KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2016/019

Gündem No : 59

Karar Tarihi : 16.03.2016

Karar No : 2016/UY.II-816

Şikayetçi :

Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi

İhaleyi Yapan Daire:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

05.02.2016 / 7716

Başvuruya Konu İhale:

2015/103210 İhale Kayıt Numaralı "Osmaniye Merkez Karaçay Deresi 3 Kısım Islahı İnşaatı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi,

Yıldızevler Mah. 718. Cadde No: 12 Demirci Plaza Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü,

Cemalpaşa Mah. Ordu Cad. No: 96 01120 Seyhan/ADANA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/103210İhale Kayıt Numaralı “Osmaniye Merkez Karaçay Deresi 3. Kısım Islahı İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 14.09.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Osmaniye Merkez Karaçay Deresi 3. Kısım Islahı İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin 25.01.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.02.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.02.2016 tarih ve 7716 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/376 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Kesinleşen ihale kararında ihale üzerinde bırakılan istekli Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. ve aşırı düşük teklif açıklaması idarece kabul edilen İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığının iş deneyim belgesine sahip ortaklarının başka firmalara da ortak olduğu ve iş deneyim belgelerini bu firmalar adına da kullandırdığı, söz konusu ortaklara ait iş deneyim belgelerinin başka firmalarca kullanılıp kullanılmadığının, eğer kullanılmış ise o işin teminat süresinin ihale tarihi itibariyle sona erip ermediğinin araştırılması ve bu sonuca göre işlem tesis edilmesi gerektiği,

2) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 39'uncu maddesinin dokuzuncu fıkrasında yer alan "Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur." hükmü doğrultusunda söz konusu isteklilerinin ortaklık yapılarının bu durumu sağlamadığı,

3) Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti.nin ve İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığının son durumunu gösterir Ticaret Sicil Gazeteleri ile ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgeleri mevzuata uygun şekilde sunulup sunulmadığının incelenmesi gerektiği, ayrıca şikayete konu istekliler tarafından sunulan evrakların yetkili kişilerce imzalanıp imzalanmadığının incelenmesi gerektiği, söz konusu evraklar ve teklif mektubu ile teklif cetvelini imzalayan kişilerin söz konusu belgeleri imzalamaya yetkilerinin olmadığı, dolayısıyla tekliflerin geçersiz sayılması gerektiği,

4) Aşırı düşük teklif açıklamaları kabul edilen Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. ve İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, dolayısıyla yeniden incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Osmaniye Merkez Karaçay Deresi 3. Kısım Islahı İnşaatı” işinin açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, 15.01.2016 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin teklifi sınır değer altında olan ve aşırı düşük açıklaması idarece uygun görülen Çam Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleriyle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

b) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işlerinde sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

c) Devam eden yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerinde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,

e) Devredilen işlerde sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleri ve son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarıyla ilgili deneyimi gösteren belgeler.

f) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlara, yararlandıkları destekler çerçevesinde yürüttükleri proje sonucu ortaya çıkan mal ve hizmetlerin piyasaya arz edilmesinden sonra proje sonucu ortaya çıkan hizmetler ile yerli malı belgesine sahip ürünler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Kurumca belirlenen esaslar çerçevesinde düzenlenen ve piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıl süreyle kullanılabilecek olan belgeler.

…

Birinci fıkranın (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen belgelerden, yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerinde, denetleme veya yönetme görevi nedeniyle alınanlarda gerçek kişinin mühendis veya mimar olma şartı aranır. İş bitirme, yönetim veya denetim suretiyle elde edilecek belgeler, belge sahibi kişi veya kuruluşların dışındaki istekliler tarafından kullanılamaz, belgeler devredilemez, kiraya verilemez ve satılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişiliklerin ihaleye girebilmesinde en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olmaları, her ihalede bu oranın aranması ve teminat süresince bu oranın muhafaza edilmesi zorunludur. Denetim ve yönetim faaliyetleri nedeniyle alınacak belgeler beşte bir oranında dikkate alınır. Ancak, yapımla ilgili hizmet işlerinden elde edilen belgeler yapım işlerinde kullanılamaz.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’inci maddesinde “(6) İş bitirme, iş durum, iş denetleme ve iş yönetme belgeleri, belge sahibi gerçek veya tüzel kişiler dışındaki aday ve istekli tarafından kullanılamaz, devredilemez, kiraya verilemez ve satılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişiliklerin ihaleye girebilmesinde; en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olmaları ve teminat süresince (kesin kabule kadar) bu oranın muhafaza edilmesi zorunludur.

(7) Mezuniyet belgeleri, belge sahibi dışındaki aday ve istekliler tarafından kullanılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişilerin ihaleye katılmasında; tüzel kişiliğin en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip olmaları ve teminat süresince (kesin kabule kadar) bu oranın muhafaza edilmesi zorunludur.

(8) Tüzel kişi tarafından sunulan iş deneyimini gösteren belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu ortağa ait iş deneyimini gösteren belgeler teminat süresi sonuna kadar başka bir tüzel kişiye kullandırılamaz.

(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimi olarak sunulan mezuniyet belgesinin, tüzel kişiliğin en az % 51 hissesine sahip ortağına ait olması halinde, bu ortağa ait mezuniyet belgesi ve iş deneyim belgeleri teminat süresi sonuna kadar başka bir tüzel kişiye kullandırılamaz.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” 54’üncü maddesinde “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.

Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:

…

d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.

…

Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,

karar verilir.” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;

…

ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinde “(8) Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve iddia konusu birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu iş deneyim belgelerinin hangi ihalelerde mevzuata aykırı şekilde kullanıldığı belirtilmeksizin sadece “iş deneyim belgesine sahip ortaklarının başka firmalara da ortak olduğu ve iş deneyim belgelerini bu firmalar adına da kullandırdığı, söz konusu ortaklara ait iş deneyim belgelerinin başka firmalarca kullanılıp kullanılmadığının, eğer kullanılmış ise o işin teminat süresinin ihale tarihi itibariyle sona erip ermediğinin araştırılması” gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verildiği görülmüş, ayrıca itirazen şikayet incelemesinde soyut bir iddia üzerinden Türkiye’de gerçekleştirilen tüm ihalelerin yeniden incelenmesi gibi bir görevinin ve imkanının bulunmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin söz konusu iddiasının şekil yönünden reddinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

…

(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. tarafından Tamer Savran adına düzenlenmiş iş deneyim belgesinin sunulduğu, ortaklık durumunun tevsiki amacıyla Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Bekir Akgül tarafından düzenlenen imzalı ve TÜRMOB kaşeli ortaklık durum belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede Tamer Savran’ın Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti.nin %51 hissesine sahip olduğunun belirtildiği, ayrıca “Başvuruda bulunan şirkete ilişkin kayıtların incelenmesi sonucunda, yukarıda adı ve soyadı/ticaret unvanı bulunan kişinin bu belgenin düzenleme tarihinden önceki bir yıl boyunca Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti.’nin kesintisiz olarak % 50’den fazla hissesine sahip ortağı olduğu tespit edilmiştir.” ifadelerine yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığı tarafından sunulan iş deneyim belgeleri anılan İş Ortaklığını oluşturan gerçek kişilerin kendi adlarına düzenlenmiş belgeler olup, ayrıca ortaklık durumunu tevsik edici belge sunmalarına gerek bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) İhalelerde aday veya isteklilerden;

a) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da esnaf ve sânatkar odasından veya ilgili meslek odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin,

b) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin,

c) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,

ç) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

istenilmesi zorunludur.

(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur.

(3) İş ortaklığında, iş ortaklığı beyannamesinin ve iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. tarafından teklifi kapsamında Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş sicil kayıt suretinin, ticaret sicil gazetelerinin ve tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin sunulduğu ve ilgili belgelerden şirketi temsile yetkili kılındığı anlaşılan Cengiz Şaşmaz’ın teklifi imzalandığı görüldüğünden başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığının gerçek kişiler tarafından oluşturulduğu, İş Ortaklığı tarafından teklif kapsamında Yusuf Alkanlı adına İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesi tarafından düzenlenmiş oda kayıt belgesi ve noter tasdikli imza beyannamesinin sunulduğu, diğer ortak tarafından Bekir Hacıbekiroğlu adına Adana Ticaret Odası tarafından düzenlenmiş Oda Sicil Kayıt Sureti ve noter tasdikli imza beyannamesinin sunulduğu, teklifin Yusuf Alkanlı ve Bekir Hacıbekiroğlu tarafından imzalandığı görülmüş olup, başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebilir.

…

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4 İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları yer almaktadır.

a) Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında;

“OKD2-0090 Dere (Akarsu) Yatağı Kazısı ve Depo veya Dolguya Konulması” iş kaleminin açıklamasına ilişkin idarece belirlenen analiz girdilerinden farklı olarak “15.001/1 Makina İle Batak, Küskülük ve Kaya Zeminlerden Gayri Her Cins Zeminin Kazılması; Depo ve Dolguya Konulması”, “15.006/1 Makina ile Her Cins Küskülük Zeminin Kazılması, Depo ve Dolguya Konulması”, “15.010/2 Makina İle (Patlayıcı Madde Kullanılmadan) Yumuşak Kaya, Batak ve Balçık Zeminin Kazılması, Depo veya Dolguya Konulması” ve “15.025 Kazılarda Elde Edilen (Batak Zeminlerden Gayri) Her Cins Zeminin İdarece İstenilen Kalınlıkta (0.30 Cm) Tabakalar Halinde Seddeye Serilmesi İtina Zammı” iş kalemleri ile açıklama yapıldığı, hesaplamada bahsi geçen ilk üç iş kalemleri için sırasıyla 0,35 metreküp, 0,50 metreküp, 0,15 metreküp alınarak toplamda 1 metreküplük bir değer kullanıldığı, ayrıca 15.025 poz nolu iş kalemi eklendiği, söz konusu isteklinin yaptığı açıklamalara ilişkin aşağıdaki tabloda gösterilen hesaplamalar sonucunda;

OKD2-0090 Dere (Akarsu) Yatağı Kazısı ve Depo veya Dolguya Konulması İstekli tarafından kullanılan iş kalemlerinin analiz girdileri hesaplaması İstekli tarafından açıklanan toplam

miktar İdarece istenilen miktar

15.001/1 15.006/1 15.010/2 15.025

Poz No Analiz Girdisi %35 %50 %15 Tam

03.508 Motor Greyder'in 1 saatlik ücreti (80 HP'den yukarı güçte takriben 9 ton) -- -- -- 0,004 0,004 0,004

03.507 Traktör Ripper'in 1 saatlik ücreti (TD 25 veya emsali 185 HP + Ripper) -- 0,0015 0,003 -- 0,0045 0,0045

03.511 Traktör Buldozer'in (185 HP) 1 saatlik ücreti 0,0007 0,001 0,0007 0,002 0,004 0,0053

03.501 Ekskavatör'ün 1 saatlik ücreti (100 HP) 0,0049 0,0095 0,00225 - 0,01665 0,02575

03 .511 Traktör Buldozer'in (185 HP) 1 saatlik ücreti ile 03.501 Ekskavatör'ün 1 saatlik ücreti (100 HP) analiz girdilerinin miktarlarının yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü gibi konularda herhangi bir açıklama bulunmamasına rağmen idarece belirlenen analiz girdi miktarlarının altında kaldığı tespit edilmiştir.

“OKD3-0010 Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan C20/25 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil)” iş kaleminin açıklamasına ilişkin olarak istekli tarafından Mobil beton pompasının (400 HP) 1 saatlik ücreti ve C 20/25 beton harcı analiz girdilerine karşılık üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sunulduğu, ancak sunulan fiyat teklifinde ilgili analiz girdilerine yer verilmediği, “Poz No: 04.042/04 Beton santralinde üretilen ve beton pompasıyla basılan C20/25 basınç dayanım sınıfında hazır beton harcı(TS EN 206-1)” ifadelerine yer verildiği, “Mobil beton pompasının (400 HP) 1 saatlik ücreti” analiz girdisinin ayrıca belirtilmediği, dolayısıyla söz konusu iş kalemine ilişkin analizlerin eksik sunulmuş olduğu tespit edilmiştir.

“OKD4-0120 Ocak Taşı İle İstifli Tahkimat Yapılması (Şutlar ve Duvar Topuğu)” iş kaleminin açıklamasına ilişkin idarece 6,50 saat olarak belirlenen düz işçi analiz girdisinin istekli tarafından 3,50 saat olarak hesaplandığı, 3 saatlik düz işçi çalışması yerine Karayolları Genel Müdürlüğünce yayınlanan “KGM/15.148/K Makina İle Yükleme, Boşaltma ve Figüre” birim fiyatının kullanıldığı, ancak söz konusu birim fiyatın idarece belirtilen analiz girdilerini ne ölçüde karşıladığına ilişkin bilimsel/teknik bir açıklama, kamu kurumlarınca yapılan bir açıklama veya kanıtlayıcı herhangi bir belge ile açıklama yapılmadığı, sadece söz konusu iş kalemi için oluşturulan hesaplama tablosu altında “İnşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma karşılığı 3 saat düz işçi çalıştırılması yerine “KGM/15.148/K Makina İle Yükleme, Boşaltma ve Figüre” alınarak iş makinesi ile çözüm sağlanmıştır.” ifadelerine yer verildiği, oysaki OKD4-0120 Ocak Taşı İle İstifli Tahkimat Yapılması (Şutlar ve Duvar Topuğu) iş kaleminin birim fiyat tarifinde “Poz No. D4-0110’deki şartlar altında yalnız taşların el veya vinç vb. ekipman ile yerine konulması suretiyle yapılan istifli tahkimat.” açıklamasına yer verildiği, atıfta bulunulan D4-0110 iş kaleminin birim fiyat tarifinde “Ocaktan alınan veya kaya ve tünel kazılarından çıkan, depodan ya da toplama yoluyla elde edilen moloz taş ile kuruda ya da su içinde yalnız atılarak yerine konmak suretiyle istifsiz tahkimat yapılması; teknik şartnamesinde yazılı şartlar altında, minimum ve maksimum boyutları belirlenmiş, minimum birim ağırlıkları ve özellikleri belirtilmiş moloz taş temin edilmesi; temin edileceği sahada ve inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşıma ve istifi ve üst tabakasının düzgünce ve uygun taşlarla düzenlenmesi için gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiat, ekip, ekipman, iş makinaları, enerji, su, çimento bedeli vs. giderler ile şantiye mobilizasyonu, iş zorlukları, randıman düşüklükleri, taşımalar, yüklenici karı, sigorta ve genel giderleri.” açıklamalarına yer verildiği, dolayısıyla söz konusu iş kalemi içerisinde makina ekipmanın hali hazırda öngörüldüğü, dolayısıyla “işçilik yerine iş makinesi ile çözüm sağlanmıştır.” ifadesinin istekliye ayrıca bir avantaj sağlamadığı, isteklinin açıklamasının objektif değerlendirilme imkanının bulunmadığı, diğer isteklilerle eşit şartlarda rekabet imkanını engelleyecek şekilde subjektif bir yaklaşımla açıklama yapıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

b) İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında;

“OKD2-0090 Dere (Akarsu) Yatağı Kazısı ve Depo veya Dolguya Konulması” iş kaleminin açıklamasına ilişkin idarece belirlenen analiz girdi miktarlarının değiştirildiği, neden değiştirildiğine ilişkin bir açıklama yapılmadığı, ilgili iş kalemi için sunulan hesaplama tablosunun altında yer alan “15.007 nolu iş kalemine ilişkin analiz formatı düzenlenmiştir. Analize 03.508 Motor Greyder'in 1 Saatlik Ücreti (80 HP'den yukarı güçte takriben 9 ton) nolu analiz girdisi eklenmiştir” açıklamasının idarece istenilen analiz girdilerini azaltmak için yeterli bir açıklama olmadığı, ekskavatörün 1 saatlik ücreti (100 HP), traktör ripperin 1 saatlik ücreti (TD 25 veya emsali 185 HP + Ripper) ve traktör buldozerin (185 HP) 1 saatlik ücreti analiz girdi miktarlarının eksik verildiği, dolayısıyla idarece oluşturulan iş kaleminin analiz girdilerinin karşılanmadığı anlaşılmıştır.

“OKD3-0010 Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan C20/25 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil)” iş kaleminin açıklamasına ilişkin idarece belirlenen analiz girdi miktarlarının değiştirildiği, düz işçi, marangoz ustası, marangoz usta yardımcısı miktarlarının eksik verildiği, ilgili iş kalemi için sunulan hesaplama tablosunun üstünde yer alan açıklamalarda “kalıp iskelesi ayrıca ödenir” ifadesine yer verildiği, oysaki söz konusu iş kalemi birim fiyat tarifinde “Birim Fiyata Dahil Olan Giderler: … sac veya madeni yüzey şartlarını sağlayan kalıpların yapılması, taşıyıcı kalıp iskelelerinin (ahşap, sac, çelik veya madeni) ve her türlü iş iskelelerinin yapılması, …, her türlü kalıp, kalıp ve taşıyıcı iskeleler, nakliyesi, …,için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, ekip, ekipman, iş makinaları” ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla söz konusu iş kalemine ilişkin açıklamanın mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

“OKD4-0120 Ocak Taşı İle İstifli Tahkimat Yapılması (Şutlar ve Duvar Topuğu)” iş kaleminin açıklamasında işçilik girdilerine ilişkin sunulan fiyat teklifinde duvarcı ustası, duvarcı usta yardımcısı ve düz işçi girdileri için analiz girdi miktarlarına yer verilmeden metreküp üzerinden fiyat teklifi alındığı ve hesaplamaya da bu şekilde dahil edildiği, fiyat teklifine konu işçiliğin teknik şartnamelere veya birim fiyat tariflerine uygun olduğuna ilişkin bir ifadeye yer verilmediği, dolayısıyla hangi analiz girdilerinin ne şekilde karşılandığının anlaşılamadığı tespit edilmiş olup söz konusu açıklamanın mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler doğrultusunda, söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Çam-Gaz Lpg Akaryakıt Nakl. İnş. Enerji Tic. Ltd. Şti. ve İntegral Mühendislik Mimarlık/Yusuf Alkanlı–Birmen Yapı ve Mühendislik/Bekir Hacıbekiroğlu İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi

Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi Dr. Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi