasında teklif edilmesi gereken asgari ücreti karşılamadığı” gerekçesiyle uygun bulunmayarak teklifi değerlendirme dışı bırakılan Maya Sosyal Hiz. Dan. İnş. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasına ilişkin tespitler şu şekildedir:

Başvuruya konu ihaleye ilişkin asgari işçilik maliyeti (giyim gideri hariç, %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) olan 3.762.977,04 TL’ye, istekli tarafından öngörülen giyim gideri olan (%3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil) 40,66 TL, temizlik malzemesi gideri olan 48.054,96 TL ve temizlik ekipman gideri olan 22.676,00 TL eklenmesi halinde istekli tarafından teklif edilmesi gereken bedelin 3.833.748,66 TL olması gerektiği, bahse konu istekli tarafından teklif bedelin ise 3.850.536,00 TL olduğu görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan isteklinin teklifi ile asgari işçilik maliyeti ve ihale dokümanında öngörülen diğer giderlerin karşılandığı anlaşılmış olup, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4’üncü maddesinde yer alan açıklamalar dikkate alındığında anılan isteklinin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte bahse konu istekli tarafından giyim gideri, temizlik malzemesi gideri ve temizlik ekipmanı giderini tevsik etmek üzere her bir gider kalemi için ayrı ayrı olmak üzere, Mina Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden alınmış 3 adet proforma faturanın sunulduğu, söz konusu proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliğinin yukarıda aktarılan 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan, satışlar üzerinden açıklama yapılmasına ilişkin ibareyi içerdiği ve SMMM tarafından onaylanarak kaşelendiği, bahsi geçen proforma faturaların ekinde maliyet /satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) bulunduğu, söz konusu maliyet/satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde “4-Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyet” bölümünün “Ticari Mallar Hesabı”na ilişkin kısmının doldurulduğu, ancak söz konusu proforma faturalarda yer alan ibarenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.4’üncü maddesinde yer alan ve “satışlar üzerinden açıklama” yapıldığında yer verilen “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim. şeklinde olduğu, bu çerçevede bahsi geçen maliyet/satış tutarı tespit tutanağında “ağırlıklı ortalama birim satış tutarı”na ilişkin bölümünün doldurulmuş olması gerekirken “ağırlıklı ortalama birim maliyet”e ilişkin bölüm doldurulduğu görüldüğünden, anılan proforma fatura ile maliyet/satış tespit tutanağı arasında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir.

Diğer yandan söz konusu proforma faturaları düzenleyen Mina Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin faaliyet alanının belirlenmesine ilişkin olarak www.ticaretsicil.gov.tr adresinden yapılan sorgulamada, 03.01.2013 tarihli ve 8228 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 305’inci sayfasında şirketin ana sözleşmesine yer verildiği, bu çerçevede ana sözleşmenin şirketin başlıca amaç ve konularının belirtildiği 3’üncü maddesine göre bahsi geçen şirketin “temizlik” ve “otomasyon” alanına ilişkin olarak faaliyette bulunduğu, ancak “tekstil” alanına ilişkin olarak faaliyette bulunmadığı anlaşılmıştır.

Bu çerçevede Mina Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nden alınan giyime ilişkin proforma faturanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.14’üncü maddesinde yer alan “Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklamasına uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda yer verilen gerekçelerle mevzuata uygun olmadığı anlaşılmış olup, bahsi geçen isteklinin teklifinin idarece belirlenen gerekçeler yerine anılan gerekçelerle değerlendirme dışı kalması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi

KARŞI OY

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;

Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.

Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarıile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alanbilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.

Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.

İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.

Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının “mevzuata uygun olmadığı” şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.

İncelemeye konu ihalede;

• Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “anılan şirketin ana sözleşmede yer alan faaliyet konusuna ilişkin bir değişiklik yapılmadığı ve söz konusu şirketin “nakliye” olarak belirlenen faaliyet alanının, düzenlenen proforma faturalara ilişkin “tekstil ve temizlik” faaliyet alanı ile uyumlu olmadığı, bu çerçevede 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınan söz konusu proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.14’üncü maddesinde yer alan “Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklamasına uygun olmadığı gerekçesine dayanılarak yerinde bulunmayan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sundukları bilgi ve belgeler yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde; anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim gideri, temizlik malzemesi gideri ve temizlik ekipmanı giderini tevsik etmek için her bir gider kalemi için ayrı ayrı olmak üzere sunulan proforma faturalarda giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,009 TL ile 0,003 TL arasında değişen birim fiyatların önerildiği 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınmış 3 adet proforma faturanın sunulduğu istekli adına tanzim edilen proforma faturalar ile ekinde sunulan maliyet/satış tespit tutanaklarında (Ek-O.5), ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Ayrıca, aynı isteklitarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,008 TL ile 0,005 TL arasında birim fiyat önerildiği, önerilen bu birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,

5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarınasebep olan 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi ile anılan şirketin SMMM’si olan Mehmet Can TURGUT’un bu yöndekikusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,

2-Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca da yerinde bulunan Harmanşa İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.tarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; yazlık ve kışlık çift çorap için ve garson papyonu için 0,01 TL birim fiyatlar öneren, Kısmetim İş Elbiseleri Güvenlik ve Konfeksiyon Toptan Satış Mağazası tarafından istekli adına tanzim edilen 18.06.2013 tarihli üç adet proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklininaşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturalar ile ekinde sunulan maliyet/satış tespit tutanaklarında (Ek-O.5), ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturada önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurulca “anılan şirketin ana sözleşmede yer alan faaliyet konusuna ilişkin bir değişiklik yapılmadığı ve söz konusu şirketin “nakliye” olarak belirlenen faaliyet alanının, düzenlenen proforma faturalara ilişkin “tekstil ve temizlik” faaliyet alanı ile uyumlu olmadığı, bu çerçevede 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınan söz konusu proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.4.2.14’üncü maddesinde yer alan “Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” gerekçesine göre yerinde bulunmayan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin bu gerekçe üzerinden de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ayrıca, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca yerinde bulunan Harmanşa İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin de bu gerekçe üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Diğer yandan, Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafındanaşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerinin her birine ayrı ayrı olmak üzere 0,008 TL ile 0,005 TL arasında birim fiyat önerildiği, önerilen bu birim fiyatların 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında yer almadığı, tedavülden çıkarılmış para birimine denk gelecek birim fiyatların önerilmesinin belge düzenlenmesinde sahteciliğe ışık tuttuğu da değerlendirildiğinden,

5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin Para Birimi Hakkında Kanunda belirtilen tedavüldeki para birimleri arasında sayılmayan birim fiyat teklif edilmesinin belge düzenlemesinde sahteciliğe ışık tuttuğu hususlarınasebep olan 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Ticaret Limited Şirketi ile anılan şirketin SMMM’si olan Mehmet Can TURGUT’un bu yöndekikusurlarının incelenerek gereğinin yapılması hususlarında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği,

Yönündeki düşüncem ile, bu hususlara ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi

EK GEREKÇE

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında; Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.

Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.

Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.

İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.

İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacaktır.

İnceleme konusu ihalede; ihale üzerinde bırakılan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı aşırı düşük teklif açıklamasında, ihale konusu işte çalıştırılacak personele verilecek teknik şartnamede belirtilen giyecekleri belgelendirmek üzere 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Tic. Ltd. Şti.nden alınmış proforma faturayı sunmuştur. Proforma fatura incelendiğinde giyim malzemelerinin birim fiyatlarının 0,003 TL ile 0,009 TL arasında değişen fiyatlarda olduğu görülmüştür. Giyim malzemesinin tevsiki için öngörülen 0,003 TL, 0,009 TL arasındaki bedeller kuruşun altında olduğundan yasal olarak geçerliliği bulunmamaktadır. Mevzuat gereği yarım kuruşun altı aşağı doğru yuvarlanması gerektiğinden esasen ihale üzerinde bırakılan isteklinin başvuru sahibinin giyim için herhangi bir bedel öngörmediği değerlendirilmiştir. Kaldı ki toplamda öngörülen tutar ödenebilecek bir meblağ olmakla birlikte birim fiyat anlamında bir kuruşun altında bir bedelin ödenmesi de mümkün değildir. Bu nedenle ihale üzerinde bırakılan Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Ayrıca; Dragon Tem. İns. Kayn. Özel Sağ. Hizm. Bilg. Otom. Hizm. İnş. Oto Kir. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çelikler Tem. İnş. Yem Bil. Gıda Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın sunduğu proforma faturadaki bilgiler yasal olarak geçerliliği mümkün olmayan rakamlar olduğundan anılan proforma faturanın ve proforma faturanın dayanağı maliyet/satış tutarı tespit tutanağının gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen 64 İzmir Umumi Nakliyat Ambarı ve Tic. Ltd. Şti.nin bağlı olduğu Bornova Vergi Dairesine bildirimde bulunulması anılan Tebliğ gereğidir.

Açıklanan nedenlerle; belirtilen hususların da karar gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurulun “düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki kararına katılıyoruz.

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi