KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2013/006

Gündem No : 13

Karar Tarihi : 17.01.2013

Karar No : 2013/UH.III-305

Şikayetçi:

Ünisaş Gıda Ve Tüketim Maddeleri Medikal Ve Hizmet İşleri Ticaret Limited Şirketi, HÜSEYİN OKAN MERZECİ MAH. 97020 SOK. NO : 7 MERSİN

İhaleyi yapan idare:

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Ve Uygulama Hastanesi, İhsaniye Mah. 4935 Sk. No:3 33079 MERSİN

Başvuru tarih ve sayısı:

21.12.2012 / 42362

Başvuruya konu ihale:

2012/140327 İhale Kayıt Numaralı "Meü. Sağlık Araştırma Ve Uygulama Merkezi İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım Ve Sonrası Hizmetleri Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Baştabipliği tarafından 07.11.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “MEÜ Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ünisaş Gıda ve Tüketim Maddeleri Medikal ve Hizmet İşleri Ticaret Limited Şirketi’nin 05.12.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.12.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.12.2012 tarih ve 42362 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.12.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2012/4944 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, birçok hususta eksik açıklama yapıldığı şöyle ki;

1 ) Teknik Şartname'nin 4.5'inci maddesinde belirtilen analiz (tahlil) bedelinin isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında öngörülmediği, bu giderin ihale dokümanına göre teklif fiyata dahil bileşenler içinde bulunduğu, ancak idarenin şikayete cevabında söz konusu giderin teklif bileşeni olarak değerlendirilmediğinin anlaşıldığı,

2 ) Teknik Şartname'nin 5.7'nci maddesinde belirtilen normal ve diyet ekmekle ilgili gramajların dikkate alınarak tevsik edici belgenin mevzuata uygun olarak sunulmadığı,

3 ) Teknik Şartname'nin 9.5'inci maddesi kapsamında isteklinin yemek servisinde kullanılacak 15 adet yemek arabasını maliyetine dahil etmediği, bu giderin İdari Şartname'nin 25'inci maddesine göre teklif fiyata dahil bileşenler içinde bulunduğu, ancak idarenin şikayete cevabında söz konusu giderin önemli teklif bileşeni olarak değerlendirilmediğinin anlaşıldığı,

4 ) Teknik Şartname'nin 10.5'inci maddesi düzenlemesi gereğince yapılacak ilaçlama giderine ilişkin sunulacak proforma fatura veya fiyat teklifinin hangi sıklıkla yapılacağına dair bilgi içermesi gerektiği, oysa kesinleşen ihale karar yazısında bu hususa ilişkin bir bilginin yer almadığı,

5 ) Açıklama yapan isteklinin Teknik Şartname'nin 12'nci maddesinde öngörülen demirbaş malzemelerinin bakım ve onarımı maliyetini tevsik için 2 adet fiyat teklifi sunduğu, söz konusu tekliflerde bakım onarımı yapılacak demirbaşların neler olduğu ve demirbaşlar ile mevcut soğuk odaların bakım ve onarımının hangi sıklıkla yapılacağı bilgisinin yer almadığı, açıklamanın Tebliğ'in 79.4.2.5'inci maddesine uygun olmadığı,

6) Teknik Şartname'nin 4.1'İnci maddesine göre açıklama yapan isteklinin her türlü gıda ve katkı maddelerinin tamamının TSE belgelerini proforma fatura ile birlikte sunması gerektiği halde sunmadığı,

7) Teknik Şartname'nin 3.1'inci maddesi gereğince yakıt maliyetinin teklif fiyatın ana bileşeni olduğu, anılan isteklinin bu bileşeni açıklamasında dikkate almadığı, elektrik, su ve LPG tüketimi ile ilgili harcamaların belgelendirilmesi ve gerçek durumu yansıtıyor olması gerektiği, idarenin şikayete cevabında bu hususu önemli bir teklif bileşeni olarak değerlendirmediği, ancak önemli bileşen olarak görülmeyen söz konusu gider toplamının 134.400,00 TL'lik bir tutara isabet ettiği,

8) Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklinin Muş ilinde faaliyet gösteren bir firma olması nedeniyle, açıklaması kapsamında verdiği proforma faturaların ve teklif mektuplarının dolayısıyla tevsikin Mersin ili dışında başka ile ait rayiç bedellerle yapıldığı, birçok gıda malzemesinde başka ile ait fiyatların esas alındığı, Tebliğ'in 79.4.2.3'üncü maddesine göre proforma faturaların ve teklif mektuplarının başka ilden alınması nedeniyle nakliye maliyetlerinin ilave edilmesinin gerektiği, ancak nakliye maliyeti yansıtılmadan çıplak fiyat sunulmasının mevzuata aykırı olduğu,

9) İdari Şartname'nin 26'ncı maddesi uyarınca isteklinin geçici teminat mektubu ve kesin teminat mektubu toplam yıllık giderini belgelendirmek ve maliyete dahil etmek zorunda olduğu, ayrıca aynı Şartname'nin 25'inci maddesi uyarınca ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalaması için KİK payı, karar pulu, sözleşme pulu ve damga vergisi giderlerini de maliyet cetvelinde göstermesi ve aylık hakediş tutarından kesilen damga pulu giderlerini de maliyete dahil etmesi gerektiği, buna karşın anılan giderlerin maliyete dahil edilmediğiiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İncelemeye konu ihale Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi tarafından gerçekleştirilen “MEÜ Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” işi olup, ihale dokümanından alımın 01.01.2013-31.12.2013 tarihleri arasında 12 ay süre ile malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmetlerini konu edindiği anlaşılmıştır.

İhaleye ilişkin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,

“25.1. Vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım giderleri teklif edilen fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

a-) Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı Bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür ve bu husustaki tüm giderler teklif edilen fiyata dahildir.

b-) Yemek yapımında kullanılan her türlü gıda ve katkı maddeleri yüklenici tarafından karşılanacaktır ve teklif edilen fiyata dahildir.

c-) Yemek taşınması, dağıtılması ve servisi ile ilgili tüm araç, gereç ve sarf malzemeleri yüklenici tarafından karşılanacaktır ve teklif edilen fiyata dahildir.

ç-) Bulaşık yıkama ve temizlik ile ilgili tüm araç, gereç ve sarf malzemelerinin temini ile sıcak su tesisatının kurulması yüklenici tarafından karşılanacaktır ve teklif edilen fiyata dahildir.

d-) Teknik şartnamenin 10.5 maddesinde belirtilen ilaçlamaya ilişkin giderler teklif edilen fiyata dahildir.

e-) Teknik şartnamenin 11.6 maddesinde belirtildiği üzere çalışan personele verilecek kıyafetlerin bedeli teklif edilen fiyata dahildir.

f-) Yemek yapımı, dağıtımı, servisi ile temizlik ve bulaşık yıkama işlemlerinde kullanılacak bütün demirbaş malzemelerin bakım ve onarımlarından yüklenici sorumlu olacaktır ve bu maliyetlere ilişkin giderler teklif edilen fiyata dahildir.

g-) Mevcut soğuk odaların bakımı ve onarımı yüklenici tarafından karşılanacak olup, bakım onarıma ilişkin giderler teklif edilen fiyata dahildir.

ğ-) Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılacak olan atık su analizi ve raporlanması bedeli yüklenici tarafından karşılanacak olup, bu bedel teklif edilen fiyata dahildir.

h-) Teknik şartnamenin 14.33 maddesinde belirtilen malzemeler işe başlanıldığı tarihten itibaren kullanıma sunulacaktır. Bu malzemelere ilişkin giderler teklif edilen fiyata dahildir.

ı-) Teknik şartnamenin 14.31 maddesinde belirtilen yangın tüplerine ait giderler teklif edilen fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı % 1 olarak tespit edilmiştir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik Şartname’de yemek hazırlığının yapılması, yemek çeşitleri, cinsi ve miktarı, yemek yapımında kullanılacak malzemeler, örnek yemek listeleri, yemeklerin pişirilmesi, taşınması, dağıtılması, servisinin yapılması ve sonrası hizmetler, iş kapsamında çalıştırılacak toplam 59 personelin nitelik ve sayıları ve diğer bazı hususlara ilişkin kapsamlı düzenlemelere yer verildiği, Şartname’nin Ek-2’sinde yemek türleri ve içerisine konacak gıda maddelerinin miktarları, Ek-3’ünde yemeklerde kullanılacak gıda maddelerinin evsafı ve nihayet Ek-4’ünde demirbaş malzeme listesine yer verildiği tespit edilmiştir.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, 17 adet ihale dokümanı satın alınan ve 07.11.2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 10 isteklinin katıldığı, tekliflerden üçünün yeterlik belgelerine yönelik farklı gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer tekliflerin geçerli teklif olarak kabul edildiği, ihale komisyonunun 13.11.2012 tarihli ara kararı ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca yaklaşık maliyetin azami %20 kâr içerebileceği ve yaklaşık maliyet hesap cetvelinde kâr oranına ilişkin ayrıca bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla yaklaşık maliyetin %20 kâr içerdiği kabulüyle 2.850.350,00 TL’nin %20 indirgenmiş tutarı olan 2.375.291,67 TL’nin altında tek geçerli teklif sahibi olan Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği, bu doğrultuda anılan istekliden 13.11.2012 tarih ve 3317 sayılı yazıyla aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği görülmüştür.

İhale komisyonunca teklifi aşırı düşük bulunan istekliye açıklama talep yazısı ekinde, 11 sayfadan ibaret “Haftalık Örnek Menü Listeleri” ile 1 sayfadan ibaret “Teklif Fiyata Dahil Olan Bileşenler” başlıklı bir tablonun gönderildiği tespit edilmiştir. Örnek menü listeleri incelendiğinde, idarece 9 öğün kalemine ilişkin (Kahvaltı, Rejim 2 Diyet Kahvaltı, Diğer Diyet Kahvaltı, Normal Yemek (Öğle-Akşam), Rejim 1 Diyet Yemek, Rejim 2 Diyet Yemek, Diğer Diyet Yemekler, Ara Öğün, Kumanya) ayrı ayrı hazırlanan bir haftalık yemek menülerinin verildiği, menülerde öğüne konu yemeklerin neler olduğu ve bileşenlerine ait gramajların gösterildiği, her bir öğüne ilişkin haftalık menü listesinin alt kısmında bir not bölümü oluşturulduğu, böylece istekliden ilgili öğüne ilişkin iki günün birim maliyetlerinden o öğüne teklif ettiği ortalama birim fiyatın hesaplanarak açıklanmasının talep edildiği anlaşılmıştır.

Açıklama talep yazısının diğer eki olan“Teklif Fiyata Dahil Olan Bileşenler” başlıklı tablonun ise aşağıdaki şekilde hazırlandığı ve teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen toplam 19 kaleme ilişkin açıklama talep edildiği görülmüştür:

“EK-2) Teklif Fiyata Dâhil Olan Bileşenler

Sıra NoMaliyet KalemleriYıllık Toplam Maliyet

1Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam KAHVALTI maliyeti

2Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam REJİM 2 DİYET KAHVALTI maliyeti

3Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam DİĞER DİYET KAHVALTI maliyeti

4Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam NORMAL YEMEK (ÖĞLE VE AKŞAM) maliyeti

5Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam REJİM 1 DİYET YEMEK maliyeti

6Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam REJİM 2 DİYET YEMEK maliyeti

7Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam DİĞER DİYET YEMEKLER maliyeti

8Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam ARA ÖĞÜN maliyeti

9Örnek menü listesi dikkate alınarak hazırlanan toplam KUMANYA maliyeti

10İdari Şartnamenin 25.3.1.(a) maddesinde belirtilen Çalıştırılacak personelin maliyeti

11İdari Şartnamenin 25.3.1.(c) ile 25.3.1.(h) maddelerinde belirtilen ve teknik şartnamenin 14.33. maddesinde sayılan Yemek taşınması, dağıtılması ve servisi ile ilgili tüm araç, gereç ve sarf malzeme maliyeti

12İdari Şartnamenin 25.3.1.(ç) ile Teknik şartnamenin 10.2. maddelerinde belirtilen Bulaşık yıkama ve temizlik ile ilgili tüm araç, gereç ve sarf malzeme ile sıcak su tesisatının kurulma maliyeti

13İdari Şartnamenin 25.3.1.(d) ile Teknik şartnamenin 10.5. maddelerinde belirtilen İlaçlama maliyeti

14İdari Şartnamenin 25.3.1.(e) ile Teknik şartnamenin 11.6. maddelerinde belirtilen Çalıştırılacak Personele ilişkin giyim maliyeti

15İdari Şartnamenin 25.3.1.(f) ile Teknik şartnamenin 12.1. maddesinde belirtilen Yemek yapımı, dağıtımı, servisi ile temizlik ve bulaşık yıkama işlemlerinde kullanılacak bütün demirbaş malzemelerin bakım ve onarım maliyeti

16İdari Şartnamenin 25.3.1.(g) ile Teknik şartnamenin 14.12. maddelerinde belirtilen Mevcut soğuk odaların bakım ve onarım maliyeti

17İdari Şartnamenin 25.3.1.(ğ) Teknik şartnamenin 14.16. maddelerinde belirtilen Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılacak olan atık su analizi ve raporlanması maliyeti

18İdari Şartnamenin 25.3.1.(ı) ile Teknik şartnamenin 14.31. maddelerinde belirtilen yangın tüpü maliyeti

19Firma Kârı

Teklif Edilen Toplam Tutar

İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, idarece teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 12 madde halinde açıklamalarını sunduğu, açıklamaları ekinde toplam maliyet icmalinin, öğünlere ilişkin ayrı ayrı düzenlenen birim maliyet hesaplama tablolarının, işçilik ve giyim maliyeti hesaplamasının, gıda maddeleri ile ihale dokümanında gider kalemi oluşturan diğer unsurlara ilişkin proforma faturalar, fiyat teklifleri veya diğer tevsik edici belgelerin yer aldığı görülmüştür.

Teknik Şartname'nin 4.5'inci maddesinde“Yemek yapımından kullanılan her türlü malzemeden ve pişirilen yemeklerden her ay alınan örnekler ilgili kuruluşlarda tahlil ettirilecektir. Ayrıca idare gerektiğinde aldıracağı örneğin de ilgili kuruluşlarda tahlilini isteyecektir. Bu işlem için her türlü masraf yüklenici tarafından karşılanacaktır. Numunelerin uygun olmadığı rapor edildiği takdirde yüklenici hakkında idari şartname ve sözleşmede belirtilen cezai işlem uygulanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde, teklif fiyata dahil olan giderler arasında Teknik Şartname'nin tahlil ile ilgili hükümlerine bir atıf yapılmadığı görülmektedir.

İdarece istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ile ekinde yer alan Teklif Fiyata Dâhil Olan Bileşenler listesinde anılan gider kalemine yer verilmediği, istekli tarafından da bu hususa ilişkin bir açıklamada bulunulmadığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri 37’nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği hüküm altına alınmıştır.

Yine Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesinde, ihale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama isteneceği açıklanmıştır.

Kanun’un anılan hükmü uyarınca aşırı düşük tekliflerin sorgulanmasında esas olan teklifin tüm bileşenler yönünden değil, teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler üzerinden sorgulamaya tabi tutulmasıdır. Bu bağlamda, incelemeye konu ihalenin malzeme dahil yemek hizmeti alımı olduğu, öğün birim fiyatları üzerinden teklif sunulan ihalede Teknik Şartname’nin 4.5'inci maddesinde yer alan gider kaleminin teklif fiyatına dahil olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu maliyet bileşeninin idarece aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir maliyet bileşeni olarak öngörülmemesi nedeniyle istekli tarafından belgelere dayalı olarak tevsik edilmesine gerek bulunmadığı kabul edilmekle birlikte, Teknik Şartname düzenlemesi uyarınca maliyete dahil tahlil masrafları için isteklinin teklif fiyatında bir gider öngörmesi gerektiği, maliyet icmaline bakıldığında açıklama istenilen iş kalemleri dışında başkaca bir gider öngörülmediği, bir başka deyişle icmal toplamının teklif tutarına eşit olması karşısında istekli tarafından anılan giderin fiyatlandırılmadan teklifin oluşturulduğu, böyle bir durumun da teklifin ihale dokümanında yükleniciden teklif fiyatına dahil edilmesi istenen bir maliyet unsuru göz ardı edilerek dokümana aykırı olarak hazırlanması sonucunu doğuracağı ve Tebliğin 79.5’inci maddesinde yer alan“Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren … isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamasına aykırılık teşkil edeceği anlaşılmış olup, açıklamaların bu haliyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

2 ) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin Teknik Şartname'nin 5.7'nci maddesinde“5.7. Ekmek: Hasta ve personele tuzlu-tuzsuz, beyaz-kepekli olarak 50 gr.lık “ambalajlı” ekmek (dilimlenmiş veya yuvarlak şekilde) verilecektir. Personele ve normal yemek yiyen hastalara kişi başına öğün için 150 gr. Ekmek verilecek, diyet hastalarına ise hastalığının özelliğine göre ekmek servisi yapılacaktır. Gerekli görüldüğü hallerde ekmek miktarı günlük kişi başı 500 gr’a kadar verilebilir. Ekmekler şartnameye uygun özellikte olmalıdır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Tebliğ’in 79.4.2.4’üncü maddesinde“Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir…” açıklaması,

79.4.2.15’inci maddesinde ise“79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.” açıklaması bulunmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında, öğünlere ilişkin düzenlediği birim maliyet hesaplama tablolarında, kapsamında ekmek bileşeninin yer aldığı öğünlerde örnek menüde ilgili Şartname düzenlemesi doğrultusunda talep edilen gramaj miktarlarını esas aldığı, girdi maliyetinin hesaplanan öğün birim fiyatına dahil edildiği, birim fiyatları tevsik amacıyla Meksan Gıda İnş. ve Nak. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen 05.11.2012 tarihli proforma faturanın sunulduğu, proforma faturanın Tebliğ’de aranan meslek mensubunun onayı ve ilgili beyanını taşıdığı, ekmek maliyet bileşenine ilişkin fiyat tevsikinin bu haliyle Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

3 ) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname'nin “Yemek Servisinin Yapılması” başlıklı 9’uncu maddesinde“9.5. Hasta yemeklerinin dağıtımı A Blokta yer alan kliniklerde (Cerrahi-1, Cerrahi-2, Dahiliye-1, Dahiliye-2, Kardiyoloji kliniklerinde 2’şer adet olmak üzere) 10 adet yemek arabası, Kadın Hastalıkları-Doğum ve Çocuk Sağlığı ve hastalıkları Binasında 2 adet yemek arabası, Mahmut Aslan Binasında 2 adet yemek arabası ile yapılacaktır.

Çocuk Yoğun Bakım, Çocuk Sağlığı, Çocuk Hematoloji servislerine ise Mahmut Aslan Binasında bulunan servis mutfağında hazırlanacak 1 adet yemek arabası ile servis yapılacaktır. Hastanedeki tüm hasta yemekleri termo tepsilerde sıcak servis yapılacaktır.

…

9.9. Servis alanında sıcak yemeklerin sıcak, soğuk yemeklerin ise soğuk dağıtılması için yüklenici tarafından gerekli önlemler alınacaktır. Bu konuyla ilgili malzeme temini veya mevcut malzemelerin (ısıtmalı servis araçları vb. gibi) tamir işlemi yüklenici tarafından yapılacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Diğer taraftan Şartname’nin 14.33’üncü maddesinde yer alan (ve idarece önemli maliyet bileşeni olarak açıklanması istenen hususlar arasında bulunan) yüklenici tarafından karşılanacak ekipman arasında servis araçlarına yer verilmediği, aynı Şartname’nin Ek-4’ünde yer alan idareye ait malzeme demirbaş listesinde ise 3 adet servis aracının bulunduğu anlaşılmıştır.

İdarece istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ile ekinde yer alan Teklif Fiyata Dâhil Olan Bileşenler listesinde anılan gider kalemine yer verilmediği, istekli tarafından da bu hususa ilişkin bir açıklamada bulunulmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda birinci iddiaya ilişkin değerlendirmelerde belirtildiği üzere, mevzuat düzenlemeleri uyarınca aşırı düşük teklif sorgulaması teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler üzerinden yapılmakta olup, incelemeye konu ihalenin malzeme dahil yemek hizmeti alımı olduğu, öğün birim fiyatları üzerinden teklif sunulan ihalede Teknik Şartname’nin 9.5'inci maddesinde belirtilen yemek servisinde kullanılacak toplam 15 adet yemek arabasının yüklenici tarafından işin yürütülmesi kapsamında kullanılması gereken ekipman kapsamında bulunduğu ve teklif fiyatına dahil olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu maliyet bileşeninin idarece aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir maliyet bileşeni olarak öngörülmemesi nedeniyle istekli tarafından belgelere dayalı olarak tevsik edilmesine gerek bulunmadığı kabul edilmekle birlikte, Teknik Şartname düzenlemesi uyarınca maliyete dahil unsurlar için isteklinin teklif fiyatında bir gider öngörmesi gerektiği, maliyet icmaline bakıldığında açıklama istenilen iş kalemleri dışında başkaca bir gider öngörülmediği, Şartname’nin 14.33’üncü maddesinde yer alan (ve idarece önemli maliyet bileşeni olarak açıklanması istenen hususlar arasında bulunan) yüklenici tarafından karşılanacak ekipman arasında da servis araçlarına yer verilmediği, böyle bir durumun da teklifin ihale dokümanında yükleniciden teklif fiyatına dahil edilmesi istenen bir maliyet unsuru göz ardı edilerek dokümana aykırı olarak hazırlanması sonucunu doğuracağı ve Tebliğin 79.5’inci maddesinde yer alan“Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren … isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamasına aykırılık teşkil edeceği anlaşılmış olup, açıklamaların bu haliyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

4 ) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin Teknik Şartname’nin “Artıkların Toplanması, Bulaşık Yıkanması ve Temizlik Yapılması” başlıklı 10’uncu maddesinde ilaçlamaya ilişkin olarak,

“10.4.2. Mutfak ve Mutfakta Kullanılan Malzemelerin Temizliği: -Aylık Temizlik: Davlumbazların ağır kir ve yağ sökücü maddelerle temizliği, havalandırma sisteminin temizliği, böcek ve haşerelere karşı ilaçlama yapılacaktır. Mutfakta, 15 günde bir kez genel ilaçlama yapılacaktır. İlaçlama yapan şirket uygun yetki belgesine sahip olacak ve ilaçlama raporları düzenli olarak tutulacaktır.

10.4.3. Gıda ve Soğuk Hava Deposu Temizliği: -Aylık Temizlik: Kuru gıda deposunda 15 günde bir genel ilaçlama yapılacaktır.

10.4.5. Yemekhane ve Koridorlar: -Aylık Temizlik: Yemekhane ve koridorların onbeş günde bir genel ilaçlanması.

10.4.6. Servis malzemeleri: -Aylık Temizlik: Böcek ve haşerelere karşı ilaçlama ve ilaçlama sonrası genel temizlik.

…

10.5. Bulaşık yıkanan ve atıkların toplandığı mekânlar da en az 15 güne 1 kez olmak kaydıyla ilaçlama yapılmalı ve belgelendirilmelidir. İlaçlama “Halk Sağlığı Alanında Haşerelere İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe” uygun gerçekleştirilecektir. Yüklenici Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesine sahip olması durumunda ilaçlama yüklenici tarafından yapılacak olup, bu izin belgesine sahip olunmaması durumunda ise ilaçlama alınan izin belgesine sahip olanlara yaptırılacaktır. Bu konuda idare tarafından sürekli kontroller yapılacak ve en küçük aksaklıkta idari şartname ve sözleşmede belirtilen cezai işlemler uygulanacaktır.” düzenlemeleri yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde de Teknik Şartname’nin 10.5’inci maddesinde belirtilen ilaçlamaya ilişkin giderlerin teklif edilen fiyata dahil olduğu belirtilmiş ve idarece istekliden önemli bir maliyet bileşeni olarak kabul edilen ilaçlama giderini açıklaması istenmiştir.

Tebliğ’in 79.4.2.5’inci maddesinde“İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması bulunmaktadır.

İhale dokümanı düzenlemelerine göre iş süresince belirtilen bölümlerde 15 günde bir kez yapılacak olan ilaçlama işlemine ilişkin olarak isteklinin açıklamasında“7.İlaçlama Giderleri: İdareniz bünyesinde bulunan mutfak, yemekhane ve gıda ile temas eden her yer konusunda uzman yürürlükteki kanuni düzenlemelerle yetkilendirilmiş ilaçlama firmalarınca ilaçlanacaktır. Teknik şartnamede belirtilen ilaçlama ile ilgili 15 günde bir ilaçlama yapılacaktır denilmiştir. İlaçlama gideri toplam 5.000,00 TL olarak hesaplanmış olup ilgili giderler teklif fiyatımıza dahil edilmiştir.” hususlarının belirtildiği görülmüş, maliyet icmalinde de söz konusu tutarın teklif fiyatına dahil edildiği anlaşılmıştır.

İlaçlamanın iş süresince en az 25 kez yapılacağı kabulünden hareketle isteklinin birim teklif fiyatını 200,00 TL olarak hesapladığı, birim fiyatı tevsik etmek için Yaygın İnşaat Tarım Enerji Tem. Tabl. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş 05.11.2012 tarihli “İlaçlama” birim maliyetinin 200,00 TL, miktarının 1 olarak gösterildiği fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin Tebliğ’de aranan meslek mensubunun onayı ve ilgili beyanını taşıdığı, ilaçlama maliyet bileşenine ilişkin fiyat tevsikinin bu haliyle Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.

Başvuru sahibinin ilaçlama giderine ilişkin sunulacak proforma fatura veya fiyat teklifinin hizmetin hangi sıklıkla yapılacağına dair bilgi içermesi gerektiği yönündeki iddiasına ilişkin olarak Tebliğ’in 79’uncu maddesi altında proforma fatura ve fiyat tekliflerinin asgari unsurları ve geçerlik koşulları açıklanmakta olup, piyasadan alınan fiyat tekliflerinde toplam miktarın belirtilmesinin zorunlu olduğuna ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı, anılan belgelerin fiyat tevsikine hizmet ettiği, Tebliğ düzenlemelerinde ve meslek mensuplarına ilişkin aranan beyanlarda da açıkça görüldüğü üzere tevsikte hareket noktasının birim fiyatların dolayısıyla birim maliyetin açıklanması olduğu, meslek mensubu taahhütlerinin de buna yönelik düzenlendiği, bu nedenle verilen fiyat teklifinin birim maliyeti tevsik etmesinin yeterli olduğu, kaldı ki fiyat teklifi üzerinde“Firmamızdan istemiş olduğunuz Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Malzeme Dahil Yemek Hizmeti Alımı İhalesi için şartnamenizde adı ve evsafı yazılı ilaçlama hizmetini belirtilen birim fiyatlardan yapacağımızı taahhüt ederiz.” ibaresi ile açıklamada bulunan isteklinin dayanak aldığı birim fiyat teklifinin şartnameye uygun yerine getirilecek bir hizmet taahhüdünü içerdiği anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin Teknik Şartname’de demirbaşlar ile mevcut soğuk odaların bakım ve onarımına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler yer almaktadır:

“Madde 12 - Demirbaş Malzemelerin Korunması, Bakımı ve Onarımı

12.1. Yemek yapımı, dağıtımı, servisi ile temizlik bulaşık yıkama işlemlerinde kullanılan tüm demirbaş malzemelerin (Ek-4) bakım, onarım ve saklanmasından tamamen yüklenici sorumlu olacaktır.”

12.3. Yüklenici sözleşmenin bitiminde emaneten aldığı demirbaş malzemeleri arızasız ve hasarsız şekilde Başhekimliğe teslim edecektir. Aksi takdirde zararları ödemeyi peşinen kabul edecektir.

12.4 kurumdan zimmet karşılığında alınacak olan demirbaşların kullanıma hazır hale getirilmesi için gerekli olan bakım ve onarımlar yüklenici tarafından karşılanacaktır.”

“Madde 14 - Genel Hükümler:

14.12. Mevcut soğuk odaların bakımı ve onarımı yüklenici tarafından karşılanacak sözleşme bitiminde çalışır durumda teslim edilecektir.”

Teknik Şartname’nin Ek-4’ünde yer alan demirbaş listesi incelendiğinde toplam 43 kalem ekipman/malzemenin yer aldığı, bunlardan ikisinin (2 ve 3. Sırada yer alan) Sebze Soğuk Hava Deposu ve Et Soğuk Hava Deposu olduğu, dokümanın mevcut haliyle anılan teçhizatın bakım ve onarım sorumluluğunu bir maliyet unsuru olarak yükleniciye yüklediği, bu çerçevede her iki gider kaleminin de idarece önemli bir maliyet bileşeni olarak belirlenerek açıklama istenen kalemler arasında gösterildiği anlaşılmıştır.

İstekli tarafından sunulan açıklamanın 9 ve 10 numaralı maddelerinde“Yemek Yapımı dağıtımı, servisi ile temizlik ve bulaşık işlemlerinde kullanılacak bütün demirbaş malzemelerin bakım onarım maliyeti: Demirbaş bakım onarım fiyat teklifi ekte sunulmuştur. Ayrıca demirbaşların ve idareniz tarafından firmamıza teslim edilecek araç, gereç ve mahallin bakım ve onarımı için sözleşme süresince 6.000,00 TL bakım onarım gideri öngörülmüştür.

Mevcut Soğuk Odaların Bakım Onarım Maliyeti: teknik şartnamede mevcut soğuk odaların (et ve sebze) bakım onarım masrafı yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilmiştir. Ekte bulunan fiyat teklifinden de anlaşılacağı; üzere Soğuk Odaların bakım onarım gideri 6.000,00 TL olarak hesaplamaya dahil edilmiştir.” hususları belirtilmiştir.

Anılan giderlerin tevsiki amacıyla istekli tarafından iki adet fiyat teklifi sunulduğu,

Kullanılacak bütün malzemelere ilişkin iş süresince ayda 1 defa bakım onarım yapılacağı kabulünden hareketle isteklinin birim teklif fiyatını 500,00 TL, toplam giderini 6.000,00 TL olarak hesapladığı, birim fiyatı tevsik etmek üzere Urartu End. Mutf. Ekipmanları – Çiçek Taş tarafından düzenlenen 05.11.2012 tarihli “Bakım Onarım” birim maliyetinin 500,00 TL, miktarının 1 olarak gösterildiği fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin Tebliğ’de aranan meslek mensubu onayı ve ilgili beyanını taşıdığı, ekinde 41 kalem demirbaş malzeme listesi (soğuk hava depoları ayrıca tevsik edildiğinden listeden çıkarılmıştır) ile 49 kalem demirbaş listesinin yer aldığı,

Soğuk odaların bakım onarım giderine ilişkin olarak ayda 1 defa bakım onarım yapılacağı kabulünden hareketle isteklinin birim teklif fiyatını 500,00 TL, toplam giderini 6.000,00 TL olarak hesapladığı, birim fiyatı tevsik etmek amacıyla yine Urartu End. Mutf. Ekipmanları – Çiçek Taş tarafından düzenlenen 05.11.2012 tarihli “Bakım Onarım (Soğuk Oda)” birim maliyetinin 500,00 TL, miktarının 1 olarak gösterildiği fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin Tebliğ’de aranan meslek mensubu onayı ve ilgili beyanını taşıdığı,

Her iki gider kalemine ilişkin fiyat tevsikinin bu haliyle Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Fiyat tekliflerinde, teklife konu hizmetin hangi sıklıkla yapılacağına ilişkin bilgi bulunması gerektiği hususuna ilişkin olarak yukarıda dördüncü iddia kapsamında yapılan değerlendirmeler aynen geçerli olup, iddia bu yönüyle de uygun bulunmamıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 4.1’inci maddesinde“Yemek yapımında kullanılan her türlü gıda ve katkı maddelerinin tümü Gıda Maddeleri Tüzüğüne (GMT), Türk Standartları Enstitüsü’nün standartlarına ve Ek-3’de verilen gıda maddeleri teknik şartnamesine uygun olacaktır.” ve 14.11’inci maddesinde de bu düzenlemeye paralel olarak“Kullanılacak gıda maddelerinin tümü, Gıda Maddeleri Tüzüğü Türk Gıda Kodeksi ve Türk Standartları Enstitüsü Kurumunun (TSE) standartlarına ve teknik şartnameye uygun olacaktır.” düzenlemeleri yapılarak aynı Şartname’nin 3 nolu ekinde yemek yapımında kullanılacak olan tüm gıda maddelerinin evsafı detaylı şekilde tarif edilmiştir. Anılan tariflerde de malzemelerin sahip olması gereken standartlar belirtilerek GMT’ye uygun olmaları gerektiği ifade edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasında isteklilerin açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesi çerçevesinde gerçekleştirmesi ve buna dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri aynı maddede izah edilen usul ve esaslar çerçevesinde sunması gerekli ve yeterlidir.

Tebliğ’in 79’uncu maddesinde proforma fatura veya fiyat teklifi ile açıklama yapılması durumunda sunulması gerekli belgeler ve bu belgelerin sahip olması gereken içerik ve şekil unsurları sayılmış olup, anılan belgeler ekinde teklife konu malların/hizmetlerin ihalede aranan sahip olması gerektiği standartlara uygun olduğunu tevsik eden belgelerin ayrıca sunulması gerektiği yönünde bir açıklama yapılmamıştır.

İhaleye teklif sunan isteklilerin ve nihayetinde yüklenicinin, ihale konusu işi sözleşme ve ihale dokümanında aranan asgari koşullara uygun olarak yerine getirme zorunluluğu ve yükümlülüğünün bulunduğu, işin yürütülmesi sırasında bu hususun başta Hizmet İşleri Genel Şartnamesi olmak üzere kamu ihale mevzuatı hükümleri dahilinde idarenin hizmete konu işi kontrol ve kabule yetkili kişi ve kurulları tarafından gözetilmesi, aksi durumda ihale dokümanı ve mevzuatta öngörülen yaptırımların uygulanması gerektiği de izahtan varestedir.

Bu itibarla, kamu ihale mevzuatı uyarınca aşırı düşük teklif açıklaması safhasında isteklinin her türlü gıda ve katkı maddelerinin tamamının TSE belgelerini proforma fatura ile birlikte sunması gerektiği yönündeki iddia yerinde görülmemiştir.

7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin Teknik Şartname’nin 3.1’inci maddesinde“Yemek hazırlığı ile ilgili tüm araç gereç ve sarf malzemeleri yüklenici tarafından temin edilecektir. Yükleniciye hastane mutfağı ve yemekhanelerin yer teslimi esnasında kullanacağı elektrik ve su için idare tarafından birer süzme saat taktırılacak, kullanılan elektrik ve su aylık olarak bu süzme saatlerden hesaplanarak yükleniciden ayrıca tahsil edilecektir.” düzenlemesi yapılmıştır.

Yapılan incelemede, idarece istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ve ekinde söz konusu gider kalem/kalemlerine yer verilmediği, istekli tarafından da bu hususa ilişkin bir açıklamada bulunulmadığı anlaşılmıştır.

Mevzuat düzenlemeleri uyarınca aşırı düşük teklif sorgulaması teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler üzerinden yapılmakta olup, incelemeye konu ihalenin malzeme dahil yemek hizmeti alımı olduğu, öğün birim fiyatları üzerinden teklif sunulan ihalede Teknik Şartname düzenlemesi uyarınca yemeğin hazırlanmasında elektrik, su, LPG veya benzeri sarfiyat giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Ancak elektrik, su ve LPG/sanayi tüpü sarfiyat giderlerinin ihalede temel teklif bileşeni olan yemek maliyetinin esaslı ve ayrılmaz bir unsuru olduğu, zira yemek maliyetinin oluşturulmasında tek maliyet bileşeninin çiğ yemek girdi maliyeti olduğunun savunulmasının mümkün olamayacağı anlaşılmaktadır.

İsteklinin teklif açıklaması yemek maliyeti yönünden incelendiğinde, yalnızca idarece verilen örnek menüdeki yemeklere ilişkin çiğ malzeme girdi birim miktar ve fiyatlar esas alınarak maliyetlerin oluşturulduğu, yemek birim maliyet hesaplama cetvellerinde başkaca bir bileşene yer verilmediği gibi bunlar dışında maliyet icmalinde de söz konusu giderleri karşılamak üzere ayrı bir kalem ve tutar öngörülmediği tespit edilmiştir.

Söz konusu maliyet bileşeninin idarece aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir maliyet bileşeni olarak öngörülmediği dolayısıyla istekli tarafından belgelere dayalı olarak tevsik edilmesine gerek bulunmadığı kabul edilmekle birlikte, maliyet icmalinde açıklama istenilen iş kalemleri dışında başkaca bir gider öngörülmediği, bir başka deyişle icmal toplamının teklif tutarına eşit olması karşısında istekli tarafından anılan giderin fiyatlandırılmadan teklifin oluşturulduğu, böyle bir durumun da teklifin ihale dokümanında yükleniciden teklif fiyatına dahil edilmesi istenen bir maliyet unsuru göz ardı edilerek dokümana aykırı olarak hazırlanması sonucunu doğuracağı ve Tebliğin 79.5’inci maddesinde yer alan“Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren … isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamasına aykırılık teşkil edeceği anlaşılmış olup, açıklamaların bu haliyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.3’üncü maddesinde, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, isteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin ise; tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar, fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar, ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler, yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler, isteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları olduğu açıklanmaktadır. İsteklilerin tekliflerine ilişkin olarak kural olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunmaları gerekmektedir.

Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile ilgili açıklamalar ihtiva eden Tebliğ’in 79’uncu maddesinde, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarına dayanak teşkil eden edici belgeleri işin yapılacağı yerden temin etmeleri veya teklif alınan gerçek veya tüzel kişinin ihalenin gerçekleştirileceği yer veyahut bölgede faaliyet göstermesi veya ikamet etmesi gibi bir zorunluluğun bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.

9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,

“25.1. Vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım giderleri teklif edilen fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz…” düzenlemesi yer almaktadır.

Tebliğ’in “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde,“78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.” açıklaması ile

“Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde,“79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

…

79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir.

…

79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.

…

79.4.2.21. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme giderleri ve genel giderler idarece hazırlanan teklif mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.

…

79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamalarına yer verilmiştir.

İncelemeye konu ihale malzeme dahil yemek hizmet alımı olup, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları içerisinde kabul edilmektedir.

Tebliğ’de personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı, sözleşme giderlerinin ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verileceği ve tekliflerin değerlendirileceği açıklanmıştır.

Buna göre personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında hesaplanan sözleşme ve genel giderler kalemi, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle maliyete dahil edilmelidir.

İdarece aşırı düşük teklif açıklamasında anılan giderler önemli bir maliyet bileşeni olarak belirlenmemiş ve bu konuda açıklama talep edilmemiştir.

Tebliğ’de aşırı düşük teklif sorgulaması ve açıklamasında idareye, söz konusu giderin maliyete dahil edilmesi noktasında isteklileri bağışık tutacak bir takdir yetkisi de tanınmamıştır. Dolayısıyla açıklamalar kapsamında, tevsik edilmesinin gerekmediği kabul edilmekle birlikte anılan giderlerin maliyete dahil edilmesi zorunludur.

İsteklinin gerek maliyet icmalinde gerekse diğer hesaplamalarında söz konusu giderlere karşılık olarak bir meblağın gösterilmediği, maliyet icmalinde idarece açıklama talep edilen önemli maliyet bileşenleri dışında sadece firma kârı kaleminin bulunduğu tespit edilmiştir.

İstekli tarafından personel giderlerine ilişkin açıklamalarda, çalıştırılması öngörülen 59 personel için KİK asgari işçilik hesaplama modülü kullanılarak baz işçilik ücretinin, bu tutar üzerine ayrıca 2013 yılının birinci ve ikinci altı ayı için son beş yılın asgari ücret artışları dikkate alınarak %7+%7 olmak üzere asgari ücret farkının hesaplandığı, bu itibarla giyim bedeli hariç toplam 1.030.245,02 TL işçilik maliyeti açıklandığı anlaşılmıştır.

İşçilik Hesaplama Modülü, asgari işçilik ücreti hesabına %3 sözleşme ve genel giderleri otomatik olarak dahil etmektedir. İstekli, modülce işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan %3 tutarın, başvuruya konupersonel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalede sözleşme ve diğer giderlere karşılık olarak öngörüldüğünü açıklamasında belirtmemiştir.

Bu çerçevede, istekli tarafından işçilik hesabı dahilinde modülce hesaplanan %3 tutarın sözleşme ve diğer giderlere karşılık olduğunun maliyet icmalinde gösterilmediği, bu ve benzeri giderleri karşılamak üzere maliyet icmalinde başkaca bir gider kaleminin de öngörülmediği, dolayısıyla mevzuata uygun olarak hesaplanması ve maliyete dahil edilmesi gereken sözleşme ve diğer giderlerin maliyet açıklamasında öngörülmemesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında, idarece önemli bir maliyet bileşeni olarak belirlenen ve açıklama talep edilen“İdari Şartnamenin 25.3.1.(c) ile 25.3.1.(h) maddelerinde belirtilen ve teknik şartnamenin 14.33. maddesinde sayılan Yemek taşınması, dağıtılması ve servisi ile ilgili tüm araç, gereç ve sarf malzeme maliyeti” kalemine ilişkin olarak,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,”h-) Teknik şartnamenin 14.33 maddesinde belirtilen malzemeler işe başlanıldığı tarihten itibaren kullanıma sunulacaktır. Bu malzemelere ilişkin giderler teklif edilen fiyata dahildir.” düzenlemesi yapılmıştır.

Teknik Şartname’nin 14.33’üncü maddesinde yüklenici tarafından karşılanacak 43 kalemden oluşan bir ekipman listesine yer verildiği, listede sanayi tipi mutfak ekipmanları (fırın, bulaşık makinesi, mikser, kıyma makinesi, ocak vb.), yemek yapımında ve servisinde kullanılacak ekipman (tencere, kazan, tabak, çatal, kaşık, bıçak, bardak vb.) ve ilgili diğer ekipmanın bulunduğu görülmüştür.

İstekli tarafından,“5. Yemek Taşınması. Dağıtılması ve Servisi İle İlgili Tüm Araç. Gereç, ve Sarf Malzeme Maliyeti: İdareniz teknik şartnamesinde demirbaş belirtildiği üzere sözleşme süresince kullanılması gereken demirbaş malzemelerin tutarı 95.868,00-TL’dir. Demirbaşlar ile ilgili proforma fatura ekte bulunmaktadır. Vergi mevzuatı gereği % 20 amortisman uygulanmış olup 19.173,60 TL. amortisman gideri hesaplamaya dahil edilmiştir. Ayrıca yemek taşınması ve dağıtılması ile ilgili teknik şartnamede kullanılacak sarf malzeme ile ilgili bir liste verilmemiştir. Tarafımızca hastanenize eşdeğer yaptığımız işlerde kullanılan tahmini sarf malzemeler fiyatlandırılmış olup, 21.429,00 TL’dir. Proforma fatura ekte sunulmuştur.” açıklamaları yapılmıştır.

Anılan maliyet kalemine ilişkin hesap cetveline dercedilen ilave açıklamada ise, Teknik Şartname’de istenilen demirbaş malzemelere ait proforma faturanın ekte yer aldığı, Vergi Usul Kanunu’nun 313’üncü maddesinde işletmede 1 yıldan fazla kullanılan demirbaş malzemeler için amortisman gideri öngörüldüğü, Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yemek hizmetinde kullanılan demirbaşların faydalı ömrünün 10 yıl olduğu ve yıllık amortisman giderinin %10 olarak belirlendiği, taraflarınca hizmetin yürütülmesi sırasında kırılan ve kullanılamaz hale gelen demirbaşlar göz önünde tutularak yıllık %20 amortisman giderinin maliyete dahil edildiği belirtilmiştir.

İsteklinin 19.173,60 TL olarak maliyete dahil ettiği amortisman giderine, 95.868,00 TL’lik demirbaş değeri üzerinden ulaştığı (95.868,00 TL/5=19.173,60 TL), amortisman hesabına dayanak teşkil eden söz konusu demirbaş değerini ise açıklama ekinde sunduğu Urartu End. Mutf. Ekipmanları – Çiçek Taş tarafından düzenlenen 05.11.2012 tarihli 49 kalem ekipman için düzenlenen 95.868,00 TL bedelli proforma faturaya dayandırdığı anlaşılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde,

“(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır…” hükmü yer almaktadır.

İsteklinin önemli bir maliyet bileşeni olarak tespit edilen ve Teknik şartnamenin 14.33’üncü maddesinde belirtilen malzeme/ekipman maliyetini amortismana dayalı olarak açıklayabilmesi için ilgili unsurların ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair Yönetmelik maddesi uyarınca aranan belgelere dayalı olarak açıklamada bulunması ve bu belgelerde yer alan kıymetler üzerinden amortisman hesabını yaparak maliyetine yansıtması gerekmektedir. Oysa Tebliğ’in 79’uncu maddesinde isteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler arasında sayılan proforma fatura, tedarikçi veya üreticilerden mal kalemlerine ilişkin olarak fiyat teklifi alınması durumunda kullanılan ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan mal kalem/kalemlerinin fiyatını tevsik etmeye yarayan bir belgedir. Kamu ihale mevzuatında, piyasadan proforma fatura (fiyat teklifi) alınması suretiyle elde edilen demirbaş/malzeme/ekipman kıymeti üzerinden amortisman hesaplanarak teklif fiyatının açıklanması şeklinde bir tevsik yöntemi düzenlenmemiştir.

Yapılan inceleme sonucunda isteklinin söz konusu maliyet kalemine ilişkin açıklamasının kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan tespitler, ilgili mevzuat düzenlemeleri ve değerlendirmeler uyarınca ihale üzerinde bırakılan Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmediği anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi

Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ

Kurul Üyesi

Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi

Karşı Oy:

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde özetle “ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı” şeklinde dile getirdiği iddiası kapsamında Kurulca, Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi hususlarında “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi tarafından gerçekleştirilen “MEÜ Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi İçin Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin idarece ve diğer idarelerce gerçekleştirilen sözleşme birim fiyatların güncellenmiş tutarları ile piyasa araştırması sonucu elde edilen birim fiyat ortalamaları esas alınarak bulunan ve aşağıda tabloda verilen,

Yaklaşık Maliyet Bileşenleri Miktarı Birim Fiyatı Toplam Tutarı (TL)

Kahvaltı 90.000 1,68 151.200,00

Rejim 2 Diyet Kahvaltı 13.000 1,90 24.700,00

Diğer Diyet Kahvaltı 46.000 2,12 97.520,00

Normal Yemek (Öğle-Akşam) 450.000 3,47 1.561.500,00

Rejim 1 Diyet Yemek 37.000 2,74 101.380,00

Rejim 2 Diyet Yemek 25.000 2,92 73.000,00

Diğer Diyet Yemekler 71.000 4,15 294.650,00

Ara Öğün 225.000 1,62 364.500,00

Kumanya 85.000 2,14 181.900,00

Bileşenler üzerinden toplam 2.850.350,00 TL olarak hesaplandığı;

Bahse konu ihalede 17 adet ihale dokümanı satın alındığı, 07.11.2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 10 istekli tarafından teklif verildiği,

İdarenin teklif değerlendirmesine göre, bir isteklinin teklifinin “Geçici teminat mektubunun uygun olmadığı” gerekçesi ile, bir isteklinin teklifinin “Bilanço ve iş hacmine ilişkin belgelerini sunmadığı” gerekçesi ile, bir isteklinin teklifinin de “Kapasite raporunu sunmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması sonrasında kalan yedi teklifin geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu teklif bedellerinin;

İsteklinin Adı Teklif Bedeli (TL)

Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti. 2.353.700,00

Ünisaş Gıda ve Tük. Mad. Med. ve Hiz. İşl. Tic. Ltd. Şti. 2.674.300,00

Metsim Mersin Özel Eğt. Tur. Yem. Tem. Kırt. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. 2.715.030,00

Fatih Temizlik Gıda Kırtasiye Nakliye ve İthalat İhr. 2.921.700,00

Temaş Gıda Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. 3.194.500,00

Avşaroğulları Yemek Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. 3.250.000,00

Zeugma Yem. Tem. Gıd. İlç. Tur. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. 3.790.900,00

Şeklinde verildiği, ihale komisyonunun 13.11.2012 tarihli ara kararı ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca yaklaşık maliyetin azami % 20 kâr içerebileceği ve yaklaşık maliyet hesap cetvelinde kâr oranına ilişkin ayrıca bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla yaklaşık maliyetin % 20 kâr içerdiği kabulüyle 2.850.350,00 TL’nin % 20 indirgenmiş tutarı olan 2.375.291,67 TL’nin altında tek geçerli teklif sahibi olan Günay Yemek Hiz. Gıd. Tem. İnş. Hay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif sorgulaması talep edildiği, sunulan açıklamanın kabul edilerek ihalenin bu istekli üzerinde bırakılarak sonuçlandırıldığı,

Anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak, şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin, aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı düşünülmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen teklif bedellerinin üçü yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece, yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle; başvuruya konu ihalede, başvuru sahibinin iddiası kapsamında, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündekidüşüncem ile, bu hususa ilişkin Kurul çoğunluğunca verilen “düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki karara katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi

Sözleşme ve genel giderler kalemi, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle maliyete dahil edilmelidir.