KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2009/078

Gündem No : 36

Karar Tarihi : 02.11.2009

Karar No : 2009/UH.I-2682

Şikayetçi :

Anadolu İkram Taahhüt San. Tic .A.Ş., 10026 Nolu Sokak 2 A.O.S.B. ÇİĞLİ/İZMİR

İhaleyi yapan idare:

Av. Cengiz Gökçek Gaziantep Devlet Hastanesi, Hürriyet Cad. Şahinbey/GAZİANTEP

Başvuru tarih ve sayısı:

13.10.2009 / 21530

Başvuruya konu ihale:

2009/98126 İhale Kayıt Numaralı "2010-2011 Yılı İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme,taşıma Dağıtım ve Sonrası Hizmeti Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

28.10.2009 tarih ve I.H.21.42.0041/2009-32E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Av. Cengiz Gökçek Gaziantep Devlet Hastanesi tarafından 09.09.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2010-2011 Yılı İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Taşıma Dağıtım ve Sonrası Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Anadolu İkram Taahhüt San. Tic. A.Ş.’nin 29.09.2009 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 28.09.2009 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 13.10.2009 tarih ve 21530 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.10.2009 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) İdari şartnamede işin yapılacağı yere ilişkin olarak;“ Normal yemekler firmanın kendi mutfağında, diyet yemekleri hastanemiz mutfağında, diğer hizmetler ise hastanemiz yemekhaneleri ve servislerinde verilecektir.” şeklinde düzenleme yapıldığı, bu düzenleme uyarınca isteklilerin Gaziantep’te mutfağının olması gerektiği,

İdari şartnamenin 7.5 inci maddesinde yapılan düzenlemede isteklilerin yemek üretim tesislerine ve makine ekipmanlara ilişkin kapasite raporu vb. belgelerin teklifle birlikte sunulmasının zorunlu kılındığı,

Bahse konu düzenlemelere göre, ihaleye katılmak için isteklilerin Gaziantep’te mutfağı bulunmasının yeterlik kriteri olarak belirlendiği,

Yemek üretim yerlerine ilişkin olarak teklifle birlikte sunulması zorunlu kılınan kapasite raporu, hizmet yeri yeterli belgesi vb. belgelerin alınabilmesi için firmanın faaliyet gösterdiği ilin Ticaret ve/veya Sanayi Odalarına kayıtlı olması gerektiği,

Kesinleşen ihale dokümanına göre ihaleye teklif veren isteklilerden Gaziantep Ticaret Odası ve Sanayi Odasına kayıtlı olan sadece ikisinin bahse konu yeterlik şartını sağlayabileceği,

Bu durumda ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) Yaklaşık maliyeti 5.722.320,00 TL olan ihalede 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi yapılmadan ihalenin sonuçlandırıldığı, tekliflerin ortalamasına en yakın teklifin firmalarına ait olduğu ve ihalenin firmaları lehine sonuçlandırılması gerektiği,

İddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 7.5.2 nci maddesinde;“İstekli normal yemekleri kendi tesisinde pişireceği için şartnamedeki koşullara uygun yemek üretim tesisi ve tesis ile ilgili makina ve ekipmanlara ait belgeler vereceklerdir.

Yüklenicinin bulundurması gereken makina tesis ve ekipman için kendi malı olma şartı aranmayacaktır. Ancak isteklinin kendi malı olan makina tesis ve ekipman; fatura ya da demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ile veya yeminli mali müşavir yada serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Taahhüt edilerek temin edilecek tesis ekipman için ise noter onaylı taahhütnamenin sunulması şarttır.

Geçici ithalle getirilmiş veya 10-06-1985 tarihli ve 3226 sayılı finansal kiralama kanunu hükümlerine göre edinilmiş ekipmanda, kira sözleşmesi eklenmek ve ihalenin ilk ilan tarihine kadarki kiraları ödendiği belgelenmek şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklıklarında pilot ve diğer ortaklara ait makina ve ekipman ortaklık oranına bakılmaksızın tam olarak değerlendirilir.

-Yemek üretim işi ile ilgili üretim ve imalat kapasitesine ilişkin ticaret ve sanayi odasından alınmış ve ihale tarihi itibariyle geçerlilik süresi dolmamış, Odalar ve Borsalar Birliğince onaylanmış günlük en az 2500 öğün/gün yemek çıkarılabilen fabrika kapasite raporu sunulacaktır.

- İş ortaklıklarında pilot ve diğer ortaklara ait makina ve ekipman ortaklık oranına bakılmaksızın tam olarak değerlendirilir.” şeklinde düzenleme yapıldığı,

Aynı şartnamenin “Kalite ve standarda ilişkin belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7.6.1 inci maddesinde ise;“Malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmetleri işi ile ilgili olarak hizmet yeterlik belgesi sunulacaktır. ...” denilerek bu belgenin/belgeleri düzenleyen kuruluşların akredite kuruluş olması ve akredite kuruluş olduğunun tevsikine ilişkin düzenlememelere yer verildiği,

Teknik şartnamenin “İşin Yapılma Yeri” başlıklı 1 inci maddesinde; “Yemek pişirme işlemi normal yemekler şirket mutfağında, diyet yemekleri hastane mutfağında yapılacaktır. Servis ve bulaşık hizmetleri hastanemiz mutfağı ve yemekhanesinde yapılacaktır.” şeklinde düzenleme yapıldığı,

belirlenmiştir.

İlanı 29.07.2009 tarihinde Kamu İhale Bülteninde yayımlanan incelemeye konu ihalede, ilanın yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan 25.07.2005 tarih ve 25886 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğin (25.10.2008 tarih ve 27035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile değişik)”Hizmet Alımı ve Yapım İşi İhalelerinde Kalite Belgelerine İlişkin Hususlar” başlıklı VIII.L maddesinde;

İdarelerin, ihale konusu işin niteliğini ve uygulama yönetmeliklerinin bu konuyu düzenleyen maddelerini esas alarak, ihale dokümanında kalite ve standart belgelerine ilişkin düzenleme yapabilecekleri,

Bu bağlamda, hizmet alımı ihalelerinde ihale konusu hizmetin gerekleri dikkate alınarak hizmet yeri yeterlilik belgesinin istenebileceği, ancak idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler (idarelerin hizmet binalarında, servislerce gerçekleştirilecek montaj, bakım ve onarım hizmetleri hariç) için hizmet yeri yeterlilik belgesi istenmeyeceği,

Hizmet yeri yeterlilik belgesine yönelik düzenlemelerde; hizmet yeri yeterlilik belgesinin hizmet kapsamını ve standardının açık olarak yazılması gerektiği,

Aynı Tebliğin“Hizmet Alım İhalelerinde Yeterliğe İlişkin Diğer Hususlar” başlıklı VIII.M maddesinde;

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 44 üncü maddesi çerçevesinde idareler tarafından alımın niteliği göz önünde bulundurulmak suretiyle“mesleki ve teknik yeterlik kriteri” olarak kapasite raporuyla ilgili düzenleme yapılabileceği,

Bu çerçevede, yüklenicinin mutfağında yemek üretiminin gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü yemek hizmeti alımı ihalelerinde kapasite raporuna ilişkin olarak idari şartnamede istenebilecek günlük üretim miktarı, idarenin günlük yemek ihtiyacını aşmayacak şekilde belirleneceği,

İdarenin kendi mutfağında yemek üretiminin gerçekleştirileceği yemek hizmeti alımı ihalelerinde ise idarece öngörülecek günlük üretim miktarı, idarenin günlük yemek ihtiyacının yarısını (1/2) geçmeyeceği,

İhale dokümanında, üretim miktarı belirtilmeden adaylarca veya isteklilerce kapasite raporu sunulacağına yönelik bir düzenleme yapılmayacağı,

Aday veya istekli tarafından sunulan kapasite raporunun kayıtlı bulunulan Ticaret ve/veya Sanayi Odası ya da meslek odası tarafından mevzuatına uygun olarak düzenlenmesi ve ihale/son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olmasının zorunlu olduğu,

açıklanmıştır.

İncelemeye konu ihalede, mevzuatta öngörülen süre ve şekil şartlarına uygun olarak ihale dokümanında yapılan düzenlemelere yönelik şikayet başvurusunda bulunulmaması nedeniyle, tekliflerin ihale dokümanında yapılan düzenleme çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

İhale dokümanında yapılan düzenlemelerde, ihale konusu hizmetin yerine getirilmesinde yüklenici mutfağında yemek pişirilmesinin yanında hastane yemekhanesi ve mutfağının kullanılmasının öngörüldüğü belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan düzenleme ve açıklamalar çerçevesinde, konusu yemek pişirilmesi ve dağıtımı hizmeti olan ve normal yemeklerin isteklinin mutfağında, diyet yemeklerinin ise hastane mutfağında yapılması öngörülen incelemeye konu ihalede, isteklilerin yemek üretim tesislerine ait Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi ve Kapasite Raporu sunmalarına ilişkin ihale dokümanında düzenleme yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Keza, itirazen şikayet dilekçesinde bahse konu belgelerin istenilip istenilmemesinin uyuşmazlık konusu edilmediği, isteklilerce sunulacak belgelerin hizmetin yürütüldüğü yerde kurulu bulunan bir tesise ait olmasının zorunlu olup olmadığı hususu konu edilmiştir.

Bu çerçevede, ihale dokümanında yapılan incelemede, idari şartnamenin anılan maddelerinde teklifle birlikte sunulması zorunlu kılınan bahse konu belgelerin, hizmetin yürütüleceği yerde faaliyet gösteren yemek üretim tesisine ait olması gerektiğine ilişkin bir düzenleme yapılmadığı anlaşılmıştır.

Dolayısıyla, bahse konu belgeleri haiz yemek üretim tesisi bulunmakla birlikte, sözleşmenin yürütüleceği (veya idarece uygun görülen taşıma mesafesi içerisinde) yerde bahse konu belgelere sahip tesisi bulunmayan isteklilerin ihaleye katılımları sağlanmış olup aksine düzenleme veya değerlendirmenin katılımı kısıtlayıcı sonuçlar doğuracağı aşikardır.

İncelemeye konu ihalede isteklilerce sunulacak belgelerin hizmetin yürütüleceği yerde kurulu bulunan tesislere ait olması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılmadığı belirlenmiştir.

Bu bağlamda, isteklilerin herhangi bir yerde kurulu bulunan yemek üretim tesisleri için ihale dokümanında belirlenen yeterlik şartlarını haiz kapasite raporu ve hizmet yeterlik belgelerini sunmasının yeterli kabul edilmesi gerekmektedir.

İhale işlem dosyasında isteklilerce sunulan belgeler incelendiğinde; ihale üzerinde bırakılan isteklinin Şanlıurfa ilinde kurulu bulunan tesisine ait Hizmet Yeterlilik Belgesi ve Kapasite Raporunun sunduğu; şikayetçinin ise ihalenin yapıldığı Gaziantep ilinde kurulu bulunan yemek üretim tesisine ilişkin belgeleri sunduğu belirlenmiş olup ihale komisyonunca ihale üzerinde bahse konu belgelerin uygun görülmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde; ihale komisyonunun verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan teklifleri tespit edeceği; bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği hükme bağlanmıştır.

İncelenen ihalenin konusunun yemek pişirilmesi ve dağıtımı hizmeti olduğu, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında asgari ücrete dayalı işçilik hesabı gibi kati bir sınır değere bağlı olarak isteklilerce verilen tekliflerin aşırı düşük olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı açıktır.

Kamu ihale mevzuatında da, konusu yemek hizmeti olan ihalelerde, yapım işleri ihalelerinde olduğu gibi aşırı düşük tekliflerin belirlenmesine ilişkin sınır değer hesabı vb. yöntem belirlenmemiştir.

Dolayısıyla, incelenen ihalede isteklilerce verilen tekliflerin aşırı düşük olup olmadığına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde ihale komisyonlarına verilen yetki çerçevesinde yaklaşık maliyet ve diğer isteklilerin teklif ettikleri bedelin mukayese edilmesi ve tekliflerin aşırı düşük olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapılması gerekmektedir.

İncelenen ihalede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 3.319.000,00 TL, şikayetçinin 3.599.700,00 TL, diğer isteklilerin ise 4.128.300,00TL ve 4.260.000,00 TL tutarında teklif verdiği belirlenmiştir.

Bu itibarla, şikayete konu ihalede teklif veren istekli sayısı ve oluşan rekabet koşulları dikkate alındığında, ihale komisyonunca aşırı düşük teklif sorgulamasına gerek görülmeksizin ihalenin en düşük teklifi veren istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmış olup ihale komisyonunca gerçekleştirilen işlemlerde mevzuata aykırılık görülmemiştir.

Açılanan nedenlerle;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Karşı Oy:

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin 2. iddiasına ilişkin olarak; “yaklaşık maliyeti 5.722.320,00 TL olan ihalede, 4734 sayılı Kanun’un 38. maddesi uyarınca aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi yapılmadan ihalenin sonuçlandırıldığı, tekliflerin ortalamasına en yakın teklifin firmalarına ait olduğu ve ihalenin firmaları lehine sonuçlandırılması gerektiği” iddia edilmektedir.

4734 sayılı Kanunun 38. maddesinde, “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a)İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c)Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59. Maddesinde;“(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

(2) İhale komisyonu;

a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.

(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.

(4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır.

İhale konusu işin adı; “2010-2011 Yılı İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme Taşıma Dağıtım ve Sonrası Hizmeti Alımı” olarak, yaklaşık maliyetin piyasa araştırması yapılarak toplam 5.723.666.67 TL olarak belirlendiği,4 adet ihale dokümanı satın alındığı, 4 istekli tarafından teklif verildiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 3.319.000,00 TL, şikayetçinin 3.599.700,00 TL, diğer isteklilerin ise 4.128.300,00TL ve 4.260.000,00 TL tutarında teklif verdiği anlaşılmıştır.

İstekliler tarafından sunulan teklif fiyatlarından da anlaşılacağı üzere, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklif fiyatın, yaklaşık maliyetten %42,01 daha düşük olduğu, ancak idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihalenin sonuçlandırıldığı anlaşılmıştır.

Anılan Kanun ve Yönetmelik hükmünden de anlaşılacağı üzere, ihale komisyonunca verilen tekliflerden diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edilerek, aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra ihalenin sonuçlandırılması, anılan Kanun sistematiği açısından önem arz etmektedir.

Söz konusu ihalede, istekliler tarafından sunulan teklif fiyatları yaklaşık maliyetin altında ve teklif fiyatları birbiri ile kıyaslandığında da ciddi fiyat farklılıklarının olduğu tespit edilmiştir.

Bu itibarla, ihale konusu işin konusunun “yemekpişirme ve dağıtımı ve sonrası hizmet işi” olması ve bu hizmetin “hastaneye” verilecek olması da dikkate alındığında, işin bu gerekçeyle daha da bir önem arz ettiği, bu nedenle ihale konusu hizmetin istenilen kalite ve özellikte yerine getirilebilmesini teminen, isteklilerce sunulan tekliflerin yaklaşık maliyet ve diğer teklifler ile kıyaslanarak, ihale komisyonunca aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi ve teklifi aşırı düşük bulanan istekli ya da isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra ihalenin sonuçlandırılması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle; inceleme konusu ihalede “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, “itirazen şikayet başvurusunun reddine” ilişkin karara katılmıyorum.

Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi