KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2006/049

Gündem No : 10

Karar Tarihi : 19.10.2006

Karar No : 2006/UH.Z-2520

Şikayetçi :

Zengin Temizlik Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti., Cumhuriyet Cad. No: 42/B MUŞ

İhaleyi yapan idare:

Çankırı Devlet Hastanesi, Aksu Mah. Öğretmenler Sokak No: 11 18200 ÇANKIRI

Başvuru tarih ve sayısı:

02.10.2006 / 30023

Başvuruya konu ihale:

2006/119284 İhale Kayıt Numaralı “Hastane Genel Temizliği Haşere İle Mücadele Çamaşır Yıkama, Ütüleme ve Kalorifer Yakma İşi” İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

16.10.2006 tarih ve 08.13.98.G014/2006-52E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Çankırı Devlet Hastanesi’nce 16.10.2006 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “Hastane Genel Temizliği Haşere İle Mücadele Çamaşır Yıkama, Ütüleme ve Kalorifer Yakma İşi” ihalesine ilişkin olarak Zengin Temizlik Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 08.09.2006 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 12.09.2006 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.10.2006 tarih ve 30023 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.10.2006 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

İhale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) İhale ilan metninde ve dokümanda TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi istenmesinin Kamu İhale Genel Tebliğine aykırı olduğunu idareye bildirdikleri, idarenin de iddiayı yerinde bularak bu belgenin istenmemesine karar verdiği ve bu konuda zeyilname düzenlediğini kendilerine bildirdiği, ancak ilanda yer alan bu hususun zeyilname ile düzeltilmesinin anılan Tebliğe aykırı olduğu,

2) Hastane genel temizliği, haşere ile mücadele, çamaşır yıkama, ütüleme, ve kalorifer yakma ihalesinin nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren aynı usulde gerçekleştirilen teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzerlik taşıyan işler olmadığından ve ayrıca ihale dokümanında kısmi teklif veya konsorsiyumlarca her firmanın personel ve organizasyon gerekleri bakımından uzmanı olduğu kısımla ilgili teklif sunması da mümkün bulunmadığından bir arada ihale edilmesinin 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesine aykırılık teşkil ettiği,

3) İhalede “…temizlik ve kalorifer yakma hizmetleri kabul edilecektir.” şeklinde benzer iş tanımı yapıldığı, bu ifadeden iş deneyim belgesinin geçerli sayılabilmesi için temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerinin bir arada tek sözleşme ile yapılmış olma şartının aranacağının anlaşıldığı, idarece verilen cevapta temizlik işleri ya da kalorifer yakma hizmetlerine ilişkin belgenin yeterli olacağının belirtildiği ancak, düzenlemeden böyle anlaşılmadığı, ayrıca işçilerin hizmet türlerine göre dağılımına bakıldığında 81 işçinin temizlik, 5 işçinin çamaşır yıkama, 4 işçinin ise kalorifer yakma işlerinde çalışacaklarının belirtildiği, çamaşır yıkama işinde yer alacak işçi sayısının kalorifer yakma işinden daha ağırlıklı olmasına rağmen benzer iş olarak sadece temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerinin belirlenmesinin yasal ve mantıklı bir dayanağı bulunmadığı, ihale ilanının 4.3.2a maddesinde, “istekliler söz konusu hizmette çalıştırılması istenen asgari personel sayısının % 40’ nı ihale tarihinden önceki son 5 yıl içerisinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak personel çalıştırdığına dair…” şeklinde yer alan düzenlemede “bu hizmetlerde” ifadesinden temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerine ait tek sözleşmeye dayalı iş deneyimi aranacağının anlaşıldığı iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak;

İhale ilanının “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı
4.3.4. a. Maddesinde; Haşere ilaçlama işi ile ilgili olarak, ihale tarihi itibariyle geçerlilik süresini doldurmamış TS 8358 ev ve işyeri, yerleşim alanları zararlıları ile mücadele hizmetleri TSE Hizmet Yeterlilik Belgesinin verilmesi gerektiği düzenlemiştir. Aynı düzenlemeye idari şartnamenin 7.3.4 maddesinde de yer verilmiştir.

İhale komisyonunun 13.09.2006 tarih ve 12882 sayılı kararıyla yukarıda anılan düzenlemenin rekabeti engelleyeceği kanısına varıldığından, söz konusu belgenin istenilmeyeceği yönünde zeyilname düzenlendiği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Zeyilname İle İhale Dokümanında Değişiklik Yapılması” başlıklı Birinci Bölüm XII. Kısım C. Bendinde;

“4734 sayılı Kanunun “İhale Dokümanında Değişiklik veya Açıklama Yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinde;

“İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” Hükmü yer almaktadır.

Anılan hüküm gereğince, ilân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. İlan yapıldıktan sonra, ihale dokümanında ihalenin devamını engelleyecek bir durumun ortaya çıkması sonucu dokümanda değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Bu genel ilkenin bir istisnası olarak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilmesi mümkündür. Bu durumda, yapılan değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname düzenlenir ve düzenlenen zeyilnamelerin son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilmesi gerekir.

Ayrıca zeyilname ile ihale dokümanında değişiklikler yapılması nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere ihale tarihinin de en fazla yirmi gün süreyle aynı zeyilname ile ertelenebilmesi de mümkündür.

Ancak ilanda yapılacak düzeltmeler sadece 4734 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde belirtilen hallerle sınırlı olarak ve ilanın yayımlanmasını takip eden 10 gün içinde yapılabileceğinden bu süre geçtikten sonra ihale dokümanının ilana yansıyan hükümleri ile ilgili olarak zeyilname düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat çerçevesinde, idarece, ilanda yer alan bir hususun zeyilname ile değiştirilmesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak;

4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 2 nci fıkrasında ; “Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez.” hükmü yer almaktadır.

Anılan hükümde mal, hizmet ve yapım işleri konusunda bir düzenlemeye yer verildiği, hükmün değişik hizmet türlerinin bir arada yapılması ile ilgili bir sınırlama içermediği anlaşılmıştır.

Hastane genel temizliği, haşere ile mücadele, çamaşır yıkama, ütüleme ve kalorifer yakma hizmetlerinin nitelik bakımından birbirinden farklılık arz etmediği,

vasıfsız işçiler vasıtasıyla yapılabilecek işlerden olduğu, anılan hizmet türlerinin personel çalıştırmaya dayalı olduğu ve ayrı uzmanlık ile personel ve organizasyon yapısı gerektirmediği,

idarenin ihtiyaçları doğrultusunda, anılan hizmetler için bir arada ihaleye çıkmasının, 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sayılan ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması temel ilkesine uygun olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle bu iddia yerinde bulunmamıştır.

3) Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 7.4 maddesinde; bu ihalede benzer iş olarak isteklinin, ihale konusu hizmet veya hizmetin bölümleri ile nitelik bakımından benzerlik gösteren veya benzeri usullerle gerçekleştirilen, özel veya kamuya verilmiş olan temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerinin kabul edileceği belirtilmiştir.

İhale dokümanın benzer iş tanımı değerlendirildiğinde, ihale konusu hizmet veya hizmetin bölümleri ile nitelik bakımından benzerlik gösteren veya benzeri usullerle gerçekleştirilen temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerine ilişkin belgelerin kabul edileceği, temizlik ve kalorifer yakma hizmetlerinin bir arada yapılmış olma şartının aranmadığının idarece şikayet üzerine alınan kararda belirtildiği ve idarenin iradesinin o yönde olduğu, ancak ihale konusu işi oluşturan hizmet türlerinden çamaşır yıkama, ütüleme, ilaçlama işlerinin tanımda yer almadığı anlaşılmış olmakla birlikte benzer işin tanımlanmaması halinde bile ihale konusu iş ile aynı işe ilişkin iş deneyim belgesi sunulduğunda idarece kabul edilmesi gerektiğinden, işin bir kısmının benzer iş tanımında yer almasının işin diğer kısımları ile ilgili belgelerin getirilmesini engelleyici nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Ancak, benzer iş tanımında ihale konusu işe yer verilmesi durumunda, idarece benzer iş tanımı yapılmamış sayılacağından bu şekilde yapılan bir düzenlemenin ihaleye katılımı sınırlayıcı nitelikte olacağı anlaşılmış olup, idarece ihale konusu işe nitelik bakımından benzerlik gösteren veya benzeri usullerle gerçekleştirilen benzer işin ihale konusu iş dışında tanımlanması gerekmektedir.

Sonuç olarak, idari şartnamede yer alan benzer iş tanımından sadece ihale konusu iş ile benzerlik gösteren temizlik işlerinin benzer iş olarak kabul edileceğinin anlaşıldığı, kalorifer yakma işinin ihale konusu iş ile aynı olduğu, bu haliyle idari şartnamede yer alan benzer iş tanımının, ihale konusu işin personel çalıştırmaya dayalı birden fazla hizmet türünden oluştuğu göz önüne alındığında, tereddüde yol açacak şekilde düzenlendiği anlaşılmıştır.

B) Şikayete konu aşama ve bu aşamayla bağlantılı işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelenmesi sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Teknik şartnamenin 3.3.e maddesinde; “Hastanemiz hizmetleri 24 saat devamlılık arz eden hizmet türü olduğundan gece –gündüz, resmi tatil ve bayramlarda temizlik hizmetlerinin de diğer hizmetler gibi aralıksız yürütülmesi zorunludur.resmi tatil ve bayramlarda kaç kişinin çalıştırılacağı idare tarafından firmaya bildirilecektir. Bu günlerde çalışan personele yürürlükteki mevzuat gereği ek ücret ödenmesi gerekiyorsa bu ücret firma tarafından karşılanacak, idare bu konuda sorumlu tutulmayacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmektedir(Ek-5).

Teknik şartnamenin 5. b maddesinde, işçilerin vardiyalı çalıştırılacağı, kaç işçinin çalıştırılacağı ve vardiyalara göre işçi dağılımının yüklenici firmaya bildirileceği belirtilmiştir.

4857 Sayılı İş Kanununun “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46 ncı maddesinde; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. hükmü ile,

Aynı Kanunun “Genel tatil ücreti” başlıklı 47 nci maddesinde; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan şartname düzenlemeleri ve mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; haftasonu tatillerinde yapılacak çalışma için ek ödeme yapılmaksızın işin devamının sağlanabileceği anlaşılmıştır. Ancak, resmi ve dini bayramlar ile yılbaşı tatili için yapılacak ek ödemenin yüklenici firmaya ait olduğu yönündeki düzenlemeden bu maliyetin teklif fiyata dahil edilmeyeceği anlaşılmaktadır. Bu tatillerde yapılacak çalışma karşılığı 4857 sayılı Kanundan doğan yükümlülüğün idareye ait olmayacağı düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu, ek ödemenin teklif fiyata dahil edileceği düzenlenseydi bile resmi ve dini bayramlar ile yılbaşı tatili için kaç işçinin çalıştırılacağının açıkça belirtilmemiş olması nedeniyle maliyetinin hesaplanamamasının tekliflerin hazırlanmasını ve değerlendirilmesinin doğrudan etkilediği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.