KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2010/077

Gündem No : 97

Karar Tarihi : 14.12.2010

Karar No : 2010/UY.I-3794

Şikayetçi:

Or - Na İnşaat Taahhüt ve Tic. Ltd. Şti., Uğur Mumcu Caddesi 50/6 Gaziosmanpaşa/ANKARA

İhaleyi yapan idare:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı, İsmet İnönü Bulvarı Yücetepe Çankaya/ANKARA

Başvuru tarih ve sayısı:

09.11.2010 / 45690

Başvuruya konu ihale:

2009/164528 İhale Kayıt Numaralı "Bayburt Barajı Sulaması ve Yenileme İkmal İnşaatı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

06.12.2010 tarih ve I.Y.34.87.0217/2010-56E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 09.12.2009 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan “Bayburt Barajı Sulaması ve Yenileme İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Or - Na İnşaat Taahhüt ve Tic. Ltd. Şti.’nin 26.10.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 02.11.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 09.11.2010 tarih ve 45690 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.11.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatında öngörülen kriterleri sağlamadığı, bu sebeple anılan isteklinin teklifinin reddedilerek ihalenin firmaları üzerinde bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İnceleme konusu ihalenin, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, tarafından belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan, Bayburt Barajı Sulaması ve Yenileme İkmal İnşaatı işi olduğu,

Birim fiyat bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede 38 (otuzsekiz) adet ön yeterlik dokümanı satın alındığı, 09.12.2009 tarihinde yapılan ön yeterlik değerlendirmesine 34 (otuzdört) isteklinin katıldığı, 3 isteklinin mali yeterlik için istenen belgelerden ciro miktarları yetersiz olduğu gerekçesiyle yeterli bulunmadığı,

Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece 31 isteklinin de teklif vermeye davet edildiği, ancak 19 isteklinin ihaleye teklif verdiği,

İhale komisyonunca 04.08.2010 tarihinde gerçekleştirilen teklif değerlendirilmesi neticesinde, herhangi bir isteklinin teklifinin yeterlik kriterlerini sağlamadığından bahisle değerlendirme dışı bırakılmadığı,

Öte yandan, idarece tespit edilen sınır değerin altında kalan 7 istekliden -her bir istekli için teklif fiyatları düşük olan kalemler göz önünde bulundurularak- aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği,

Bu doğrultuda, ihale komisyonu tarafından, iki isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı, 4 isteklinin ise sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatında öngörülen kriterleri sağlamadığı gerekçesiyle yeterli bulunmadığı,

İhalenin de geçerli en düşük teklif sahibi ve aynı zamanda aşırı düşük teklif açıklaması yeterli bulunan tek istekli olan Hisar Yapı Tic. ve San. A.Ş. üzerinde bırakıldığı,

Anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekliden, Kamu İhale Genel Tebliğinin aşırı düşük tekliflere ilişkin sorgulamanın teklifin tümü üzerinden yapılabileceği gibi isteklinin teklifinde ihale komisyonunca belirlenen bileşenler üzerinden de yapılabilmesine imkan tanıyan 45.1.4 maddesine uygun bir şekilde teklif fiyatı düşük olan kalemler esasında bir sorgulamanın yapıldığı anlaşılmaktadır.

Bu doğrultuda, idarenin 20.08.2010 tarih ve 4321 sayılı aşırı düşük teklif açıklama istem yazısında; “…Bu nedenle, birim fiyat teklif cetvelinizde yer alan teklif birim fiyatlara ilişkin analizlerde yapılan incelemeler sonucunda; BBSY.D1/010, BBSY.D2/010, BBSY.D3/010, BBSY.D3/020, BBSY.D3/030, BBSY.D7/020, BBSY.D8/040-2 pozlarına ait teklif fiyatların düşük olduğu tespit edilmiştir.

Söz konusu işi, teklif etmiş olduğunuz fiyatlarla nasıl gerçekleştirebileceğiniz hususunu, işe ait idari şartnamenin 23.2 başlıklı bendine ve 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5, 45.1.6, 45.1.7, 45.1.8 ve 45.1.9 maddelerine uygun olarak alt analizlerde (proforma faturaların asılları, makine gücü, verimi, araç ruhsatları vb.) açıklanması gerekmektedir. Söz konusu belgelerin idari şartnamenin “7.5 Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı maddesine uygun olarak, en geç 31.08.2010 Salı günü saat 17.00’a kadar…” sunulması gerektiği ifadelerine yer verilmiştir.

Kamu İhale Kanununun 38 inci ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60 ıncı maddesinde, ihale komisyonunun diğer teklifleri veya yaklaşık maliyeti baz alarak aşırı düşük teklifleri tespit edeceği ve aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine bu teklif sahiplerinden tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili yazılı açıklama istenmesi ve bu açıklamalar çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapması gerektiği hükme bağlanmıştır.

Bu hususa ilişkin uygulamayı somutlaştırmak amacıyla Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi” başlıklı 45 inci ve kısmen de 38 inci maddelerinde bir takım açıklamalara yer verilmiş ve söz konusu açıklamalarda, yapım işi ihalelerinde bir teklifin aşırı düşük olup olmadığını ortaya koyan sınır değerin nasıl tespit edileceği ve teklifleri söz konusu değerin altında kalan isteklilerce yapılan belgelere dayalı açıklamaların da hangi kıstaslar esas alınarak değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin detaylara yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin, başvuru sahibinin iddiasının aksine idarece belirlenen metrajları kullanmak suretiyle teklif bedelini oluşturduğu ancak aşırı düşük teklif açıklamasında, idarece belirlenen iş kalemlerinde yer alan bir maliyet bileşenini tek bir yöntem dahilinde değil ve fakat aynı bileşenin maliyetini kamu ihale mevzuatında öngörülen belgelendirme usullerinden birden fazlasını kullanmak suretiyle belgelendirmeye çalıştığı görülmektedir.

Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 31.08.2010 tarih ve 2008.71.059 sayılı aşırı düşük teklif açıklaması idarece belirlenen her bir iş kalemi bazında incelendiğinde;

1) BBSY.D1/010 poz nolu “Kazıdan veya Ocaktan veya Depodan Alınan Her Cins Malzemenin Ortalama Her Mesafedeki Depo veya Dolgu Mahalline Taşınması” iş kalemine ilişkin olarak;

Söz konusu iş kalemine yönelik düzenlenen analizde motorin için öngörülen birim fiyatın 2,50 TL olduğu ve bu maliyeti tevsik amacıyla da Özsoy İnş. Turz. Tic. ve San. A.Ş. firmasınca 30.07.2010 tarihinde düzenlenmiş birim ortalama maliyetin de belirtildiği proforma fatura ve ekinde de son geçici vergi beyanname dönemine ait bir adet alış ve satış faturasının sunulduğu ve bu faturaların YMM tarafından onaylandığı,

Ayrıca bahse konu analizde kamyonun saatlik birim fiyatı için 80,00 TL’lik bir bedel öngörülmüş olduğu ve istekli tarafından “kamyon” girdisine yönelik düzenlenen alt analizde damperli kamyon birim saati için 6,46 TL tutarında bir toplama ulaşıldığı,

Bu bağlamda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, motorinin maliyetini tevsik amacıyla yaptığı belgelendirme işleminin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (a) maddesinde yer alan düzenlemeye uyarlık taşısa da kamyona yönelik sunulan analizde kamyon birim fiyatı için öngörülen 80,00 TL bedeline nasıl ulaşıldığı hususunda bir bilgiye yer verilmemiş olması, kamyona ilişkin analiz ile alt analiz arasında birim saatlik maliyetler arasında makul olmayan bir farkın bulunması ve kamyonun kendi malı mı olduğu yoksa kiralamak suretiyle mi ihale konusu işte kullanılacağı, bu doğrultuda araca ilişkin kira, amortisman, bakım ve onarım giderleri gibi ek maliyetlerin açıkça belirtilmediği anlaşıldığından bu yönüyle yapmış olduğu açıklamanın yeterli kabul edilebilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından incelemeye konu iş kaleminin maliyetini tevsik amacıyla bir başka belgelendirme usulünün de kullanıldığı ve bu kapsamda Taşpolat İnş. Mak. ve San. Tic. Ltd. Şti. firması tarafından düzenlenmiş 30.07.2010 tarihli fiyat teklifi ile maliyet tespit raporunun sunulduğu,

Söz konusu fiyat teklifinde, “Kazıdan veya Ocaktan veya Depodan Alınan Her Cins Malzemenin Ortalama Her Mesafedeki Depo veya Dolgu Mahalline Taşınması” imalatı teklifinin 0,23 TL/m3*Km olduğu ve ekinde sunulan YMM onaylı maliyet tespit raporunda, malların birim ortalama maliyeti ile işçilik maliyetlerinin liste halinde sıralandığı ve bunların toplamı neticesinde 1 m3*km birim maliyet toplamının 0,21TL olduğu sonucuna ulaşıldığı,

Ancak, maliyet tespit raporunda yer alan ve malların (kamyon, motorin) ortalama birim maliyetleri olduğu iddia edilen bu tutarların aslında malların ortalama birim maliyetlerini değil 1 m3 malzemenin 1 km taşınması için her bir mal için öngörülen toplam maliyet tutarını (miktar x birim ortalama maliyet) yansıttığı,

Dolayısıyla bu şekilde yapılan bir belgelendirme işleminin, malların birim ortalama maliyetlerini içermemesi, imalata ilişkin sunulan analize yardımcı nitelik taşımaması ve bu doğrultuda analiz girdilerinin maliyetinin tevsikine dayanak teşkil etmemesi nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (b) maddesinde öngörülen ve teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması haline özgü düzenlemesi karşısında kabulünün mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) BBSY.D2/010 poz nolu “Kaplamalı ve Kaplamasız Kanal Kazısı Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

Açıklama kapsamında, imalata ilişkin sunulan analizde “kazı yapılması” adı altında tek bir girdiye yer verildiği, bu analizin malzeme, işçilik, makine gibi detayları içermediğinden başlı başına bir analiz niteliği taşımadığı,

Söz konusu analizin “ekskavatör saatlik kirası” ve “düz işçi” girdilerini içeren alt analizle birlikte değerlendirilmesi halinde ancak bir analiz olarak değerlendirilebileceği,

Bununla birlikte, analiz ve alt analiz girdileri incelendiğinde, analizlerin “Kaplamalı ve Kaplamasız Kanal Kazısı Yapılması” iş kalemi birim fiyat tarifinde, birim fiyata dahil olan giderler arasında öngörülen “…işletme bakım yolu ve geçici servis yolu stabilize malzemesinin temini nakli ve yerleştirilmesi…” imalatını içermediği,

Kaldı ki, idare tarafından, bahse konu kaleme yönelik düzenlediği analizinde “Ekskavatörün 1 Saatlik Ücreti”, “Traktör Ripperin 1 Saatlik Ücreti” ve “Traktör Buldozerin 1 Saatlik Ücreti” girdilerine yer veren bir diğer isteklinin (Alperen İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.) aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçeleri arasında söz konusu analizinde stabilize imalatı ile ilgili bir bedel bulunmadığının da sayıldığı,

Bu bağlamda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin BBSY.D2/010 poz nolu iş kalemine yönelik sadece düz işçi ile Bayındırlık Bakanlığınca ekskavatörün 1 saatlik ücreti için belirlenmiş birim fiyat kullanılmak suretiyle incelemeye konu analizi oluşturduğu, analizin bu haliyle birim fiyat tarifleri ve yapım şartları ile birebir örtüşen imalatlar içermediğinin açık olduğu ve başka bir istekli tarafından aynı iş kalemine yönelik sunulan analizde stabilize imalatı eksikliğini gerekçe göstererek teklifinin reddine karar veren idarenin de eşit muamele ilkesi açısından da bu isteklinin teklifinin reddine karar vermesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yukarıda değinilen belgelere ek olarak “Kazı Yapılması” maliyetini tevsik amacıyla, Taşpolat İnş. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasına ait makinelere (kamyon, ekskavatör…) ilişkin noter onaylı ruhsatlara ve makinelere ilişkin kataloglara yer verildiği,

Ayrıca açıklama kapsamında, Taşpolat İnş. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasından alınmış ve iş kalemi için 2,70 TL/m3 bedel öngören fiyat teklifi ile malların ortalama birim maliyetleri ve işçilik maliyetlerinin belirtildiği YMM onaylı maliyet tespit raporunun sunulduğu,

1 m3 kazı yapılması imalatına ilişkin olarak sunulan maliyet tespit raporunda, ekskavatör, motorin ve işçilik girdilerine yönelik birim ortalama maliyetlere yer verildiği,

Ancak, birim ortalama maliyet olarak belirtilen bu tutarların da aslında imalatta kullanılan malların birim ortalama maliyetleri değil 1 m3 kazı yapılması için gerekli olan her bir malın piyasada o alanda faaliyet gösteren kişiye toplam maliyetini (miktar x birim ortalama maliyet) yansıttığı,

Bu bağlamda, bu şekilde yapılan bir maliyet tevsik işleminin, teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması haline özgü olarak düzenlenen Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (b) maddesinde hükme bağlanan maliyet tespit raporunda malların birim ortalama maliyetlerinin belirtilmesi gerektiği şeklindeki kriteri sağlamadığı ve bu yönüyle de incelemeye konu aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

3) BBSY.D3/010 poz nolu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere C20 Betonu ve Betonarme Betonu” - BBSY.D3/020 poz nolu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere C16 Betonu ve Betonarme Betonu” - BBSY.D3/030 poz nolu “Kanal Kaplama Betonu” iş kalemlerine ilişkin olarak;

Her bir iş kalemine yönelik analiz ve alt analizlerin sunulduğu ve söz konusu analizlerde C20 beton girdisi için 71,00 TL, C16 beton için 68,00 TL, çam kerestesi için 300 TL birim fiyat öngörüldüğü,

C16 – C20 hazır beton ve 150 Doz Grobetonun maliyetini tevsik amacıyla Salduz Hazır Beton Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. firmasından alınmış 30.07.2010 tarihli proforma faturanın sunulduğu,

SMMM onayı taşıyan söz konusu faturada, C16 hazır beton (nakliye dahil) birim fiyatının 68,00 TL, C20 hazır beton (nakliye dahil) birim fiyatının 71,00 TL, 150 doz grobeton (nakliye dahil) birim fiyatının 62,00 TL olarak belirtildiği ve mallara ilişkin birim ortalama maliyetlere de yer verildiği,

Buna ek olarak, her bir malzemeye yönelik ayrı ayrı SMMM onaylı birim maliyet cetvellerinin sunulduğu ve bu cetvellerin “2010 yılı 2 nci dönem yasal kayıt ve deftere uygun çıkarılmıştır” beyanını taşıdığı,

Bu şekilde yapılan belgelendirme işleminin de Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6. (a) maddesinin ikinci cümlesinde hükme bağlanan ve proforma fatura verenin imalatçı olması haline münhasır düzenlemesine uygun bir belgelendirme şekli olduğu anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Çam Kerestenin maliyetini tevsik amacıyla Özağaç Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasınca düzenlenmiş, SMMM onayı da taşıyan proforma faturanın sunulduğu,

Anılan faturada, çam kerestenin birim fiyatı için 300 TL tutarında bir bedel öngörüldüğü, ve birim ortalama maliyeti de içeren bu faturada 2010 yılı 2 nci dönem geçici vergi beyanına uygun olduğu ifadesinin de yer aldığı,

Fatura ekinde ise, son geçici vergi beyanname dönemine ait SMMM onayı taşıyan alış ve satış faturalarının sunulduğu,

Bu bağlamda, çam kerestenin maliyetini tevsik amacıyla sunulan bu belgelerin, proforma faturalarla açıklama yapılması durumuna özgü olarak Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (a) maddesinde öngörülen düzenlemeye uygun olduğu anlaşılmaktadır.

Bununla birlikte 3 iş kalemine ilişkin olarak da ayrı ayrı Eko Çevre End. San. ve Tic. A.Ş. firması tarafından düzenlenmiş fiyat teklifi ile 2010 yılı 2 nci dönem geçici vergi kayıtlarına göre düzenlendiği beyanını içeren YMM onaylı maliyet tespit raporunun sunulduğu, maliyet tespit raporunda, işle ilgili malların birim ortalama maliyetlerinin ve işçilik maliyetlerinin belirtildiği,

Kamu İhale Genel Tebliğinin, teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması haline özgü olarak 45.1.6. (b) maddesinde yer alan düzenlemesi karşısında ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklama kapsamında yapılan belgelendirme işleminin bu yönüyle de uygun olduğu görülmektedir.

4) BBSY.D7/020 poz nolu “Çeşitli Demir İşlerinin Yapılması” başlıklı iş kalemine ilişkin olarak;

Bu hususa ilişkin analiz ve alt analizlerin sunulduğu ve söz konusu analizlerde her türlü profil demir girdisi için 1,50 TL, 1 kat antipas ve 2 kat boya için 6,00 TL tutarında bir bedelin öngörüldüğü,

Demir girdisinin maliyetini tevsik amacıyla Arslan Demir Çelik İnş. ve Tic. Ltd. Şti. firmasından alınmış 30.07.2010 tarihli proforma fatura ile ekinde son geçici vergi beyanname dönemine ait SMMM onaylı alış ve satış faturalarının sunulduğu,

Söz konusu proforma faturada, demire yönelik birim ortalama maliyetlerin de belirtildiği ancak Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (a) maddesi gereği belirtilmesini zorunlu kılınan, bu birim ortalama maliyetlerin mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait olup olmadığı hususunda herhangi bir bilginin bulunmadığı,

Öte yandan, yağlı boya ve antipasın maliyetini tevsik amacıyla Doruk Hırdavat Yapı Malz. Dış Tic. San. Ltd. Şti. firmasından alınmış 30.07.2010 tarihli proforma faturanın sunulduğu, söz konusu faturada, yağlı boya birim fiyatının 6,00 TL, antipasın birim fiyatının 5,00 TL olarak belirtildiği ve birim ortalama maliyetlere de yer verilmek suretiyle belgenin 2010 yılı 2 nci dönem yasal kayıt ve deftere uygun olarak çıkarıldığı ifadesine yer verildiği,

Söz konusu fatura ekinde son geçici vergi beyanname dönemine ait alış-satış faturasının sunulduğu ancak bu faturaların üzerinde biri Serbest Muhasebeciye ait kaşe ve imza birisi de Serbest Muhasebeci Mali Müşavire ait TÜRMOB kaşesi olmak üzere iki onayın bulunduğu, bu durumun ise faturaların SM mi yoksa SMMM tarafından mı onaylandığı hususunda belirsizliğe yol açtığı anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda, gerek demire ilişkin sunulan proforma faturadaki ortalama birim maliyetlerin son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olup olmadığı gerekse de yağlıboya ve antipasın maliyetini tevsik amacıyla

proforma fatura ekinde sunulan alış-satış faturalarının SM mi yoksa SMMM tarafından mı onaylandığı hususundaki eksikliklerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 56 ncı maddesinin 5 ve 6 ncı fıkraları anlamında bir bilgi eksikliği olarak değerlendirilmesi ve idarece bu eksikliklerin tamamlatılması yoluna gidilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, bu belgelendirme usulüne ek olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ayrıca incelemeye konu imalatın tümüne yönelik olarak Eko Çevre End. San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş YMM onaylı fiyat teklifi ile ekinde yine YMM tarafından onaylanmış malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetlerinin belirtildiği maliyet tespit raporunun sunulduğu,

Ancak, alt analizlerde yer alan birim fiyatlar ile maliyet tespit raporunda yer alan birim maliyetler karşılaştırıldığında, maliyet tespit raporunda belirtilen bazı birim ortalama maliyetlerin analizlerde yer alan birim fiyatlardan yüksek olduğu görülmektedir.

Örneğin; maliyet tespit raporunda yağlıboyanın birim maliyeti 6,5 TL olarak belirtilmişken, “1 Kat Antipas ve 2 Kat Boya” alt analizinde, bu birim tutarın, ortalama birim maliyetin de altında olacak şekilde (6,00 TL) belirlendiği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, sunulan analizlerde, maliyet tespit raporunda belirtilen birim ortalama maliyetin altında olacak şekilde bir birim fiyat belirlemesinin yapılmış olmasının, isteklice analizlerde öngörülen girdi birim fiyatlarının dayanaktan yoksun bir şekilde oluşturulduğu anlamı taşıyacağı ve bu şekilde ortalama birim maliyet - birim fiyat bazında (teklif birim fiyatı ortalama birim maliyetin altında olacak şekilde) uyumsuzluk taşıyan bir belgelendirme işleminin kamu ihale mevzuatı gereği kabulünün mümkün olmadığı ve aşırı düşük teklif açıklamasının değerlendirilmesinde bu belgelendirme şeklinin dikkate alınmaması gerektiği sonucuna varılmıştır.

5) BBSY.D8/040-2 poz nolu “Ø 60 Cm İç Çapında ve Büz İle Yapılan Syop Prizi Memba ve Mansap İmalatı” iş kalemine ilişkin olarak;

Bu imalata yönelik analiz ve alt analizlere yer verildiği analizlerde yer alan çam kereste ve C16-C20 hazır beton ve grobeton maliyetlerinin daha önce değinilen ve kamu ihale mevzuatına uygun olduğu neticesine ulaşılan şekilde tekrar belgelendirildiği, yine demirin maliyetini tevsik amacıyla Arslan Demir Çelik İnş. ve Tic. Ltd. Şti.’nden alınmış proforma faturanın sunulduğu ve söz konusu proforma faturada yer alan birim ortalama maliyetlerin mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait olup olmadığı hususundaki eksikliğin bir bilgi eksikliği olarak değerlendirilmesi gerektiği,

Bunun dışında, farklı çap ve kalınlıktaki beton büzlerin maliyetini tevsik amacıyla İstanbul Beton Boru ve Beton Elemanları San. Tic. Ltd. Şti. firmasından alınmış fiyat teklif ile ekinde SMMM onaylı ve 2010 yılı ilk üç aylık geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetvelinin sunulduğu,

Bu şekilde gerçekleştiren bir maliyeti tevsik işleminin de Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 (a) maddesinin ikinci cümlesi ve 45.1.9 maddesinde yer alan açıklamalara uygun bir belgelendirme işlemi olduğu görülmektedir.

Buna ek olarak, incelemeye konu imalatın maliyetini tevsik amacıyla yukarıda değinilen belgelendirme şekline ek olarak Eko Çevre End. San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş YMM onaylı fiyat teklifi ile ekinde yine YMM tarafından onaylanmış malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetlerinin belirtildiği maliyet tespit raporunun sunulduğu,

Ancak, maliyet tespit raporunda imalatın “Ø 60 cm iç çapında 7,5 cm cidarlı büz” girdisinin birim ortalama maliyeti 85 TL olarak belirtilmişken, analizde bu girdi birim fiyatının - İsbeton firmasından alınan tekliften hareketle - 43,40 TL olarak belirlendiği,

Bu şekilde, maliyet tespit raporu ile yapılan belgelendirme işleminin ise ihale üzerinde bırakılan isteklinin analizinde yer verdiği girdi birim fiyatlarının tevsikine dayanak teşkil etmeyeceği ve bu tevsik yönteminin aşırı düşük teklif açıklamasında dikkate alınmaması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aynı bileşen için kamu ihale mevzuatında öngörülen belgelendirme usullerinden birden fazlasını aynı anda kullanmak suretiyle maliyetlerini tevsik etmeye çalıştığı görülmektedir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yeterli kabul edilebilmesi için bu tevsik yöntemlerinden herhangi birisinin kamu ihale mevzuatında bu hususa ilişkin öngörülen kriterleri sağlamasının yeterli olacağı açıktır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında, analiz girdi bedellerini oluştururken esas itibariyle proforma faturalarda öngörülen bedelleri esas aldığı ancak bu durumun da diğer belgelendirme yönteminde (maliyet tespit raporu) yer alan birim maliyetlerin analiz girdi bedelleri ile örtüşmemesi gibi bir neticeye sebebiyet verdiği görülmektedir.

Yapılan tüm bu değerlendirmeler neticesinde, nihai olarak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklama kapsamında BBSY.D1/010 poz nolu iş kaleminde “kamyon” maliyetinin tevsiki amacıyla yeterli bir bilgi veya belgenin sunulmadığı, BBSY.D2/010 poz nolu imalata yönelik sunulan analizlerin birim fiyat tariflerine ve yapım şartlarına uygunluk arz etmediği diğer taraftan gerek BBSY.D1/010 poz nolu iş kaleminde gerekse de BBSY.D2/010 poz nolu iş kaleminde yer alan girdilerin maliyetlerini tevsik amacıyla sunulan maliyet tespit raporlarının kamu ihale mevzuatında öngörülen kriterleri tam anlamıyla sağlamadığı anlaşıldığından açıklamanın bu şekliyle ihale komisyonunca yeterli bulunması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Dr. Hasan GÜL

Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

II. Başkan Hicabi ECE

Kurul Üyesi Ali KAYA

Kurul Üyesi

Bahattin IŞIK

Kurul Üyesi Hakan GÜNAL

Kurul Üyesi Kazım ÖZKAN

Kurul Üyesi

Adem KAMALI

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi