KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2014/004

Gündem No : 63

Karar Tarihi : 13.01.2014

Karar No : 2014/UH.I-270

Şikayetçi:

Mersin Çağdaş Turizm İnşaat Temizlik Otomotiv Petrol Gıda İthalat İhracat Taahhüt Ticaret Ve Sanayi Limited Şirketi, PİRİREİS MAH. 1112 SOK. ÇAĞLA APT. 5/B PK: 33110 MERSİN

İhaleyi Yapan Daire:

Türkiye İstatistik Kurumu-Adana Bölge Müdürlüğü Kalkınma Bakanlığı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Reşatbey Mahallesi 62017 Sokak 4 01130 ADANA

Başvuru Tarih ve Sayısı:

26.12.2013 / 40879

Başvuruya Konu İhale:

2013/154148 İhale Kayıt Numaralı "Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Adana Bölge Müdürlüğünün Hizmet Ve Alan Çalışmalarında Kullanılmak Üzere 02/01/2014-28/12/2015 Tarihleri Arası Sürücüsü İle Birlikte 1 Adet Binek Taşıt Ve 3 Adet Minibüs Kiralanması" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Adana Bölge Müdürlüğü tarafından 27.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Adana Bölge Müdürlüğünün Hizmet ve Alan Çalışmalarında Kullanılmak Üzere 02/01/2014-28/12/2015 Tarihleri Arası Sürücüsü ile Birlikte 1 Adet Binek Taşıt ve 3 Adet Minibüs Kiralanması” ihalesine ilişkin olarak Mersin Çağdaş Turizm İnşaat Temizlik Otomotiv Petrol Gıda İthalat İhracat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi’nin 16.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.12.2013tarih ve 40879sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2013/4888sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekli olan MİLYEM Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırında aritmetik hata bulunduğu, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinin 4'üncü maddesinde de çarpım hatası bulunduğu, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) 4734 sayılı Kanun'un 38'inci maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihale kararının alınmış olmasının mevzuata aykırı olduğu,

3) İhale üzerinde bırakılan istekli olan MİLYEM Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin iş bitirme belgesinin özel sektörden alınmış bir belge olduğu, ancak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Belge düzenleme koşullarına” ilişkin 45'inci maddesinin üçüncü fıkrasına uygun olmadığı, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1 ) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin 7.1 numaralı alt maddesinin (c) bendinde “Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu,” şeklinde düzenleme yapılarak isteklilerin teklif mektuplarını ihale dokümanı ekinde yer alan standart forma uygun olarak vermeleri istenmiştir.

İhale dokümanı ekinde yer alan birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetveli aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

Başvuru sahibinin iddiası ise ihale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırında aritmetik hata bulunduğu, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinin 4'üncü maddesinde de çarpım hatası bulunduğu yönündedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncumaddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur…” hükmü, “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır…” hükmü ve“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’ncimaddesinde ise “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır…” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli olan MİLYEM Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırında birim fiyat 5.054,88 TL olarak belirtilmiştir.

İhale dokümanı ekinde yer alan birim fiyat teklif cetveline ilişkin standart forma göre birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırında işin miktarının iki bileşenden oluştuğu,

bunlardan birisinin işçi sayısı, diğerinin ise ay/gün/saat olarak işin süresi şeklinde belirlendiği,

buna göre birim fiyatın işçi sayısı olan 3 ve işin süresi olan 24 rakamı ile çarpılması sonucunda toplam tutarın hesap edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Buna göre birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırı için ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen birim fiyat olan 5.054,88 TL’nin işçi sayısı 3 kişi ve işin süresi (24 ay) ile çarpılması sonucunda teklif edilmesi gereken toplam tutarın 363.951,36 TL olması gerekmektedir. Ancak birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırına anılan istekli tarafından toplam tutar 121.317,12 TL olarak yazılmış olup bu durumun aritmetik hata niteliği taşıdığı anlaşıldığından anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan başvuru sahibinin yine ihale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin 4'üncü maddesinde de çarpım hatası bulunduğu yönündeki iddiası ile ilgili olarak ise, anılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin söz konusu satırında birim fiyatı 0,28 TL olarak belirlediği, standart formda işin miktarının 36.000 km olduğu, birim fiyat ile işin miktarının çarpımı sonucunda toplam tutarın 10.080,00 TL olması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu 4’üncü madde için 10.080,00 TL toplam tutar ile teklif verdiği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu iş “Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Adana Bölge Müdürlüğünün hizmet ve alan çalışmalarında kullanılmak üzere 02/01/2014-28/12/2015 tarihleri arası sürücüsü ile birlikte 1 adet binek taşıt ve 3 adet minibüs kiralanması” şeklinde tanımlanmıştır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuatlar gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yemek, yol ve giyecek giderleri, yemek gideri nakdi olarak verilecektir. Her sürücüye, günlük brüt 10,00 TL. Yemek bedeli nakdi olarak verilecek olup, ücret bordrosunda da gösterilecektir. Bu bedel her ay için 22 gün üzerinden hesaplanacaktır.

25.3.3. Malzeme giderleri:

Yüklenicinin çalıştıracağı taşıtların akaryakıt, yağ, lastik, tamir, bakım, onarım ve her türlü giderleri teklif fiyata dahildir.

25.3.4. Diğer giderler:

Otoyol-Köprü-Vapur (ilgisine göre) Geçiş Ücretleri, teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. Toplam 4 sürücünün çalıştırılacağı ihale konusu işte tespit edilen ve yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2 (iki)'dir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

27.11.2013 tarihinde yapılan ihaleye 7 istekli tarafından teklif verildiği, bir isteklinin teklifinin ihalede yeterlik kriteri olarak istenen bilanço oranlarını sağlamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı istekli olan Milyem Oto. Trz. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin ise aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihale komisyonu kararının alınmasının mevzuata aykırı olduğu yönünde iddiasının bulunduğu anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.”hükmü yer almaktadır.

İhale komisyonlarının Kanun’un anılan maddesine göre ihaleye teklif veren isteklilerin teklif bedellerini diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit ederek bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ayrıca aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin esas alınacağı, Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu anlaşılmaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.”şeklinde,

“Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.”şeklinde,

“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. (Ek 16/7/2011-27996 R.G./1. md.) Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.”şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.

Mevzuatın yukarıda yer alan düzenlemeleri çerçevesinde idarelerce, yaklaşık maliyetin ihale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanacağı, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin teklif fiyatları ile birlikte açıklanacağı, ayrıca idarece hesaplanan yaklaşık maliyete işin niteliği dikkate alınarak %20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârının ekleneceği belirtilmektedir.

İdarece beş firmadan fiyat teklifi alınmak suretiyle hesaplanan ve ihale saatinde açıklanan yaklaşık maliyette yüklenici kârına ilişkin bir belirleme yapılmamıştır. Buna göre mevzuatın yukarıda yer alan düzenlemesi gereğince üst sınır olan %20’lik oranın yüklenici kârı olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.

78.2.Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.

78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

78.4. Çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetlerde, çöp toplama ve naklinde kullanılacak makine ve ekipmanlar ile çöp toplama araçlarının ve akaryakıtın idare tarafından karşılanması durumunda bu alımların ve ayrıca malzemenin idare tarafından karşılandığı yemek hizmeti (malzemesiz yemek hizmeti) alımlarının personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak ihale edilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde; İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır…

79.3. Asgari işçilik maliyeti;

i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklaması bulunmaktadır.

İhale konusu işin Tebliğin yukarıda aktarılan 78.3’üncü maddesindeki açıklamalar gereği personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu anlaşılmakla birlikte ihale konusu işin gereği olarak çalıştırılacak personele ilişkin ihale dokümanında düzenlemeler yapılmış olup toplam 4 kişi için brüt asgari ücretin %10 fazlası üzerinden ödeme yapılacağı belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında “kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği” yönünde sorgulama kriteri getirilmiş, buna karşın personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespitine yönelik bir düzenleme yapılmamıştır.

Buna göre, idarelerce belirlenen yaklaşık maliyette yüklenici kârına ilişkin bir belirleme yapılmaması durumunda yaklaşık maliyetin %20 oranında kâr içerdiği kabulünden hareketle ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin istikrar kazanmış Kurul kararları da dikkate alındığında, başvuruya konu ihalenin kârsız yaklaşık maliyetinin 591.699,58 TL olduğu tespit edilmiş olup kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif veren istekliler olmasına rağmen idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihale kararının alındığı anlaşıldığından idarece kârsız yaklaşık maliyetin altında kalan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmuştur.

3 ) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin mesleki ve teknik yeterlik kriterlerinin düzenlendiği 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70?ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10?unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30?undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur. ” şeklinde,

Benzer iş tanımının yapıldığı 7.6’ncı maddesinde ise “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Kamu Kurum ve Kuruluşlarına veya özel sektöre yapılan sürücüsü ile birlikte veya sürücüsüz yakıt ve diğer giderler idareye veya yükleniciye ait olan personel veya öğrenci taşıma amacı ile yapılan taşıt kiralama hizmetleri.” şeklinde düzenlemeler yapılarak ihaleye teklif veren isteklilerden yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak teklif etmiş oldukları bedelin %25’inden az olmamak üzere iş deneyimini gösteren belgeleri sunmaları mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak istenmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli olan Milyem Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından özel sektöre gerçekleştirilen işler kapsamında iş deneyim belgesi olarak işveren Baykon İnş. ve Endüstri A.Ş. ile aralarında imzaladıkları 01.01.2012 tarihli sözleşme, bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen fatura örnekleri ile isteklinin bünyesinde çalışan personele ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler verilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.”şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli olan Milyem Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin bu haliyle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesine uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Ekonomik ve mali yeterlik kriteri olarak istenen bilançoda İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesi ile istenilen oranları sağlamadığı gerekçesi ile teklifi değerlendirme dışı bırakılan Ne-Ka Ser. Taş. Güz. Sal. Teks. Trz. İnş. Gıda Oto. Nak. ve San. ve Tic. Ltd. Şti.nin birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırı için teklif edilen birim fiyat 5.055,00 TL olup söz konusu tutarın işçi sayısı 3 kişi ve işin süresi (24 ay) ile çarpılması sonucunda teklif edilmesi gereken toplam tutarın 363.960,00 TL olması gerekmektedir.

Ancak birim fiyat teklif cetvelinin 1'inci kısmının 2 nolu satırına anılan istekli tarafından toplam tutar 121.320,00 TL olarak yazılmış olup bu durumun aritmetik hata niteliği taşıdığı anlaşılmıştır.

Bu nedenle anılan isteklinin teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte ise de teklifi değerlendirme dışı bırakılan istekli için bu hususta yapılacak düzeltici işlem kararı esasa etkili bulunmamıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli olan Milyem Oto. Tur. Taş. Kuy. Day. Tük. Mal. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, kârsız yaklaşık maliyet olan 591.699,58 TL’nin altında teklif veren isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Kurul Başkanı

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi

Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi

Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi