KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2010/054
Gündem No : 22
Karar Tarihi : 09.08.2010
Karar No : 2010/UH.I-2343
Şikayetçi:
Arsemia Temz. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şti., Kocasinan Mah. Acıçeşme Sok. No:14 K:3 D:6 Lüleburgaz/KIRKLARELİ
İhaleyi yapan idare:
T.P.A.O Trakya Bölge Müdürlüğü, TPAO Trakya Bölge Müdürlüğü Pk:38 Lüleburgaz/KIRKLARELİ
Başvuru tarih ve sayısı:
29.06.2010 / 15223
Başvuruya konu ihale:
2010/44759 İhale Kayıt Numaralı "Trakya Bölge Müdürlüğü Masraf Merkezlerine Ait Sondaj İş Yerlerin Aşçılık ve Servis Hizmetleri İşi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
05.08.2010 tarih ve I.H.19.19.0253/2010-30E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
T.P.A.O Trakya Bölge Müdürlüğü tarafından 27.05.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Trakya Bölge Müdürlüğüne Ait Masraf Merkezleri Dahilindeki Sondaj İş Yerlerinin Aşçılık ve Servis Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Arsemia Temz. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 15.06.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 21.06.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 29.06.2010 tarih ve 15223 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.06.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) İdari şartnamenin 25 inci maddesinde, meslek hastalıkları ve iş kazaları prim oranının belirtilmemiş olduğu, kendi teklifleriyle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi arasında 468,00 TL’lik bir fark olduğu, bu farkın, idari şartnamede adı geçen prim oranının belirtilmemesinden kaynaklandığı, diğer yandan, idari şartnamede resmi-dini bayram ve tatil günlerinde yaptırılacak çalışmaya ilişkin düzenleme yapılmamış olduğu, yemek giderinin teklif fiyata dahil edileceği yönünde bir düzenleme bulunduğu, ancak bu gider için herhangi bir bedel veya kalori belirtilmediği, bu yüzden tekliflerin verilmesinde tereddüt yaşandığı,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin, “Bilanço veya eşdeğer belgeler” ile “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” kapsamında sunmuş olduğu belgelerin gerekli şartları (SMMM, YMM onayı, TÜRMOB kaşesi vb.) taşıyıp taşımadığının dikkatlice incelenmeden ihalenin sonuçlandırıldığı,
3) Sözleşmenin imzalanabilmesi için şikayet sürelerinin sona ermesinin beklenmesi gerektiği, ancak idarenin bu süreleri dikkate almadan sözleşmeyi imzaladığı,
İddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru süreleri” başlıklı 6 ncı maddesinde;
(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,
Anılan Yönetmeliğin “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7 nci maddesinde ise;
“Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
İzleyen günden itibaren başlar.” hükmü,
Yer almaktadır.
Buna göre, şikayete konu edilen işlemin, ihale dokümanına şikayet niteliğinde olduğu, şikayete konu işlemin farkına varılmış olması gerektiği tarih olarak, ihale dokümanının başvuru sahibince satın alındığı tarih olan 14.05.2010 tarihinin esas alınması gerektiği, şikayetçinin bu tarihi izleyen on gün içinde idare nezdinde başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra, 15.06.2010 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, şikayet başvurusunun, idareye başvuru süresinin bitiminden sonraki bir tarihte yapılmış olması ve ihale dokümanına yönelik başvuru hakkının, ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar kullanılabilmesi nedeniyle, istekliler açısından ihale dokümanına başvuru hakkının ortadan kalktığı anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, ihale dokümanında yer alan ve başvuru sahibinin itirazen dilekçesinde bir kısmını belirttiği mevzuata aykırılıkların, isteklilerin tekliflerini hazırlarken tereddüde düşmelerine yol açtığı, inceleme konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin tespitine olanak bulunmadığı ve ihale dokümanının mevcut haliyle, ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin birinci iddiasının esas bakımından incelenmesine aşağıda yer verilmiştir:
İdari şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2 nci maddesinde;
“2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Trakya Bölge Müdürlüğüne ait masraf merkezleri dahilindeki sondaj iş yerlerinin aşçılık ve servis hizmetleri,
b) Miktarı ve türü: 12 ay (14.06.2010-13.06.2011)…” düzenlemesine yer verilmiştir.
Teknik şartnamede, ihale konusu işin kapsamı hakkında;“Türkiye Petrolleri A.O. Trakya Bölge Müdürlüğü'ne (İdare) ait masraf merkezleri dahilindeki sondaj işyerlerinin, yemekhane işletmeciliği, yemekhane ve diğer kamp barakalarının temizliği, numune alma, paketleme, kuleye gelen kimyevi maddelerin indirilmesi ve istiflenmesi, sondaj çamurunun hazırlanması ve sahaların temizlik işleri açık ihale usulü ile ihale edilmiştir.
Yüklenici yukarıda bahsedilen işleri İdarenin göstereceği zaman içerisinde 2 (iki) aşçı, 3 (üç) garson, 3 numuneci ve 2 meydancı olmak üzere toplam en az 10 (on) işçi ve usta çalıştırarak yapmakla sorumludur.
- Yükleniciye ait elemanların, işyerlerine gidip gelmeleri, konaklamaları ve yemek ücretleri Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
Toplam olarak ayda ortalama 1500 adet tabldot yemeği (Bu sayı % 30 artar veya eksilir.) ve dönem boyunca (360 günde) toplam 18.000 adet tabldot yemeği yükleniciden talep edilecek olup, kesin teminatlarda bu meblağ dikkate alınacaktır. Yüklenici her ay sonu itibarıyla 2 ayrı fatura kesecek, bunlardan birisi tabldot yemek adedi birim fiyatı ile toplam tutarını gösterecek, diğeri ise diğer hizmetleri (Aşçılık, temizlik v.s.) içerecektir.
1- Kulede Yapılacak İşler:
a)- Yemekhane, misafirhane ve diğer kamp barakaların temizliği.
b)- Numune alma, paketleme, gerektiğinde kuleye gelen kimyevi maddelerin hamaliyesi ve istiflenmesi.
c)- Çamur hazırlanırken hupper' a kimyevi madde verilmesi.
d)- Çevre, lokasyon, baraka, araç yıkama ve temizlik işleri.
e)- Çamur ve su tanklarının altı, içi ve oluklarının temizlik işleri.
f)- Boya ve boya kazıma işleri.
g)- Beton satıh ve kondüktör harç çimento işleri…
2- Yemeklik malzeme müteahhit tarafından temin edilecektir. Detaylar 13. ve 17. maddede belirtilmiştir.
3- Yemekhane ve mutfak demirbaş malzemesi İdarece temin edilecektir.
…
7- İşçilerin işe gidip gelmeleri yüklenicinin sorumluluğunda olacak ve çalışma saatlerine riayet edilecektir. Personelin çalışma saatleri, iş organizasyonuna göre İdarece ayarlanacaktır.
8- Yüklenici tarafından çalıştırılan işçilerin iş güvenliği teçhizatı (bot, tulum, baret, eldiven vs.) giymeleri zorunludur.Yüklenici bu kıyafetleri temin ederek giydirmekle sorumludur.
…
13- Mutfak Aşçılık Temizlik Hizmetleri:
…
d) Yüklenici mutfak ,yemekhane, ofis ve konut barakalarının temizliğinden sorumlu olup, temizlik malzemeleri İdare tarafından temin edilecektir.
e) Çevre temizliği düzenli bir şekilde yapılacaktır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, ihale konusu işin kapsamında; malzeme hariç temizlik hizmeti, malzeme dahil yemek hizmeti, taşıma-istifleme işleri gibi bir çok hizmetin bir arada yaptırılmasının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde;
“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Bu bağlamda, ihale konusu hizmet kapsamında, malzeme dahil yemek hizmeti alımının yer aldığı, anılan Tebliğ açıklamalarına göre, malzeme dahil yemek hizmetinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyeceği,
diğer yandan, malzeme hariç temizlik hizmeti ve diğer (taşıma, istifleme, numune alma vb.) hizmetlerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları olarak değerlendirilmesi gerektiği,
aralarında doğal bir bağlantı bulunmayan işler ile personel çalıştırılmasına dayalı olan ve olmayan hizmetlerin, ihalede kısmi teklif verilmesine olanak tanınmaksızın bir arada ihale edilmesinin,
asgari işçilik maliyetinin tespiti, benzer iş tanımının belirlenmesi vb. konularda sorunlara sebep olabileceği, bu nedenle, ihale dokümanında işin tamamına teklif verilmesi öngörülen inceleme konusu ihalede, anılan hizmetlerin bir arada ihale edilmesinin yerinde olmadığı tespit edilmiştir.
Diğer taraftan; idari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde;
“25.3.Teklif fiyata dahil olan giderler aşağıda belirtilmiştir.
25.3.1. İstekli tarafından çalıştırılacak personelin yol, yemek ve giyim masrafları teklif fiyata dahildir.
25.3.2. İhale konusu hizmet isinde 10 kişi çalıştırılacak olup bu kişilerden aşağıda unvanları belirtilen vasıflı personele;
Ayrıca;
- Aşçı (2) kişiye asgari ücretin % 86 fazlası (1072 -TL net/kişi/ay),
-Meydancı (2) kişiye asgari ücretin % 24 fazlası (714 -TL net/kişi/ay),
-Diğer (6) kişiye asgari ücret (576 -TL net/kişi/ay),
Ödenecektir.
25.4. Sözleşme konusu isin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV) ilgili mevzuatı çerçevesinde idare tarafından Yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesine yer verilerek isteklilerin teklif fiyatlarına dahil etmeleri gereken giderler belirlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde;
“…
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.
78.9. İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek ve yol maliyetlerinin istekli tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, bu maliyetlerin brüt tutarları dikkate alınacaktır.
78.10. Nakdi olarak ödenecek brüt yemek ve yol bedeli üzerinden işveren sigorta primi ayrıca hesaplanacak ve yemek bedeli hesaplanırken yemek prim istisna tutarı da dikkate alınacaktır.
78.11. İhale konusu hizmetin iş kazası ve meslek hastalığı bakımdan gösterdiği tehlike sınıf ve derecelerine ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılacak ve bu prim oranına idari şartnamenin ilgili maddesinde yer verilecektir. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yazılacak yazılarda; prim oranının doğru belirlenmesi için ihale konusu işin niteliği ihale dokümanında yapılan düzenlemeler esas alınarak ayrıntılı bir şekilde belirtilecektir. İdareler, sözleşmenin uygulanması aşamasında aylık prim ve hizmet belgelerindeki prim oranının prim tarifesine uygun olup olmadığını kontrol ederek, hakediş ödemelerini yapacaklardır.
78.12. İdari şartnamede, işin başlangıç tarihinin ayın ilk gününden ve/veya bitiş tarihinin ayın son gününden farklı bir tarih olarak belirlendiği işlerde, işin başlangıç ayına ait kişi başına asgari işçilik maliyeti; başlangıç tarihinden ayın son gününe kadarki gün sayısı ve işin bitiş tarihinden bir önceki ayın son gününe kadarki gün sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır. Kalan aylara ait teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamı işçilik hesaplama modülü üzerinden hesaplanacak ve bu iki tutar toplanarak işin tamamına ait teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamı bulunacaktır. Ancak başlangıç tarihi, ayın 2 nci günü ve işin başlangıç ayının gün sayısı 31 olan işlerde, işin başlangıç tarihi ayın ilk gününden farklı olmakla birlikte başlangıç tarihi ile ayın son günü arasında 30 günlük bir süre kaldığından, işin başlangıç ayına ait asgari işçilik maliyeti için ayrı bir hesaplama yapılmayacak, işçilik hesaplama modülünde 30 gün üzerinden hesaplama yapıldığından başlangıç ayı için ayrı bir işlem gerekmeyecektir.
78.13. Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26 gün olarak hesaplama yapılacaktır.
78.14. İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. İdari şartnamede yer alan bu bedellerin brüt olduğu belirtilmemiş olsa bile bu tutarlar brüt olarak kabul edilecek ve buna göre işlem yapılacaktır.
78.15. Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. İstekliler, ayni olarak karşılayacakları yemek ve yol maliyetleri için bir bedel öngörecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasına verdiği cevapta bu bedeli belgelendirecektir.
78.16. İdari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.
78.17. Yol giderine ilişkin olarak personele mutat taşıt bileti verilmesi öngörülürse, yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecek ve eğer bu maliyet faturalandırılabiliyorsa KDV hariç hesaplanacaktır. Aylık bilet, abonman kartı ya da toplu olarak alınan bilet fiyatlarının günlük bilet fiyatlarından daha düşük olması halinde, günlük bilet fiyatı yerine bu fiyatlar dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.
78.18. Yemek, yol ve giyecek gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği durumlarda ise idari şartnamelerde bunlara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak ve sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması istenmeyecektir.
78.19. Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecek ve giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.
78.20. İşin yürütülmesinde görev alacak ve haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarenin iş yerinde geçirecek şef, müdür, koordinatör gibi personel için ücret ödenmeyeceğine ve teklif fiyata dahil edilemeyeceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. Şef, müdür, koordinatör gibi personel öngörülmüşse bu personelin toplam personel sayısına ve teklif fiyata dahil olduğu kabul edilecektir.
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.
İhale dokümanının, teklif fiyata dahil edilmesi gereken giderler bakımından, yukarıda yer verilen Tebliğ açıklamalarına uygunluğunun incelenmesi neticesinde;
- İhale konusu hizmetin iş kazası ve meslek hastalığı bakımdan gösterdiği tehlike sınıf ve derecelerine ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranına idari şartnamede yer verilmediği,
- Hizmet kapsamında çalıştırılacak personelin yol, yemek ve giyim giderlerinin teklif fiyata dahil olduğunun düzenlendiği, ancak yemek ve yol bedelinin ayni veya nakdi olarak ödeneceği hususunun belirsiz olduğu, giyim giderine ilişkin olarak, giyim malzemelerinin özellikleri ile sayısının ihale dokümanında belirtilmediği,
- İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmaması gerektiği, ancak işçilik ücretinin net tutarlar üzerinden belirlenmiş olduğu,
- İhale konusu hizmetin 14.06.2010-13.06.2011 tarihleri arasında ifa edileceği, Kamu İhale Genel Tebliğine göre, işin başlangıç tarihinin ayın ilk gününden ve/veya bitiş tarihinin ayın son gününden farklı bir tarih olarak belirlendiği işlerde, işin başlangıç ayına ait kişi başına asgari işçilik maliyetinin, başlangıç tarihinden ayın son gününe kadarki gün sayısı ve işin bitiş tarihinden bir önceki ayın son gününe kadarki gün sayısı dikkate alınarak hesaplanması gerektiği, idarenin yaklaşık maliyetin tespiti aşamasında bu hususu göz önüne almadığı, diğer taraftan, birim fiyat teklif cetvelinin de artık gün çalışmalarına uygun şekilde düzenlenmemiş olduğu,
- Diğer yandan, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için, çalışılacak gün ve personel sayısının ihale dokümanında belirtilmediği, ancak bu hususun bir eksiklik olarak kabul edilmemesi gerektiği, bu durumda, idarece, anılan günlerde çalışma yaptırılmasının öngörülmediği sonucunun ortaya çıktığı,
Tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler kapsamında, inceleme konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin tespitine, isteklilerin sağlıklı şekilde teklif vermelerine ve teklif fiyat bileşenlerinin ayrıntılı incelenmesine olanak bulunmadığı, istekliler açısından ihale dokümanına başvuru hakkı ortadan kalkmış olsa dahi, ihale dokümanının mevcut haliyle, ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş hacmini gösteren belgeler başlıklı 36 ncı maddesinde;
“(1) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların,
Her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir. Serbest meslek erbabının iş hacmi serbest meslek kazanç defteri özeti ile belgelendirilir.
…
(4) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.
…
(6) İş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir…
(7) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş hacmine ilişkin oranların, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde ise 2/5’i alınarak hesaplanan oranlar yeterlik kriteri olarak belirlenir. Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalenin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar asgari yeterlik kriteri olarak öngörülür.
(8) Altıncı ve yedinci fıkralardaki kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(9) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki önceki yılın gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir tablosunun yeterlik kriterini sağlayamaması halinde, iki önceki yılın ve üç önceki yılın gelir tabloları sunulabilir. Bu durumda, gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
(11) Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur.Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.” hükmü,
“İlanı veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden önce yapılan ihalelerde iş hacmini gösteren belgelerdeki yeterlik kriterleri” başlıklı geçici 6 ncı maddesinde ise;
“1) İlanı veya duyurusu (Değişik ibare:04/03/2010-27511 R.G./ 2 md.) 1/5/2011 tarihinden önce yapılan ihalelerde, 36 ncı maddenin altıncı fıkrasındaki iş hacmini gösteren belgelere ilişkin yeterlik kriterlerinde aşağıdaki oranlar uygulanır:
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 15’inden, taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının ise teklif edilen bedelin % 10’undan az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.” hükmü,
Yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyasının incelenmesi sonucunda, ihale tarihinden bir önceki yıla (2009) ait iş hacmini gösteren belgelerin teklif ekinde sunulduğu ve net satışlar tutarının, ihaleye katılımda sahip olması gereken tutarın üzerinde olduğu, bu anlamda adı geçen yeterlik kriterinin anılan istekli tarafından karşılandığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35 inci maddesinde;
“(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosunun ve bilançonun gerekli görülen bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
Her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir. Bu durumda;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması, yeterlik kriterleri olarak öngörülür ve sayılan üç kriter birlikte aranır. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi zorunludur.
(3) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(4) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli görülen bölümlerini ya da bunlara eşdeğer belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
(6) Bilanço veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.” hükmü,
“İlanı veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden önce yapılan ihalelerde bilanço veya eşdeğer belgelerdeki yeterlik kriterleri” başlıklı geçici 5 inci maddesinde;
“(1) İlanı veya duyurusu (Değişik ibare:04/03/2010-27511 R.G./ 1 md.) 1/5/2011 tarihinden önce yapılan ihalelerde, 35 inci maddenin ikinci fıkrasındaki yeterlik kriterlerinde aşağıdaki oranlar uygulanır:
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,50 olması (hesaplama yapılırken; varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,10 olması (hesaplama yapılırken, varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75’den küçük olması, yeterlik kriterleri olarak öngörülür ve sayılan üç kriter birlikte aranır.” hükmü,
Yer almaktadır.
Yapılan inceleme sonucunda, isteklinin 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait bilançolarının teklif ekinde yer aldığı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemelerine göre, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgelerin, bu yıla ait rakamların öngörülen kriterleri sağlamadığı durumlarda, son iki yıla ait bilanço veya eşdeğer belgelerin sunulması gerektiği, ihale tarihi yılın ilk dört ayında olmayan inceleme konusu ihalede, bir önceki yıla (2009) ait bilanço veya eşdeğer belgeler yerine, iki önceki yıla (2008) ait bilanço veya eşdeğer belgelerin sunulmasının mümkün olmadığı, diğer yandan, sunulan bilanço örneklerinin SMMM onaylı olduğu ancak belgeler üzerinde TÜRMOB kaşesinin yer almadığı, sonuç olarak, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu teklif ekinde yer almayan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41 inci maddesinde;
“İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü yer almaktadır.
İhale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda; ihale kararının 28.05.2010 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı, başvuru sahibi isteklinin kesinleşen ihale kararını 07.06.2010 tarihinde elden teslim aldığı, bu yönüyle ihale sonucunun, ihale kararının onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde başvuru sahibi istekliye bildirilmemiş olduğu, ihale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren on gün geçmeden, 14.06.2010 tarihinde ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalandığı, bu durumda, sözleşmenin 4734 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer verilen emredici hükümlere aykırı olarak imzalanmış olduğu anlaşılmıştır.
B- İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
İdari şartnamenin “İşe başlama ve iş bitirme tarihi” başlıklı 48 inci maddesinde, inceleme konusu ihalenin süresinin, “14.06.2010-13.06.2011 tarihleri arasında 12 ay (365 gün)” olduğu düzenlenmiş olup, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilen birim fiyat teklif cetvelinde, iş kalemlerine ait birimlerin “360 gün” olarak belirlendiği, bu yönüyle idari şartname ile birim fiyat teklif cetvelinin birbirleri ile uyumlu olmadığı tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Dr. Hasan GÜL
Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
II. Başkan Hicabi ECE
Kurul Üyesi Bahattin IŞIK
Kurul Üyesi
Hakan GÜNAL
Kurul Üyesi Kazım ÖZKAN
Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ
Kurul Üyesi