KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2012/026
Gündem No : 71
Karar Tarihi : 07.05.2012
Karar No : 2012/UH.III-2031
Şikayetçi:
Akgün Bilgisayar Program Ve Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti., AKGÜN PLAZA - BAĞLICA MAHALLESİ HİLAL CADDESİ NO:31 ANKARA
İhaleyi yapan idare:
Güneysu Tenzile Erdoğan İlçe Hastanesi Baştabipliği, Merkez Mah. Atasay Sok. No: 6 53350 RİZE
Başvuru tarih ve sayısı:
06.04.2012 / 13694
Başvuruya konu ihale:
2012/33152 İhale Kayıt Numaralı "Hbys (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi) Otomasyonu Hizmeti Alımı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
02.05.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H.[1410].(0026)./2012-26Esayılı Esas İnceleme Raporunda;
Güneysu Tenzile Erdoğan İlçe Hastanesi Baştabipliğitarafından 23.03.2012tarihinde açık ihale usulüile yapılan “HBYS (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi) Otomasyonu Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Akgün Bilgisayar Program ve Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin 19.03.2012tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.03.2012tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 06.04.2012tarih ve 13694sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.04.2012tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) İdari şartnamede ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak gün ve işçi sayısının belirtilmemesinin mevzuata aykırı olduğu, bu durumun isteklilerin teklif fiyatlarını oluşturmalarına engel teşkil ettiği,
2) Teknik şartnamenin 3.7, 7.1.6, 8 ve 9.8 inci maddelerinde istenilen belgelerin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı anlaşıldığından bu belgelerin ihale ilanı ile idari şartnamede de belirtilmesi gerektiği, bu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uuygulama Yönetmeliğinin 28 inci maddesinin 2 nci fıkrası ile Kamu İhale Kurulunun 03.02.2011 tarih ve 2011/UH.I-588 sayılı, 21.12.2010 tarih ve 2010/UH.III-3884 sayılı uyuşmazlık kararlarları ile hüküm altına alındığı,
3) Teknik Şartnamenin 3 üncü maddesinde belirtilen kullanıcılara eğitim verilmesi işinin önemli bir maliyet bileşeni olması nedeniyle ayrı bir iş kalemi olarak idari şartname ile birim fiyat teklif cetvelinde belirtilmesi gerektiği, bu durumun Kamu İhale Kurulunun 03.02.2011 tarih ve 2011/UH.I-588 sayılı, 19.09.2011 tarih ve 2011/UH.III-3154 sayılı uyuşmazlık kararlarları ile de hüküm altına alındığı,
4) Teknik şartnamenin 4.1.1, 4.1.2 ve 4.1.3 maddelerinde yazılımların web tabanlı olmasının istendiği, bu düzenlemenin Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Çerçeve İlkelerinin 5.1 inci versiyon 4.1.1 inci maddesinin“Uygulama yazılımı istemci/ sunucu veya web tabanlı veya akıllı istemci (smart client) veya zengin istemci (rich client) mimariye sahip olmalı, yüklenici firma teklif ettiği mimariyi teklifinde belirtmelidir." düzenlemesine aykırı olduğu ve tek bir mimariyi belirtmek suretiyle rekabeti kısıtladığı,
5) Teknik şartnamenin 5.1 inci maddesinde yer alan “Yüklenici önereceği sistemde idareye ait veri tabanını kullanmayacaksa ilgili VTYS aşağıdaki özellikler dâhilinde yüklenici tarafından sözleşme süresince kullandırılmalıdır. Hastanemiz de mevcut VTYS (veri tabanı yönetim sistemi) SQL 2008 R2 dir. Veri Tabanı Yönetim Sistemi maliyeti (oracle kullanan firmalar için) kullanıcı sayısına göre belirlendiği istekliler için kullanıcı sayısı 30 (otuz) kişidir.” düzenlemesinin belli bir markayı belirtmesi sebebiyle Kamu İhale Kanununun 12 nci maddesine aykırı olduğu,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
Birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede, teklif fiyata dahil olan giderler idari şartnamenin 25.3 üncü maddesinde;
“25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
HBYS (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi) Otomasyonu Firma Sorumlusu pozisyonu için Asgari Ücreten %0 fazlası. Hastanemizde firma sorumlusu olarak idame edilecek personel asgari ücret üzerinden ücretlendirilecektir. Çalışma günleri hafta içi 5 (beş) gün olarak 40 (kırk) saat üzerinden addedilmiştir. Hafta sonu, tatil, bayram gibi günlerde çalışılması gereken durumlar idare tarafından evvelden haber verilmek süretiyle gerekli hallerde talep edilecektir. Fazla çalışma karşılığı hak edişler yürürlükte ki mevcut iş ve işçi kanunu ilgili maddeler doğrultusunda aylık ücrete ilave edilerek ödenecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Yüklenici tarafından karşılanacak yol masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) esas alınacaktır. Personelin yol gideri günlük brüt (5 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Çalışan personele aylık 26 (yirmi altı) gün üzerinden günlük 5 (beş) TL ulaşım bedeli verilecektir.
Çalışan personel öğle yemekleri Hastanemiz yemekhanesinden karşılanacaktır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78 inci maddesinde;
“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Anılan Tebliğin 78.8 inci maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışmalar ile fazla çalışmalar için ödenecek işçilik ücretinin hesaplanabilmesi için çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak çalışma saatinin ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği açıklanmıştır.
İhaleye ait teknik şartname incelendiğinde, hastane bilgi yönetim sistemi uygulama yazılımı ile veri tabanı yönetim sistemi alımı, söz konusu programların idarenin ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi ile idarenin otomasyon altyapısına entegrasyonunun sağlanması, mevcut verilerin yeni sisteme aktarılması, kullanıcı eğitimlerinin verilmesi, işin süresi boyunca idarede 1 adet yazılım destek personelinin bulundurulması vb. işlerden oluşan ihale konusu işin kapsamı dikkate alındığında, başvuru konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı ve ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmamasından ötürü bu giderlere ilişkin ayrıntılı açıklama yapılmasına gerek bulunmadığı belirlenmiştir.
Başvuru konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı, ihaleye ait teknik şartnamede sözleşme sürecince 1 adet yazılım destek personelinin hastanede bulundurulacağının belirtildiği, ihaleye ait idari şartnamenin teklif fiyata dahil olan işçilik ücreti ile ilgili düzenlemesinden ise, teknik şartnamede belirtilen 1 adet personelin firma sorumlusu olarak asgari ücret üzerinden işçilik ücretinin teklif fiyata yansıtılacağının ve bu personele ait hangi giderlerin yüklenici tarafından karşılanacağının açıkça anlaşıldığı, aynı düzenlemede firmanın sorumlu personelinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasının ve fazla çalışma yapmasının öngörülmediği, ancak gerekmesi halinde bunun idarece talep edilebileceğinin belirtildiği dikkate alındığında, idari şartnamenin teklif fiyata dahil olan işçilik ücreti ile ilgili düzenlemesinde mevzuata aykırılık görülmediğinden, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait teknik şartnamenin, “Eğitim Hizmetleri” başlıklı 3.7 nci maddesinde;
“Eğitim Planı: Yüklenici, her eğitim için önerdiği eğitim planlarını, günlük eğitim çizelgelerini, eğitimi alacak adayların başarı düzeylerini değerlendirecek plan ve prosedürleri kapsayacak bir Eğitim Planını Tablo 4’deki verileri göz önüne alarak teklifinde sunmalıdır. Eğitimin yukarıda tarif edilen çizelgeye ve Yüklenici tarafından sunulan plana uygun olarak yürütüldüğü İdare tarafından denetlenmelidir.” düzenlemesi,
“Bakım Onarım Teknik Destek Hizmetleri” başlıklı 7.1.6 ncı maddesinde;
“İstekliler, İdare’nin bulunduğu yere en yakın destek merkezlerinin adreslerini ve bu merkezin sorumlusuna ait iletişim bilgilerini teklif ekinde bildirmelidir.” düzenlemesi,
“Olağanüstü Durumlar” başlıklı 8 inci maddesinde;
“İstekliler olağanüstü durumlarda, önerdikleri çözümlerin (Yangın, Sel, Deprem, vb) nasıl bir teknolojik önlem ile sürekliliğini sağlayacaklarını ve sistemdeki bilginin nasıl kurtarılacağına dair planlarını ayrıca belirtmelidir. İlgili planın idarece onaylanmasından sonra bu plan doğrultusunda İdare gerekli donanım ve yazılımları temin edecektir.” düzenlemesi,
“Yazılım Lisans ve Kullanım Hakları” başlıklı 9.8 inci maddesinde;
“Satıcı’nın sektörden çekilmiş ya da yasaklanmış olması durumunda lisans bedeli ödenmiş olan yazılımların amacına uygun olarak kullanımına devam edilebilmesi ve sistemin idamesi için Satıcı açık, anlaşılır ve uygulanabilir bir çözüm önerisini Teklif ekinde sunmalıdır. Bu çözüm önerisi, olmazsa olmaz koşullardan biridir.” düzenlemesi,
Yer almaktadır.
23.03.2012 tarihli teklif zarfı açma ve belge kontrol tutanağı incelendiğinde, ihaleye katılabilmek için sunulması gereken belgeler arasında teknik şartnamede teklif dosyasında sunulması istenilen belgelerden hiçbirine yer verilmemesine ve bu nedenle hiçbir isteklinin değerlendirme dışı bırakılmamasına rağmen, isteklilerin teklif dosyalarında teknik şartnamedeki düzenlemeler nedeniyle bir kısmı ortak diğerleri ise birbirinden farklı belgelerin sunulduğu görülmüştür.
Kamu İhale Kurulunun 03.02.2011 tarih ve 2011/UH.I-588 sayılı uyuşmazlık kararında, teknik şartnamenin muhtelif maddelerinde bahsedilen belgelerin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağının anlaşıldığı,
yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale ilanı ile idari şartnamede belirtilmesinin zorunlu olduğu, dolayısıyla idare tarafından ihale ilanı ve idari şartnamede bu yönde bir hüküm bulunmaksızın bu yeterlik kriterlerinin doğrudan ve sadece teknik şartnamede düzenleme konusu yapılmasının kamu ihale mevzuatı gereği kabulünün mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Kamu İhale Kurulunun 21.12.2010 tarih ve 2010/UH.III-3884 sayılı uyuşmazlık kararında, teknik şartnamede teklif dosyasında sunulması istenilen bilgi ve belgelere ihale ilanında ve idari şartnamede yer verilmemesinin, bu belgelerin verilmemesi halinde teklifin değerlendirme dışı bırakılması sonucunu doğuracağından ve ihaleye katılımda bir yeterlik belgesi olarak değerlendirilmesi gerektiğinden hareketle, mevzuata aykırı olduğu belirtilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yeterliğin Belirlenmesinde Uyulacak İlkeler” başlıklı 28 inci maddesinin 2 nci fıkrasında;
“Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.
İhaleye katılan isteklilerce teknik şartnamedeki düzenlemeler nedeniyle, bir kısmının aynı, diğerlerinin ise farklı belgeleri sunduğu dikkate alındığında, ihaleye katılabilmek için sunulması gereken belgeler konusunda isteklilerin tereddüde düştüğü görülmüştür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 28 inci maddesinin 2 nci fıkrasında, yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ihale ilanı ile idari şartnamede belirtilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.
Teknik şartnamenin 3.7, 7.1.6, 8 ve 9.8 inci maddelerinde belirtilen ve verilmemesi halinde teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına yol açacak belgelerin ihaleye katılımda bir yeterlik belgesi olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, ihale ilanı ile idari şartnamede belirtilmemesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna varıldığından, başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmüştür.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait teknik şartnamenin, “Eğitim Hizmetleri” başlıklı 3 üncü maddesinde;
“Kurulan tüm yazılım birimleri için Yüklenici, İdare’nin belirleyeceği teknik ve uç kullanıcılarına tüm sistemi verimli olarak işletebilmek için eğitim vermelidir. Eğitimler teklif fiyatlara dahil edilir ayrıca ücret ödenmez....
Eğitim Yeri: Tablo 4’de belirtilen ve kurum personeline verilecek eğitim programları (Bilgisayar Okur Yazarlığı, Yazılım Kullanıcı Eğitimi) İdare’nin belirlediği mekan ya da mekanlarda, teknik şartlarda belirlenen esaslar göz önüne alınarak yapılmalıdır. Diğer eğitimler için ise (Yerel Ağ İşletim Sistemi Eğitimi, Çok Kullanıcılı İşletim Sistemi, VTYS Eğitimi, Sistem Bakım ve Onarım Eğitimi) Yüklenici İdare’nin onayına sunmak üzere eğitim yerleri önermelidir.”düzenlemesine yer verilmiştir.
Ayrıca teknik şartnamede;
Eğitim Programının AdıEğitilecek Personelin Genel TanımıEn Düşük Eğitim Süresi (Saat)Eğitilecek Kişi
Sayısı
Temel Bilgisayar Kullanım EğitimiHastane Personeli8yok
İletişim Altyapısı Bakım ve İşletimi Eğitimiİşletmen42
Çok Kullanıcılı İşletim Sistemi Eğitimiİşletmen42
VTYS Eğitimiİşletmen42
Sistem Bakım-Onarım Eğitimiİşletmen42
Yazılım Kullanıcı EğitimiHastane Personeli840
şeklinde eğitilecek personel sayısı ve konuları gösteren bir tabloya yer verildiği görülmektedir.
Kamu İhale Kurulunun 03.02.2011 tarih ve 2011/UH.I-588 sayılı uyuşmazlık kararında; “Teknik şartnamenin 7.1.3, 7.1.5 ve 7.1.8 maddelerinde eğitim giderlerine ilişkin düzenlemelere yer verildiği, ancak gerek idari şartnamede gerekse de birim fiyat teklif cetvelinde eğitim giderlerine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı oysa kamu ihale mevzuatı gereği eğitim giderlerinin önemli bir teklif bileşeni niteliği taşıdığı ve bunun idari şartname ve teklif cetvelinde ayrı bir gider kalemi olarak öngörülmemiş olmasının sağlıklı teklif oluşturulmasını engellediği,” iddiasına ilişkin olarak, “Yukarıda yer alan tablo incelendiğinde, yüklenici tarafından idarenin personeline verilmesi istenilen eğitimin temel bilgisayar kullanımı, yazılım kullanıcı eğitimi gibi niteliği gereği bir uyum süreci eğitimi olarak değerlendirilebilmesi mümkün olmayan giderleri içerdiği görülmektedir. Bu bağlamda, idare tarafından istenilen eğitimin ihale konusu işe uyum (oryantasyon) eğitiminin sınırlarını aştığı ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliği taşımayan şikayete konu ihalede önemli bir maliyet bileşeni teşkil ettiğinde tereddüt bulunmayan bu eğitim giderlerinin yalnızca teknik şartnamede düzenleme konusu yapılmasının kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, söz konusu eğitim giderlerine idarenin yaklaşık maliyet hesabında dikkate almadığı gibi kamu ihale mevzuatında öngörüldüğü şekilde idari şartnamede belirtilmediği ve birim fiyat teklif cetvelinde de ayrı bir iş kalemi olarak düzenlemediği anlaşıldığından bu yönüyle de ihalenin iptal edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.” denilmiştir.
Kamu İhale Kurulunun 19.09.2011 tarih ve 2010/UH.III-3154 sayılı uyuşmazlık kararında; “İhale konusu işteki eğitim giderine ilişkin düzenlemenin idari şartname ve birim fiyat teklif cetvelinde yer almamasının mevzuata aykırı olduğu,” iddiasına ilişkin olarak, “Yukarıda yer alan tablo incelendiğinde, idarece düzenlemesi yapılan ve idarenin personeline verilmesi istenen eğitim kalemlerinin temel bilgisayar kullanımı, yazılım kullanıcı eğitimi gibi niteliği gereği bir uyum süreci eğitimi olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan giderleri içerdiği görülmektedir. Bu bağlamda, söz konusu eğitim giderine kamu ihale mevzuatında öngörüldüğü şekilde idari şartnamede yer verilmediği ve birim fiyat teklif cetvelinde de ayrı bir iş kalemi olarak düzenlemediği anlaşılmış olup, bu itibarla da idare tarafından istenilen eğitimin ihale konusu işe uyum (Oryantasyon) eğitiminin sınırlarını aştığından ve dolayısıyla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet niteliği taşımayan itirazen şikayete konu ihalede önemli bir maliyet bileşeni olmasında tereddüt bulunmayan bu eğitim giderinin yalnızca teknik şartnamede düzenleme konusu yapılması mevzuata aykırı bulunduğundan, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.
Birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede, teklif fiyata dahil olan giderler idari şartnamenin 25.3 üncü maddesinde;
“25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
HBYS (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi) Otomasyonu Firma Sorumlusu pozisyonu için Asgari Ücreten %0 fazlası. Hastanemizde firma sorumlusu olarak idame edilecek personel asgari ücret üzerinden ücretlendirilecektir. Çalışma günleri hafta içi 5 (beş) gün olarak 40 (kırk) saat üzerinden addedilmiştir. Hafta sonu, tatil, bayram gibi günlerde çalışılması gereken durumlar idare tarafından evvelden haber verilmek süretiyle gerekli hallerde talep edilecektir. Fazla çalışma karşılığı hak edişler yürürlükte ki mevcut iş ve işçi kanunu ilgili maddeler doğrultusunda aylık ücrete ilave edilerek ödenecektir.
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Yüklenici tarafından karşılanacak yol masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) esas alınacaktır. Personelin yol gideri günlük brüt (5 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Çalışan personele aylık 26 (yirmi altı) gün üzerinden günlük 5 (beş) TL ulaşım bedeli verilecektir.
Çalışan personel öğle yemekleri Hastanemiz yemekhanesinden karşılanacaktır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.4.2.25 inci maddesinde; “Personele, çalışma saatleri dışında ihale konusu işle ilgili eğitim verilmesi, işçiler açısından 4857 sayılı Kanunun 66 ncı maddesinin (d) bendine göre fazla çalışmaya yol açacağından, bunun teklif fiyata dahil olacağının ve mesai dışında işçinin kaç saat işle ilgili meşgul edileceğinin idari şartnamede belirtilmesi ve aşırı düşük teklif sorgulamasında dikkate alınması gerekmektedir. Ayrıca, oryantasyon eğitimi dışında, silahlı atış eğitimi, uçuş eğitimi gibi önemli maliyet gerektiren eğitim giderlerinin, teklif fiyata dahil giderler içinde değerlendirilmesi ve bu giderlerin idari şartnamede açıkça belirtilmesi, birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilecek ihalelerde ise birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir iş kalemi olarak öngörülmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bu tür eğitim giderleri % 3 oranının içerisinde bulunan bir genel gider olarak kabul edilmeyecek ve teklifin önemli bir bileşeni sayılarak aşırı düşük teklif sorgulamasında dikkate alınacaktır.” açıklaması,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname örneğinin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25.3 üncü maddesine ait 30 numaralı dip notun ikinci fıkrasında ise; “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri dışındaki tüm ihalelerde, gider kalemleri, ihale konusu işin özelliğine uygun olarak ilgili mevzuatına, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği ile Kurumun diğer düzenleyici işlemlerine aykırı olmamak kaydıyla idare tarafından belirlenerek buraya yazılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Teknik şartnamenin eğitim hizmetlerini düzenleyen 3 üncü maddesi incelendiğinde, eğitimin temel amacının idarenin belirleyeceği teknik ve uç kullanıcılar tarafından tüm sistemin verimli olarak işletilebilmesi olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu maddede, eğitimlerin teklif fiyata dahil olduğu açıkça belirtildiği gibi eğitim konuları, eğitilecek personel sayısı ve eğitim süresine ilişkin ayrıntıların da belirlendiği görülmüştür.
İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25.3 üncü maddesi incelendiğinde ise; teknik şartnamede öngörülen eğitim giderlerinin isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olduğu yönünde herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı ve ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde de kullanıcılara eğitim verilmesi işinin ayrı bir iş kalemi olarak gösterilmediği belirlenmiştir.
İncelenen ihalede her ne kadar haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personele ait giderlere yer verilmiş ise de; ihalenin hastane bilgi yönetim sistemi alımı işi olduğu, dolayısıyla personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu dikkate alındığında, eğitim giderinin % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderler içerisinde değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır. Birim fiyat teklif almak suretiyle yapılan ihalede, tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulabilmesi için idarece teklifleri etkileyebilecek iş kalemlerinin ayrıntılı şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, idare tarafından istenilen eğitimin ihale konusu işe uyum (oryantasyon) eğitiminin sınırlarını aştığı ve özellikle işletmenler için verilecek eğitimin hastane dışında yapılacağı ve yüklenici tarafından verilebilecek eğitim kapsamında değerlendirilemeyeceği göz önüne alındığında, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliği taşımayan şikayete konu ihalede önemli bir maliyet bileşeni teşkil ettiğinde tereddüt bulunmayan bu eğitim giderlerinin yalnızca teknik şartnamede düzenleme konusu yapılmasının kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır. Söz konusu eğitim giderlerini idare yaklaşık maliyetinde dikkate almadığı gibi kamu ihale mevzuatında öngörüldüğü şekilde idari şartnamede belirtilmediği ve birim fiyat teklif cetvelinde de ayrı bir iş kalemi olarak düzenlenmediği anlaşıldığından bu yönüyle de ihalenin iptal edilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmüştür.
4 ) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait teknik şartnamenin, “Yazılım Altyapısı” başlıklı 4.1 inci maddesinde;
“4.1.1 Bu ihaleye çıkılan Kurumların daha önceki çalışmaları ve deneyimleri göz önüne alındığında, Güneysu İlçe Hastanesi’nin İl Sağlık Müdürlüğü Merkez Laboratuvarı’na alınacak otomasyon sisteminin aile hekimlerine ulaştırılmasında zorluk yaşanmaması (aile hekimlerinin dağınık bir yerleşkesinin olması ve hizmeti alacakları Rize İli Sağlık Müdürlüğü Merkez Laboratuvarı’ndan uzaklıkları nedeniyle) ve her aile hekimine ayrı ayrı otomasyon alınmasının veya ayrı server kullanım ihtiyacının doğmasına sebebiyet vermemek için web tabanlı sisteme ihtiyaç duyulmaktadır. Dolayısıyla, aile hekimlerinin hastaların tetkik sonuçlarına daha hızlı ve doğru ulaşabilmesi ve hastayı merkez laboratuvarına getirmeden sonuçlarına web üzerinden kolaylıkla ulaşılabilmesi, hasta ve çalışma güvenliği açısından cihazların çalışacağı örnek barkodlarının örneğin alınmış olduğu yerde yapıştırılması açısından maliyet ve zaman kazancı sağlanması açısından web tabanlı sistem önem arz etmektedir. Yine, Rize İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı ve bu ihale kapsamındaki Kurumun hizmet vermiş olduğu alanın geniş ve dağınık yapıda olması, hekimlerin hasta takibi ve tedavilerinde hasta verilerine özellikle mesai saatleri dışında (özellikle icapçı doktor ve idari yöneticiler) ev, toplantı vb. gibi ortamlarda, her türlü internet ortamında ve istenilen zamanda kolaylıkla ulaşılabilmesinde web tabanlı sistem önem teşkil etmektedir.
4.1.2 Teklif edilen HBYS ve LIS’in “Hasta kabul, Hemşire gözlem, Poliklinik, Laboratur (LIS) ve Bordro” modüllerinin web tarayıcısı vasıtasıyla çalışabilen web tabanlı mimariye sahip olması gerekmektedir. Uygulama yazılımının VTYS'ye bağlanması mümkün olduğunca standart olmalı ve birden fazla teknolojiyle sağlanmalı, mümkün olduğunca VTYS'den bağımsız olmalı ve yazılım farklı VTYS lerle çalışabilmelidir.
4.1.3 Sistemi kullanan tüm uç bilgisayar kullanıcıları önceki maddede belirtilen yazılım modüllerinin sadece web browser’i kullanarak sisteme erişebilmelidir. Herhangi bir ilave kuruma ve bileşene gerek kalmadan sistem veya modüller çalıştırılabilmelidir. Aşağıdaki durumlar ise bu kapsamın dışındadır:
a) HBYS Uygulama Yazılımı tarafından üretilen doc, xls, pdf vb. rapor formatlarının görüntülenebilmesi ve yazıcıya basılabilmesi için gerekli olabilecek ofis editörleri ve benzeri yazılımların bilgisayarlara kurulması,
b) İstekli tarafından sağlanmış olsun ya da olmasın, uç bilgisayarların RS-232, RS-422, RS-485, USB, Ethernet, PCI, PC/104, PCMCIA, ISA, Parallel Port gibi bu bilgisayarın herhangi bir I/O (girdi-çıktı) birimine bağlanarak çalışan cihazlar (her türlü yazıcı, tarayıcı, kamera, barkod yazıcı ve barkod okuyucu, IVR kart, medikal monitör, medikal, diagnostik ya da benzer amaçla sonuç üreten ve ürettiği sonucu diğer sistemlere aktaran ve/veya uç bilgisayardan bilgi alarak çalışan her türlü cihaz) için gerekli olan sürücü ve arayüz yazılımlarının kurulması.
c) Web tarayıcı üzerinde yapılması gereken ayarlamalar ve gerekli versiyonun kurulması.Tüm yazılımlarda nihai tüm girdi/çıktı işlemleri aynı veritabanı üzerinden sağlanmalıdır; münferit, parçalı, kısmi, dolaylı çözümler kabul edilmez.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Teknik Şartname” başlıklı 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında; “İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.” hükmüne, ikinci fıkrasında ise; “Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Ağustos 2010 tarihli ve 5.1 sürüm numaralı Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri Alım Kılavuzunun 4.1.1 inci maddesinde; “Uygulama yazılımı istemci/sunucu veya web tabanlı veya akıllı istemci (smart client) veya zengin istemci (rich client) mimariye sahip olmalı, Yüklenici firma teklif ettiği mimariyi teklifinde belirtmelidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri Alım Kılavuzu incelendiğinde, kılavuzun amacının yazılım, teknolojik, altyapı ve diğer gerekler için Sağlık Bakanlığı Hastaneleri ile Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinin HBYS alımlarına yönelik bir çerçeve çizmek olduğu ve ilgili idarelerce teknik şartname hazırlığında gözönüne alınacak bazı önerileri içermekle birlikte, idareleri bağlayıcı nitelikte mevzuat gereği uygulanması zorunlu olan bir tip teknik şartname olmadığı anlaşılmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinde teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan Hastane Bilgi Sistemi Alım Kılavuzunda uygulama yazılımının istemci/sunucu veya web tabanlı veya akıllı istemci (smart client) veya zengin istemci (rich client) mimariye sahip olabileceği ve bu mimarilerden hangisinin seçileceğine yüklenicinin karar vereceği belirtilmekle birlikte, ihaleye ait teknik şartname incelendiğinde, hastane bilgi yönetim sisteminin aile hekimleri tarafından da kullanılacağı, sistemdeki verilere mesai saatleri dışında da ulaşılması gerektiği, dolayısıyla sadece hastane ortamında kullanılacak bir uygulama yazılımı olmadığı gerekçesiyle uygulama yazılımının web tabanlı olarak istenildiği göz önüne alındığında, idare tarafından uygulama yazılımının web tabanlı olarak istenilmesinin verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olduğu sonucuna varılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.
5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait teknik şartnamenin, “Veri Tabanı Yönetim Sistemi” başlıklı 5.1 inci maddesinde; “Yüklenici önereceği sistemde idareye ait veri tabanını kullanmayacaksa ilgili VTYS aşağıdaki özellikler dâhilinde yüklenici tarafından sözleşme süresince kullandırılmalıdır. Hastanemiz de mevcut VTYS (veri tabanı yönetim sistemi) SQL 2008 R2 dir. Veri Tabanı Yönetim Sistemi maliyeti (oracle kullanan firmalar için) kullanıcı sayısına göre belirlendiği istekliler için kullanıcı sayısı 30 (otuz) kişidir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Kamu İhale Kanununun “Şartnameler” başlıklı 12 nci maddesinde;
“İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Kanununun 12 nci maddesinde teknik şartnamelerde verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilirken belli bir marka veya ürün belirtilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. İhaleye ait teknik şartname incelendiğinde, idareye ait mevcut veri tabanı yönetim sisteminin SQL 2008 R2 olduğu, yüklenicinin sözleşme süresince bu sistemi kullanabileceği, bu durumda veri tabanı yönetim sisteminin hastane personeli tarafından kullanılacak olmasından dolayı kullanıcı sayısına bağlı olarak bir lisans maliyetinin oluşmayacağı, ancak yüklenici tarafından “oracle” gibi başka veri tabanı yönetim sisteminin kullanılacak olması halinde, idareye ait 30 personel için kullanıcı maliyetinin sözleşme süresince yüklenici tarafından karşılanması gerektiği anlaşılmaktadır. Söz konusu düzenlemede “oracle” markasının yüklenici tarafından idaredeki mevcut veri tabanı yönetim sisteminin kullanılmaması halinde lisans maliyetine yol açacak diğer veri tabanı yönetim sistemlerine örnek olarak belirtildiği, dolayısıyla, idare tarafından ilgili düzenlemede “oracle” markasına işaret eden bir teknik kriter, özellik veya tanımlamaya yer verilmediği göz önüne alındığında, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen, teknik şartnamede belirtilen ve verilmemesi halinde teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına yol açacak belgelerin ihale ilanı ile idari şartnamede belirtilmemesine yönelik ihale işlemleri ile eğitim giderlerinin idarenin yaklaşık maliyetinde dikkate alınmaması, kamu ihale mevzuatında öngörüldüğü şekilde idari şartnamede belirtilmemesi ve birim fiyat teklif cetvelinde de ayrı bir iş kalemi olarak düzenlenmemesinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi