KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2006/048

Gündem No : 46

Karar Tarihi : 16.10.2006

Karar No : 2006/UH.Z-2461

Şikayetçi :

Karahan Group İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İpekyol Cad. Akasya Apt. Nu 2 K 1 ŞANLIURFA

İhaleyi yapan idare:

YURTKUR Kayseri Bölge Müdürlüğü Gevher Nesibe Mah. İstasyon Cad. Nu 45 38010 Kocasinan / KAYSERİ

Başvuru tarih ve sayısı:

/

Başvuruya konu ihale:

2006/67868 İhale Kayıt Numaralı “Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

16.10.2006 tarih ve 08.12.57.0050/2006-53E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

YURTKUR Kayseri Bölge Müdürlüğü’nce 21.08.2006 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Karahan Group İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 14.08.2006 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 16.08.2006 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 04.09.2006 tarih ve 27035 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.09.2006 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

İhale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

İdarenin 21.08.2006 tarihinde yapılacak “Kredi Yurtlar Kurumu Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Yurtlara Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi”ne ait idari ve teknik şartname hükümlerinin rekabeti engelleyici ve katılımı daraltan hükümler içerdiği,

1) İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu hizmetin “Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” olarak düzenlendiği, ihale konusu hizmetin %60’lık bölümünün Genel Temizlik Hizmeti olduğu, bu üç hizmetin birbiri ile doğal bağlantısı bulunmadığından birlikte ihale edilmesinin 4734 sayılı Kanunun 5 nci maddesine aykırı olduğu,

2) Birkaç hizmetin bir arada ihale edilip yerine getirilecek hizmetin büyük oran kapsayan kısmının yok sayılarak minimal düzeydeki orana sahip hizmete yönelik eleman çalıştırmış olmayı şart koşarak 4734 sayılı Kanun ve Tebliğ hükümlerine aykırı davranıldığı, Tebliğ’de “Bina temizliğine ilişkin işlerde anahtar teknik personel istenmeyecektir.” hükmüne rağmen idari şartnamede yer alan “İsteklilerin en az 58 temizlikçi, 8 çamaşırcı ve 32 kaloriferci (ateşçi) personeli; temizlik, çamaşır ve kalorifer hizmetlerinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak çalıştırdığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu ibraz edeceklerdir.” düzenlemesinin anılan hükümle çeliştiği,

3) İhale konusu hizmetin konusunu oluşturan unsurların birbiri ile doğal bir bağlantısı olmadığı halde “Kaloriferci” öngörülmesi ve kaloriferci için İş kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortaları Prim Tarifesinin %2.5 olarak belirlenmesinin, çalışacak 251 personelin tamamının bu prim oranından değerlendirileceğinden idareye ek yük getireceği,

4) Teknik şartnamenin 4, 10.10, 10.14, diğer hususlar başlıklı 11 nci maddelerinde teklif fiyata dahil olacak masrafların düzenlendiği, idari şartnamede yer alması gereken bu hususların, teknik şartnamede düzenlenmesinin Tebliğ’e aykırı olduğu,

5) İdari şartnamenin 7.1.m maddesinde “İhale konusu işin yapılmasına ilişkin olarak ilgili mevzuatı gereği alınması zorunlu olan belge: 4857 sayılı İş Yasasının 78. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işletme belgesi; Halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesi” düzenlemesinin yer aldığı, anılan Kanunun 78. maddesinin 2. fıkrası uyarınca İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Yönetmeliğin çıkarıldığı, söz konusu Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilen kapsamların ihale konusu iş ile bir ilgisi olmadığından bahse konu işletme belgesinden neyin kastedildiğinin anlaşılamadığı, bu belgeye sahip olmayanların değerlendirme dışı bırakılması gibi bir sonuç doğacağı,

6)İdari şartnamenin 18 nci maddesinde ihale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmının alt yüklenicilere yaptırılamayacağının düzenlendiği, 7.1.m. maddesinde halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesi istendiği, 7.1.m son paragrafında da ortak girişimlerde her iki ortağın madde hükümlerini karşılamasının zorunlu tutulmasının Kanunun 5 nci maddesine aykırı olduğu, ilaçlama hizmetlerinin alt yüklenicilere yaptırılabilmesine izin verilmesi gerektiği,

7) İdari şartnamenin 7.4. maddesinde; “Öğrenci yurdu, yataklı hastane veya okul temizlik, çamaşır yıkama, kalorifer yakma hizmetleri benzer iş olarak kabul edilir.” düzenlemesinin yer aldığı, üç işin bir arada yapılması istendiği, benzer iş tanımının çok dar tutularak rekabetin engellendiği,

8) İdare tarafından düzenlenen zeyilnamenin maddi ve teknik hata ile sınırlı kalmayıp ihale dokümanında değişiklik içerdiği ve ilanda yer alan hususlara ilişkin olduğu, bu değişikliklerin yapılabilmesi için önceki ilanın geçersiz sayılarak gerekli değişiklikleri içeren usulüne uygun yeni ilanın yapılması ve sürece devam edilmesi gerektiği,

iddia edilmekte ve itirazen şikayet başvurusunun Kurumumuzca incelenerek gereğinin yapılması istenmektedir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde, ihale konusu hizmetin adının “ Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” olduğu düzenlemiştir.

4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez.”hükmü bulunmaktadır.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunan hizmet alımı işlerinin bir arada ihale edilebilmesi konusunda 4734 sayılı Kanunda bir hüküm bulunmamakla birlikte; inceleme konusu ihalenin kapsamını oluşturan işlerin, hizmet alımı tanımı kapsamında yer alan ve personel istihdamına dayanan işlerden olduğu anlaşılmıştır.

Bu nedenle, tamamı hizmet alımı kapsamındaki işlerden oluşan farklı işlerin bir arada ihale edilmesine 4734 sayılı Kanun kapsamında engel bir hüküm bulunmamaktadır.

2) Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak;

4734 sayılı kanunun “Temel İlkeler” başlıklı 5 nci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin organizasyon yapısına ve personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 43 üncü maddesinde; “…Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde söz konusu hizmette çalıştırılması istenen asgari personel sayısının % 40’ını geçmemek üzere; ihale tarihinden önceki beş (5) yıl içerisinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak personel çalıştırıldığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu veya bu süreye ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi istenebilir.

Asgari yeterlik kriteri olarak anahtar teknik personel öngörülmesi halinde, ilgili kişinin ihale konusu hizmetin uzmanı olması, ihale tarihinden önce işe alınmış ve ihale tarihi itibarıyla isteklinin bünyesinde bulunuyor olması şartlarının aranması zorunludur. Özel sektörde geçen deneyim süresi ilgili meslek odası üye kayıt süresini gösteren belgeyle, kamuda geçen deneyim süresi hizmet çizelgesi ve/veya meslek odası üye kayıt belgesiyle; isteklinin bünyesinde bulunduğu hususu ise, ilgili adına prim ödendiğini veya ilgilinin işe alındığını gösteren sosyal güvenlik kurumu onaylı belgeler ile tevsik edilir…” hükümleri yer almaktadır.

İdari şartnamenin “İsteklininorganizasyon yapısına ve personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 7.3.2. maddesinde;

“a)İstekliler söz konusu hizmette çalıştırılması istenilen asgari personel sayısının %40 oranında ihale tarihinden önceki 5 yıl içerisinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak temizlik işlerinde ve kalorifer yakma hizmetinde personel çalıştırdığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu ibraz edilecektir.

İsteklilerin en az 58 temizlikçi, 8 çamaşırcı ve 32 kaloriferci (ateşçi) personeli; temizlik, çamaşır ve kalorifer hizmetlerinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak çalıştırdığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu ibraz edeceklerdir. (4 aylık sigorta prim bordroları yanında puantaj ile bu işe ait sözleşme veya sözleşme yerine geçen belgeleri ibraz edeceklerdir.

Bu belgelerin asıl veya noter onaylı olması veya sözleşme yapılan ihale makamı tarafından aslı gibidir onayı şartı aranır.)

b) İsteklinin kendisinin veya yönetici kadrosu ile işi yürütecek teknik personelin eğitimi ve mesleki niteliklerini gösteren belgeler.

İsteklinin veya yönetici kadrosundaki çalışanların eğitim ve mesleki niteliklerini gösterir belgeler

İşi yürütecek kaloriferci personelin eğitim ve mesleki (Ateşci belgesi) niteliklerini gösteren belgeler.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdari şartnamenin anılan düzenlemesinde, çalıştırılması istenilen asgari personel sayısının %40’ı oranında ihale tarihinden önceki 5 yıl içerisinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak temizlik işlerinde ve kalorifer yakma hizmetinde personel çalıştırdığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu ibrazının istendiği, devamında ”isteklilerin en az 58 temizlikçi, 8 çamaşırcı ve 32 kaloriferci (ateşçi) personeli; temizlik, çamaşır ve kalorifer hizmetlerinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak çalıştırdığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu ibraz edeceklerdir.” düzenlemesi ile, her üç işin kendi içinde ayrı ayrı asgari personelin %40’nı sağlaması istenerek ayrıntıya gidildiği görülmüş olup, düzenlemenin anahtar teknik personele ilişkin olmadığı anlaşılmıştır.

Bu kapsamda üç hizmetin toplamında %40 oranını sağlarken her işin kendi içinde %40’nı sağlayamayan istekliler için rekabet engellendiğinden, düzenleme Kanunun 5 nci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

3) Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına ilişkin olarak;

İhale ilanının ve idari şartnamenin 2 nci maddesinde işin fiziki miktarı ve türünün “147 Temizlik İşçisi İle Temizlik Hizmet Alımı, 82 Kalorifer İşçisi İle Kalorifer Yakma Hizmet Alımı, 22 Çamaşırhane İşçisi İle Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” olarak belirlendiği, idari şartnamenin “Teklif Fiyata Dahil Olan Masraflar” başlıklı 26.5 inci maddesinde ise; “Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %2,5 olarak tespit edilmiştir.” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyet” başlıklı 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında;“Uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranları, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılır. Ayrıca yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilir.” hükmü yer almaktadır.

506 sayılı Kanunun 74 üncü maddesine istinaden Bakanlar Kurulunca çıkarılan İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları Sigortaları Prim Tarifesinin 4 üncü maddesinde;“Aynı işveren tarafından aynı işyerinde yürütülen ve mahiyetleri bakımından ayrı özellikler arzeden ve başka başka tehlike sınıflarına dahil olan bütün işlerin, işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren işin prim haddine tabi olacağı” hükmü bulunmaktadır.

İdarenin 12.05.2006 tarihinde, Yurtkur Kayseri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Yurt Müdürlükleri 2007 yılı temizlik, kalorifer ve çamaşırhane hizmet alımı işi için, 2004 yılında Kayseri, Kırşehir ve Nevşehir SSK İl Müdürlüklerinden alınan yazıda, iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı %2,5 olduğu, 2005, 2006 yıllarında anılan SSK prim oranı %2,5 olduğundan, 2007 yılı içinde SSK prim oranının %2,5 olarak hesaplandığına dair tutanak düzenlendiği görülmüştür.

İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları Sigortaları Prim Tarifesinin 4 üncü maddesi uyarınca, inceleme konusu temizlik, çamaşır ve kalorifer yakma hizmet alımı işi için belirlenmesi gereken iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı, en yüksek tehlike sınıfına giren kalorifer hizmetleri için belirlenen %2,5 prim haddine tabi olması gerektiğinden idarece tesis edilen işlemde anılan mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır.

4) Başvuru sahibinin dördüncü iddiasına ilişkin olarak;

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Teknik şartnameler” başlıklı 24 üncü maddesinde; “…Gerek duyulması halinde alınacak hizmetin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. İdarelerce hazırlanacak teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur…” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “XIII-G.Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Masraflar” başlığı altında “15- Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ile ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.“ açıklaması yer almaktadır.

İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan masraflar” başlıklı 26 ncı maddesinde,

“26.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler, ulaşım giderleri, teklif fiyata dahil edilecektir.

1) Malzemeler, ekipmanlar ve makineler ile bunların taşınmasına ait giderler.

2) SSK mevzuatı ile belirlenen giderlerin tamamı

3)4857 sayılı Kanun ve bu kanuna bağlı olarak çıkartılan ilgili mevzuatı gereği giderlerin tamamı teklif fiyata dahildir.

26.2…

26.3.Personelin yol gideri günlük brüt (1.90 YTL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici teklif fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Personelin yemek gideri günlük brüt (1.50 YTL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici teklif fiyatına personel yemek giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir.

Yüklenici tarafından karşılanacak bu giderlerin aylık gün sayısı olarak 26 gün esas alınacaktır.

26.4…

26.5.Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %2,5 olarak tespit edilmiştir.“ düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik şartnamenin 4 ncü maddesinde temizlikte kullanılacak malzeme makine ve teçhizatın yüklenici tarafından temin edileceği, temizlik malzemeleri için idareden ayrıca bir ücret talep edilmeyeceği, kullanılacak malzemelerin TSE belgeli ve hijyenik olması gerektiği,

10.10. maddesinde yaka kartlarının yüklenici tarafından karşılanacağı,

10.14. maddesinde işçilerin kıyafetleri ile ilgili düzenlemelere yer verilerek kıyafetlerin yüklenici tarafından karşılanacağı,

Diğer Hususlar başlıklı 11 nci maddesinde ise yaz aylarında hizmete kapatılan yurtlarda idare binaları, bahçe ve diğer alanların temizliği ile çamaşırların yıkanması amacı ile ihtiyaç halinde idarenin uygun gördüğü sayıda alım yapılacağı, yaz aylarında kısmen veya tamamen açık olan yurtlarda idarenin talebi ile işçi sayısında azaltma yapılabileceği düzenlenmiştir.

Anılan Yönetmelik ve Tebliğ hükümleri gereğince, teklife dahil olacak masraflara idari şartnamede yer verilmesi, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ile ilgili hükümlere yer verilmesi gerekmektedir. İnceleme konusu ihaleye ait idari şartnamede giyim ile ilgili bir düzenleme yapılmamakla birlikte teknik şartnamede kıyafetin yüklenici tarafından karşılanacağı düzenlenerek usulde bir hata yapıldığı anlaşılmış olmakla beraber, ihale dokümanının bir bütün olduğu, teknik şartnamenin de ihale dokümanının bir parçası olduğu, teknik şartnamedeki düzenlemenin rekabeti engelleyici bir husus olmadığı ve idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmadığından bu konudaki iddia yerinde bulunmamıştır.

5) Başvuru sahibinin beşinci iddiasına ilişkin olarak;

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 41 nci maddesinin son fıkrasında; “Ayrıca ihale konusu hizmetin yerine getirilmesine ilişkin olarak ilgili mevzuat gereği alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin isteklilerce sunulmasına ilişkin hükümlere ilan ve ilgisine göre ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri sunması zorunludur. Konsorsiyumlarda ise işin uzmanlık gerektiren kısmına teklif veren ortağın o kısma ilişkin belgeleri sunması gerekir.” hükmü bulunmaktadır.

İnceleme konusu ihaleye ait idari şartnamenin“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlığı altında düzenlenen 7.1. maddesinde;

“7.1.(m) İhale konusu işin yapılmasına ilişkin olarak ilgili mevzuatı gereği alınması zorunlu olan belge: 4857 sayılı İş Yasasının 78. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işletme belgesi; Halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesi” düzenlemesi yer almaktadır.

4857 sayılı İş Kanununun 78. maddesinin 2. fıkrasında; “Ayrıca bu Kanuna tabi işyerlerinde, işçi sayısı, genişlik, yapılan iş, işin özellikleri, ağırlık ve tehlikesi bakımından hangi işyerleri için kurulmaya başlamadan önce planların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yetkili teşkilatına gösterilerek kurma izni alınacağı bu işyerleri kurulduktan sonra yine aynı makama başvurularak işletme belgesi alınması gerekeceği, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

Bu hükme dayanılarak 17.12.2004 tarih ve 25673 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde, işletme belgesinin, işyerlerinin kurma iznine uygun olarak kurulduğunun tesbiti için yapılan incelemede iş sağlığı ve güvenliği konusunda noksan husus bulunmaması halinde verilen izin belgesi olduğu düzenlenmiş, anılan Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde ise;

“Bu Yönetmelik;

a) 28/2/2004 tarihli ve 25387 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin Yönetmelikte belirtilen sanayiden sayılan işlerde 10 ve daha fazla kişinin çalıştığı işyerlerini,

b) Çalışan sayısına bakılmaksızın, 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tehlikeli kimyasal maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı işyerlerini,

c) İnşaat ve maden işyerleri ile taş ocaklarının sabit tesislerini, kapsar.” hükmüne yer verilmiştir.

Anılan hükümlerin değerlendirilmesi neticesinde, temizlik işi ile uğraşan işyerleri bu yönetmelikle düzenlenen işyerleri kapsamında olmadığından işletme belgesi alma zorunlulukları bulunmamaktadır. Kaldı ki işletme belgesi alma zorunluluğu olsa dahi, bu belge ihale konusu hizmetin yerine getirilmesi ile ilgili bir belge olmadığından isteklilerden bu belgenin istenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

6) Başvuru sahibinin altıncı iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde, ihale konusu hizmetin adının “Malzemeli Ekipmanlı Makineli Temizlik Hizmet Alımı ve Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” olduğu; 18 nci maddesinde ihale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmının alt yüklenicilere yaptırılamayacağı, 7.1.(m) maddesinde ise ihale konusu işin yapılmasına ilişkin olarak ilgili mevzuatı gereği alınması gereken halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesi sunulması gerektiği düzenlenmiştir.

Teknik şartnamenin “Şartnamede belirtilen yerlerin ilaçlanması” başlıklı 9 uncu maddesinde ise; “9.1.Şartnamede belirtilen yer ve/veya yerlerin her türlü haşere ve mikroplardan arındırılması amacıyla ilaçlama işine yetkili olan kişilere ve/veya firmalara bu işle uzmanlaşmış kişi ve/veya kişilerle aylık olarak ilaçlama yapılacaktır. (Alt yüklenici çalıştırılmayacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Şartnamede ihale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmının alt yüklenicilere yaptırılamayacağı düzenlense dahi, haşerelere karşı ilaçlama ihale konusu hizmetin karakteristik edimi olmadığından ilaçlama işinin anılan izin belgesine sahip olanlara yaptırabileceği, kaldı ki teknik şartnamede ilaçlama işinin yetkili ve uzman kişilere yaptırılacağının düzenlendiği görülmüştür.

Ancak ihale konusu hizmetin yalnızca haşerelere karşı ilaçlama olmadığı, “Temizlik, Kalorifer Yakma, Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı İşi” olduğu dikkate alındığında idari şartnamenin “İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri” başlıklı maddesinde ihale konusu işin yapılmasına ilişkin olarak ilgili mevzuatı gereği alınması zorunlu olan belge olarak “Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesinin” istenilmemesi gerektiğinden, düzenleme mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

7) Başvuru sahibinin yedinci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 7.4. maddesinde; “Öğrenci yurdu, yataklı hastane veya okul temizlik, çamaşır yıkama, kalorifer yakma hizmetleri benzer iş olarak kabul edilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde, ihaleye katılacak isteklilerden, isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerde; mal ve hizmet alımları için son beş yıl içinde, yapım işleri için ise son on beş yıl içinde kamu veya özel sektörde o işe ait sözleşme bedelinin en az % 70´i oranında gerçekleştirdiği veya % 50´si oranında denetlediği veyahut yönettiği idarece kusursuz kabul edilen benzeri işlerle ilgili deneyimini gösteren belgelerin istenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 42 nci maddesinde, “İş deneyiminde değerlendirilecek benzer işler; ihale konusu hizmet veya hizmetin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan hizmetlerdir.

Tanımlarda belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği ilgili idarece tespit edilerek ihale veya ön yeterlik dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilan veya davet belgelerinde belirtilir” hükmü yer almaktadır.

Esas olarak personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olan ihale konusu işin temizlik, kalorifer yakma ve çamaşır yıkama işlerinden oluştuğu, söz konusu işlerin birbirinden farklı hizmet işleri olduğu, bu işlerin tek bir iş olarak birleştirilerek ihale edildiği, benzer iş olarak ise ihale konusu işin kendisinin belirtildiği ve bu işlerin bir arada yapıldığı hizmetlere ait iş deneyim belgelerinin kabul edileceği anlaşılmıştır.

İdarece yapılan benzer iş belirlemesi, ihaleye katılımı ve rekabeti azaltıcı nitelikte olduğundan 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan rekabetin ve eşit muamelenin sağlanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 42 nci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

8) Başvuru sahibinin sekizinci iddiasına ilişkin olarak;

İnceleme konusu ihaleye ait dokümanda, “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı ilanın 4.3.4., idari şartnamenin 7.3.4. maddelerinde “Hizmet Yeri Yeterlik Belgesi (vizesi yapılmış) ve Kalite Yönetim Sistem Belgesi (vizesi yapılmış)” istendiği, teknik şartnamenin “10.15.Diğer Hususlar” başlıklı maddesinde ise; “10.15-5. Yüklenici ihale konusu işle ilgili olarak ihale tarihi itibariyle geçerlilik süresini doldurmamış,TSE Hizmet Yeri Yeterlik Belgesini ve ISO Kalite Yönetim Sistem Belgesini ihale aşamasında belgeleyecektir.” düzenlemelerine yer verildiği görülmüştür.

İdare tarafından 24.07.2006 tarihinde, ilanın 4.3.4. maddesi ile idari şartnamenin 7.3.4. maddelerinin kaldırıldığına dair zeyilname düzenlendiği, teknik şartnamedeki ilgili hükmün zeyilname ile kaldırılmadığı anlaşılmıştır.

Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi ve Kalite Yönetim Sistem Belgesinin gerek ihale ilanı ve gerekse idari şartnamede ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri arasında sayıldığı tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin XII. Kısım “Zeyilname İle İhale Dokümanında Değişiklik Yapılması” başlıklı C. Bendinde; “4734 sayılı Kanunun “İhale Dokümanında Değişiklik veya Açıklama Yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinde;

“İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” hükmü yer almaktadır.

Anılan hüküm gereğince, ilân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. İlan yapıldıktan sonra, ihale dokümanında ihalenin devamını engelleyecek bir durumun ortaya çıkması sonucu dokümanda değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Bu genel ilkenin bir istisnası olarak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilmesi mümkündür. Bu durumda, yapılan değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname düzenlenir ve düzenlenen zeyilnamelerin son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilmesi gerekir.

Ayrıca zeyilname ile ihale dokümanında değişiklikler yapılması nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere ihale tarihinin de en fazla yirmi gün süreyle aynı zeyilname ile ertelenebilmesi de mümkündür.

Ancak ilanda yapılacak düzeltmeler sadece 4734 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde belirtilen hallerle sınırlı olarak ve ilanın yayımlanmasını takip eden 10 gün içinde yapılabileceğinden bu süre geçtikten sonra ihale dokümanının ilana yansıyan hükümleri ile ilgili olarak zeyilname düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır.” açıklaması yer almaktadır.

Anılan Tebliğ hükmü uyarınca idari şartnamede Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi ve Kalite Yönetim Sistem Belgesine ilişkin düzenlemenin ilanda da yer alması sebebiyle, bu yönde yapılacak bir değişikliğin zeyilname ile yapılması mümkün olmayacağından, zeyilname Kanunun 29, Yönetmeliğin 30, 31 ve 33 ncü maddelerine aykırılık teşkil etmektedir.

B- Şikayete konu ihalede iddia konularıyla bağlantılı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 43 üncü maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde söz konusu hizmette çalıştırılması istenen asgari personel sayısının % 40’ını geçmemek üzere; ihale tarihinden önceki beş (5) yıl içerisinde bu hizmetlerde 120 gün kesintisiz olarak personel çalıştırıldığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu veya bu süreye ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi istenebileceği hükmü yer alırken idari şartnamenin 7.3.2. maddesinde, 4 aylık sigorta prim bordroları yanında puantaj ile bu işe ait sözleşme veya sözleşme yerine geçen belgeleri ibraz edecekleri düzenlenerek anılan Yönetmelik hükmüne aykırı düzenleme yapılmıştır.

2) İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan masraflar” başlıklı 26 ncı maddesinde,

“26.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler, ulaşım giderleri, teklif fiyata dahil edilecektir.

1) Malzemeler, ekipmanlar ve makineler ile bunların taşınmasına ait giderler.

2) SSK mevzuatı ile belirlenen giderlerin tamamı

3)4857 sayılı Kanun ve bu Kanuna bağlı olarak çıkartılan ilgili mevzuatı gereği giderlerin tamamı teklif fiyata dahildir. “ düzenlemesi ile teklif fiyata dahil masrafların neler olduğu konusunda sınırlama ve belirleme yapılmadığı, bu hali ile tekliflerin oluşturulmasında belirsizlik yarattığından isteklileri tereddüte düşürdüğü anlaşılmıştır.

Kamu ihale Genel Tebliğinin “XIII-H. Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi” başlığı altındaamortismanın genel giderler içinde yer alacağı kabul edildiği için ayrıca bir bedel öngörülmeyeceği düzenlendiğinden, idari şartnamenin 26.1.maddesinde makine ve ekipmanlara ait giderlerin teklif fiyata dahil edileceğine ilişkin düzenleme Tebliğ hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

3)İdari şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlığı altında düzenlenen 7.1. maddesinde; “İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri sunması zorunludur. Konsorsiyumlarda ise işin uzmanlık gerektiren kısmına teklif veren ortağın o kısma ilişkin belgeleri sunması gerekir.

İsteklinin iş ortaklığı olması halinde, (b), (c), (d), (k), (l) ve (m) bentlerinde yer alan belgelerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı verilmesi zorunludur. ihaleye katılabileceklerinin öngörülmesi halinde konsorsiyumlarda (b), (c), (d), (k), (l) bentlerinde yer alan belgelerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı verilmesi, (m) bendine ilişkin olarak ise işin ilgili kısmına teklif veren ortak tarafından o kısma ilişkin belgelerin verilmesi gerekir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan maddede ortaklardan her birinin belirlenen tüm belgeleri sunması gerektiği düzenlendiğinden, düzenleme hem kendi içinde çelişki yaratmakta hem de Yönetmelik hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

Kaldı ki inceleme konusu ihalede 20 firmanın doküman aldığı, 3 isteklinin teklif verdiği, isteklilerden birinin belgeleri uygun olmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli iki tekliften birinin ise yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu dolayısıyla bu ihalede rekabetin sağlanamadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.