KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2009/057

Gündem No : 23

Karar Tarihi : 06.07.2009

Karar No : 2009/UH.II-1820

Şikayetçi :

M.N.A. Tabldot Temz. Hizmetleri İnş. Bilg. Otom. Turz. Nak. San. Tic. Ltd. Şti., Çamtepe Mahallesi Polis Çıkmazı No:1 K.2 Narlıdere/İZMİR

İhaleyi yapan idare:

Buca Belediye Başkanlığı, Buca Belediyesi Menderes No:85 Buca/İZMİR

Başvuru tarih ve sayısı:

23.06.2009 / 14552

Başvuruya konu ihale:

2009/70111 İhale Kayıt Numaralı "Buca Belediyesi Sınırlarında Çöp Toplama ve Nakli Hizmet Alım İşi" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

02.07.2009 tarih ve II.H.13.04.0218/2009-14E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Buca Belediye Başkanlığı tarafından 16.06.2009 tarihinde Pazarlık Usulü ile yapılan “Buca Belediyesi Sınırlarında Çöp Toplama ve Nakli Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak M.N.A. Tabldot Temz. Hizmetleri İnş. Bilg. Otom. Turz. Nak. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 18.06.2009 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 18.06.2009 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 23.06.2009 tarih ve 14552 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.06.2009 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) Tekliflerinin teklif birim fiyat mektubu eki cetvelde aritmetik hata bulunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, söz konusu cetvelin 12 nci, 13 üncü ve 14 üncü satırlarında yer alan iş kalemleri için birim ve miktar kısmının tek satır olarak düzenlenerek “5 aylık” ibaresine yer verildiği, bu düzenlemeye göre fiyat teklifinin 5 ayın toplamı şeklinde verilmesi gerektiği, tekliflerini bu şekilde hazırlamayan firmaların değerlendirme dışı bırakılması gerekirken, firmalarının değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu,

2) Çöp toplama ve nakli ile cadde ve sokakların süpürülmesi veya benzer olarak kentsel temizlik yaptığına dair iş bitirme belgesi sunmayan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

İddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanunun“Tekliflerin Değerlendirilmesi” başlıklı 37 nci maddesinin son fıkrasında;“…Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56 ncı maddesinde; “Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Yer almaktadır.

İdari şartnamenin “İhale Konusu İşe İlişkin Bilgiler” başlıklı 2 nci maddesinde,“İhale konusu hizmetin (a) Adı: Çöp toplama ve Nakli, Konteynırların Yıkanması, İlaçlanması, Yeni ve Eski Konteynırların Mıntıkalara Dağıtılması ve Toplatılması, Molozların Toplanması ve Nakli Hizmet Alımı İşi, (b) Miktarı ve Türü: 335 İşçi ile 5 Aylık … (e) Hizmete ait diğer bilgiler: Buca belediyesi Sınırları dahilinde, Tüm Mahallerdeki Ana Arterleri, Meydan, bulvar, İhale Dosyasında belirtilen Parklar, Sokak.. v. b. Yerler ile, Tretuvar Kenarları ve Gezi Alanlarının Süpürülme ve İlçemiz dahilinde Kurulan Semt Pazarlarının Temizliğinin Yaptırılarak Yıkatılması, Çöplerin Toplanması, Nakli, Konteynırların Yıkanması, İlaçlanması, Yeni ve Eski Konteynırların Mıntıkalara Dağıtılması ve Toplatılması, Molozların Toplanması ve Nakli İşi ...”

“İşe Başlama ve İş Bitirme Tarihi” başlıklı 49 uncu maddesinde,“... 49.3. İşin süresi 5 ay (yüzelliüç) takvim günüdür.”

Düzenlemeleri bulunmaktadır.

İdari şartnamenin“Teklif ve Sözleşme Türü” başlıklı 19 uncu maddesinde, isteklilerin tekliflerini, birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat şeklinde verecekleri, ihale sonucu üzerine ihale yapılan istekli ile her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme düzenleneceği belirtilmiştir.

İdare tarafından işin ayrıntılı özelliklerine dayalı olarak düzenlenen birim fiyat teklif cetveli, cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatlar ve bunların çarpımı sonucu bulunan toplam tutarları göstermek amacıyla teklif birim fiyat mektubunun ekinde bulunmaktadır.

İdare tarafından isteklilere verilen ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif cetvelinin 12, 13 ve 14 üncü kalemleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

A¹ B²

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Teklif Edilen Birim Fiyat Tutarı

12 Müteferrik sarf malzemeleri

(Süpürge, Faraş, Eldiven, Reflöktörlü yelek) 5 Aylık

13 Tamir bakım, yedek parça, lastik v.b. 5 Aylık

14 Giyim 5 Aylık

Başvuru sahibi tarafından birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen birim fiyat sütunu ile tutar sütununa aynı tutarların yazıldığı görülmüştür.

Birim fiyat teklif cetvelinde ayrı ayrı düzenlenmesi gereken birim ve miktar sütunlarının idare tarafından tek sütun halinde düzenlenmesine karşın, söz konusu sütunun asli olarak işin miktarının düzenlendiği sütun olduğu göz önüne alındığında isteklilerce 12, 13 ve 14 üncü kalemlerin tutar sütununa teklif edilen birim fiyatın miktar olarak belirtilen “5 ay” ile çarpılması sonucunda elde edilen tutarın yazılması gerekmektedir. Bu nedenle birim fiyat teklif cetvelinin A kısmında yer alan birim/miktar sütunundaki 5 aylık ibaresinin tek bir birim olarak kabul ederek teklif birim fiyat cetvelini düzenleyen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Dolayısıyla birim fiyat teklif cetvelini bu şekilde sunan başvuru sahibinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde benzer iş, ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler olarak tanımlanmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş Deneyimini Gösteren Belgelerin Değerlendirilmesi” başlıklı altıncı bölümünde yer alan 48 inci maddesinde; “İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.

İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuruya konu ihalenin idari şartnamesinin 7.6.1 inci maddesinde;

“ Çöp toplama ve nakli, cadde ve sokakların süpürülmesi ve benzeri temizlik hizmetleri kabul edilecektir. ” düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.

İsteklilerin ihaleye sunmuş olduğu iş deneyim belgeleri incelendiğinde, asli işin bina temizliği olduğu alımlar ile park ve yeşil alanların bakımı ve tanzimine ilişkin iş deneyim belgelerinin idare tarafından benzer iş kapsamında kabul edildiği anlaşılmıştır.

İdari şartnamede tanımlanan çöp toplama ve nakli, cadde ve sokakların süpürülmesi ve benzeri temizlik hizmetlerinin kentsel alan temizliğine ilişkin olduğu göz önüne alındığında,

bina temizliğinin ve park bahçe alanlarının bakım, onarım, temizlik v.b. ihtiyaçlarının karşılanması hizmet alımlarının nitelik ve büyüklük bakımından ihale konusu iş ile benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman ve mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan hizmet olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.

Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Yapılan incelemede geçerli teklif olarak belirlenen Biltem Kurumsal Hizm. Tem. Turz. Nak. Basın Yay. Gıda Teks. İtriyat ve İnş. Yat. İç ve Dış Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından teklif birim fiyat cetvelinin 12, 13 ve 14 üncü kalemlerinin teklif edilen birim fiyat sütununun boş bırakıldığı tespit edilmiştir. Anılan 3 kalem için teklif edilen birim fiyatın birim fiyat teklif cetvelinde boş bırakılması nedeniyle teklif birim fiyat sözleşme bedelinin ve ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunup bulunmadığının idare tarafından tespit edilemeyeceğinden söz konusu isteklinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, idari şartnamede tanımlanan benzer işlere ilişkin iş deneyim belgesi sunan isteklilerden Egetem Tem. Hizm. Nak. Turz. İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin banka referans mektubu sunmaması, M.N.A. Tabldot Temz. Hizmetleri İnş. Bilg. Otom. Turz. Nak. San. Tic. Ltd. Şti.’nin birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunması, Biltem Kurumsal Hizm. Tem. Turz. Nak. Basın Yay. Gıda Teks. İtriyat ve İnş. Yat. İç ve Dış Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından ise birim fiyat teklif cetvelinin birim fiyat kısmında boş bırakılan kalemler nedeniyle usulüne uygun teklif birim fiyat mektubu sunulmaması nedeniyle incelemeye konu ihalede geçerli teklif kalmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

Karşı Oy:

EK GEREKÇE

İncelemeye konu ihalenin Pazarlık Usulü ile ihaleye çıkarıldığı, yaklaşık maliyetin toplam 3.279.982,47,41 TL olarak belirlendiği;

İhalede 37 firmanın doküman almaya davet edildiği ancak 11 adet ihale dokümanının satın alındığı, 16.06.2009 tarihinde yapılan ihaleye 8 isteklinin teklif verdiği, yapılan inceleme sonucunda verilen tekliflerden 4 adedinin geçerli olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklif seçilen ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının 3.134.313,05 TL olduğu ve yaklaşık maliyete yakın bulunduğu, diğer geçerli tekliflerin tamamının ise yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu dikkate alındığında, ihalede rekabetin oluşmadığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde“Temel İlkeler” başlığı altında; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

Anılan Kanunun 5 inci maddesinde yer alan“Temel İlkeler” gereğince, idareler bu kanuna göre yapılan ihalelerde; rekabeti ve kaynakların verimli kullanmasını sağlamakla sorumludur. Söz konusu ihalede Kanunun 5 inci maddesinde yer alan temel ilkelerden“rekabet” ilkesinin ihlal edildiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenden dolayı da incelemeye konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, karara katılıyorum.

Adem KAMALI

KurulÜyesi

EK GEREKÇE

Buca Belediye Başkanlığı tarafından 2009/41087 İKN’li “evsel atıkların toplanması nakli ve konteynırların mıntıkalarına dağıtılması ve molozların toplanması ile ilgili olarak” 25.05.2009 tarihinde Açık İhale Usulü ile ihale yapıldığı, söz konusu ihalenin idari şartnamenin 7.4.1 bendinde sehven, eski hüküm olan “Banka referans mektubunun ihale veya son başvuru tarihinden önceki 3 ay içerisinde düzenlenmiş olması gerekir” şeklinde düzenleme yapıldığı, oysa 04.03.2009 tarihinde 27159 mükerrer sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemede “banka teminat mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur” hükmü getirildiğinden bu düzenlemeye ilişkin yapılan şikayet üzerine idare tarafından yapılan inceleme sonucunda bu hatanın zeyilname ile düzeltilmesinin mümkün bulunmadığı gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, iptal kararı üzerine 4734 sayılı Kanunun 21/b maddesine göre pazarlık usulü ile hizmet alımı ihalesine çıkıldığı, ihalenin pazarlık usulü ile yapılmasına ilişkin gerekçenin ise idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması olarak gösterildiği, söz konusu işin sürekli bir hizmet alımı işi olduğu, idarenin gerekçesinin kabul edilebilir nitellikte olmadığı, soyut nitelikte olduğu ve Kanundaki şartları taşımadığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun“Temel İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasında,“Bu kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir” hükmü yer almıştır. Bu hükümler karşısında ihalenin öncelikle açık ihale usulü ile yapılması esastır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesindeki şartların oluşması halinde ihalenin pazarlık usulü ile yapılması mümkün bulunmaktadır.

İhalenin hangi durumlarda pazarlık usulü ile yapılacağını belirleyen 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendinde,“Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması ” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

İdarenin, ihaleyi 4734 sayılı Kanunun 21/b maddesi kapsamında pazarlık usulü ile yapabilmesi için, madde metninde yer alan iki şartın bir arada ve birbirine bağlı olarak gerçekleşmesi zorunludur. Birinci şart, doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması, ikincisi ise, bu nedenlerle ihalenin ivedi olarak yapılması zorunluluğunun doğmasıdır.

İnceleme konusu hizmet alımı ihalesinde,“doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen” bir durum söz konusu değildir.“idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” gerekçesi ile ihalenin pazarlık usulü ile yapılması yoluna gidildiğinden “öngörülmezlik” kavramının irdelenmesi gerekmektedir.

Bir durumun Kamu İhale mevzuatı ve 4734 sayılı kanunun 21 maddesinin (b) bendi açısından“idarece öngörülmeyen olay” olarak değerlendirilebilmesi için; ortaya çıkan olay, ihale yapılmasını gerektiren durumdan önce idare tarafından“öngörülemez” nitelikte olmalı, öngörülememe halinin de objektif kriterlere göre yerinde bulunması ve idarenin iradesinden bağımsız olması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen Kanun maddelerinin ani ve beklenmeyen veya idarece önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması halinde pazarlık usulünün istisnai bir usul olarak kullanılabileceğine ilişkin hükümleri dikkate alındığında; incelemeye konu ihalenin bu nitelikte bir ihale olmadığı ve ihalenin açık ihale usulü ile yapılabileceği, şikayete konu ihalede ihtiyaç konusu hizmetin 4734 sayılı Kanunun 21/b maddesine göre pazarlıkla temin edilmesi gerektiğine ilişkin idarece gösterilen gerekçenin önceden öngörülmeyen olay kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu nedenle ihalenin ilansız olarak pazarlık usulü ile gerçekleştirilmesi işleminin ve ihale usulünün 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sayılan temel ilkelere aykırı olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

5812 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanunda yapılan değişiklik ile Kurumun inceleme yetkisi“başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği” yönlerinden inceleme yapılmasıyla sınırlı tutulmuştur. Her ne kadar Kurumun inceleme yetkisi olmayan bir hususta, incelemeye konu ihalede 21/b maddesine göre pazarlık usulü ile yapılmasına ilişkin bir şikayet söz konusu olmasa da; idare hukukunun genel prensipleri çerçevesinde idarenin tesis etmiş olduğu idari işlemi geri alma, değiştirme, iptal etme yetkisi bulunduğundan, incelenen ihalenin mevzuata aykırı olarak Kanunun 21/b maddesine göre yapılması hususunun da idareye bildirilmesi gerektiği gerekçesiyle çoğunluk kararına katılıyoruz.

Ali Kemal AKKOÇ Hakan GÜNAL

Kurul Üyesi Kurul Üyesi