KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2011/029

Gündem No : 20

Karar Tarihi : 04.04.2011

Karar No : 2011/UH.I-1163

Şikayetçi:

Ogtim İnşaat Turizm Medikal Gıda Temz. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti., Dögol Caddesi No:43/15 Beşevler/Ankara

İhaleyi yapan idare:

Boğaziçi Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, Cevdetpaşa Cad. No:128 34342 Bebek/İstanbul

Başvuru tarih ve sayısı:

11.03.2011 / 13619

Başvuruya konu ihale:

2010/524249 İhale Kayıt Numaralı "550.000 Adet Yemek Pişirme,dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

31.03.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.[08.08].(0263)./2011-46E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 22.11.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “550.000 Adet Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ogtim İnş. Tur. Med. Gıda Tem. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 23.02.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 28.02.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 11.03.2011 tarih ve 13619 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.03.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde kalan isteklinin teklif ettiği fiyatın açıklanmasının mümkün olmadığı, bu nedenle açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili maddelerine uygunluğunun incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde, ihale komisyonunun, teklifi aşırı düşük olan isteklilerden, teklifin önemli bileşenleriyle ilgili, hizmetin teklif fiyatıyla yapılmasına imkan veren yönteme, seçilen teknik çözümlere ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin kullanacağı avantajlı koşullara ve teklif edilen hizmetin özgünlüğüne ilişkin belgelere dayalı açıklama isteyeceği, isteklilerce yapılan açıklamaları değerlendirerek yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerini reddedeceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin esasların açıklandığı 79 uncu maddesinde, açıklamaların belgelere dayalı olması gerektiği belirtilmiştir.

Anılan maddenin devamında, isteklilerin açıklamalarını tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar, fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar, ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler, yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler ve isteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarına dayanarak yapacakları ve bu belgelerin Tebliğin (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine uygun olacağı açıklamalarına yer verilmiştir.

Anılan Tebliğin, aşırı düşük tekliflerin belgelere dayalı olarak açıklanmasına ilişkin maddelerinde;

“79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

…

79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.

79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

…

79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

…

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

…

79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir…

…

79.4.2.19. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir.

79.4.2.24. Yemek hizmet alımı ihalelerinde, çalıştırılacak personelin giyim gideri ile su, tuz, baharat, peçete ve masa örtüsü giderleri için yapılacak açıklamalara ilişkin olarak isteklilerden belge sunmaları istenmeyecektir. İhale komisyonu ayrıca, bu girdiler dışındaki girdilerden de belgelendirilmesine gerek bulunmayanları tespit edebilecektir.”

Açıklamaları bulunmaktadır.

İdari şartnamede, işin yapımı sırasında 1 aşçıbaşı, 4 aşçı, 4 aşçı yardımcısı, 12 adet kepçeci, 10 bulaşıkçı, 6 garson, 3 meydancı, 1 depocu, 2 şoför ve 1 sorumlu işletme müdürü olmak üzere toplam 44 işçinin çalıştırılacağı düzenlenmiş, 7 nci maddesinde yemeklerin dağıtımında kullanılmak üzere istekliye ait 3 adet panelvan türü araç istenmiş, 25 inci maddesinde, tip idari şartnamede belirtilenlerin dışında bir gider kalemi öngörülmemiş, 51 inci maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin zeyilnamede yüklenicinin besin zehirlenmelerine karşı belirtilen tutarlarda sigorta yaptırması ve sözleşme tarihinden itibaren 15 gün içinde idareye ibraz etmesi yönünde bir düzenlemeye yer verilmiştir.

Teknik şartnamede, her öğünün 4 kap yemekten oluşacağı, dördüncü öğünün üç ayrı yemekten seçileceği, yemeğin idare mutfağında hazırlanacağı, yemeğin idari şartnamede belirtilen araçlarla mutfağın bulunduğu kuzey yerleşkesi dışında 2 km uzaklıktaki güney yerleşkesine, gidiş-dönüş 30 km uzaklıktaki Kandilli Rasathanesi personel yemekhanesine ve gidiş-dönüş 70 km uzaklıktaki Kilyos öğrenci yemekhanesine dağıtılacağı, yemek salonlarının ve mutfağın günlük olarak temizleneceği, mutfağın su, elektrik, doğalgaz, telefon, ısınma giderleri ile yemekhanelerde kullanılan yük asansörü, içme suyu ünitesi, soğuk odalar ve havalandırma tertibatlarına ilişkin bakım sözleşmelerinin işe başlama tarihinden itibaren 15 gün içinde idareye sunulacağı düzenlemeleri yer almaktadır. Ayrıca şartnamede öğle ve akşam yemeklerine ilişkin örnek menülere yer verilmiştir.

Malzemeli yemek alım ihalelerinde, bir öğün yemeğin maliyeti hesaplanırken, salt yemek yapımına ilişkin maliyetlerin değil, bunların dışında işin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun yürütülmesi dolayısıyla yapılması gereken çeşitli harcamaların da dikkate alınması gerekmektedir. Bu çerçevede, teklifi aşırı düşük olan isteklilerce sunulan açıklamaların da, bu gider kalemlerini içerip içermediği ve bu giderlerin mevzuata uygun olarak belgelendirilip belgelendirilmediği incelenmelidir.

Başvuruya konu ihalede, yemek malzeme maliyetinin dışında, sözleşme giderleri, personel ücretleri, kullanılması öngörülen kıyafet bedelleri, yemek dağıtımında kullanılacak araçların amortisman, akaryakıt, bakım-onarım maliyetleri, sigorta poliçe bedeli, teknik şartnamede belirtilen idareye ait makine ve ekipmanların bakım maliyeti vs. gibi giderlerin belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, salt yemek maliyetini tevsik etmek üzere YMM onaylı maliyet tespit raporu sunduğu, rapor ekinde yer alan cetvellerde 5 günlük örnek öğle yemeği maliyet analizlerine yer verildiği, analizlerde akşam yemeğine ilişkin örnek menülere ait bir açıklamanın yer almadığı ve bu analizlerin YMM onaylı olduğu görülmüştür. Ayrıca, isteklilerin ihale konusu işte kullanılması öngörülen malların maliyetini, kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayanarak açıklaması durumunda düzenlenebilecek olan maliyet / satış tespit tutanağı EK-O.7’nin sunulduğu, tutanakta mallara ilişkin maliyetin değil öğün başına yemek pişirme ve dağıtma maliyetinin yer aldığı tespit edilmiştir. Yemek malzeme maliyetlerine ilişkin olarak, meyve ve sebzelerin fiyatlarını tevsiken İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü tarafından düzenlenen fiyat listesinin sunulduğu, listedeki fiyatlarla istekli tarafından öngörülen fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu anlaşılmıştır. Diğer taraftan, yemek malzemelerinden salça, ayçiçeği yağı, un gibi malzemelerin maliyetinin alış faturalarıyla tevsik edildiği belirlenmiştir.

Anılan Tebliğin, EK-O.7’nin yalnızca işin yapımında kullanılacak malların maliyetine ilişkin olarak düzenlenebileceği, proforma fatura yerine yalnızca alış faturalarıyla açıklama yapılmasının mümkün olmadığı yönündeki açıklamaları çerçevesinde, hazırlanmış bir öğün yemeğin maliyetini tevsik etmek üzere sunulan maliyet / satış tutanağı EK-O.7’nin ve meyve ve sebze dışındaki yemek malzemelerine ilişkin olarak alış faturalarıyla yapılan açıklamanın mevzuata uygun bir açıklama olmadığı sonucuna varılmıştır.

Buna ek olarak, yangın ve 3. şahıs mali sorumluluk sigortası giderlerinin fiyat teklifi ile, haşere mücadelesi amacıyla yapılacak ilaçlamanın, su arıtma sistemi bakım hizmetinin ve asansör bakım hizmetinin maliyetinin imzalanmış sözleşmelerle açıklandığı, işin yapımında kullanılması gereken temizlik malzemeleri, kıyafetler, personelin sağlık durumuna ilişkin testlerin alış faturalarıyla açıklandığı görülmüştür. İşin yapımında kullanılacak malların anılan Tebliğe uygun olarak düzenlenen proforma fatura ve hizmet alımlarının fiyat teklifleriyle açıklanması gerektiğinden, bu açıklamaların da Tebliğe uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, ihale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük açıklamasının, anılan Tebliğe açıklamalarına uygun olmadığı tespit edilmiş olup bu açıklamanın reddedilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde kalan istekli olan Yütaş Yem. Ür. Paz. Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Dr. Hasan GÜL

Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

II. Başkan Bahattin IŞIK

Kurul Üyesi Kazım ÖZKAN

Kurul Üyesi

Adem KAMALI

Kurul Üyesi Abdullah DÜNDAR

Kurul Üyesi Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi

Karşı Oy:

KARŞI OY

Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; ihale üzerinde kalan isteklinin teklif ettiği fiyatın açıklanmasının mümkün olmadığı, bu nedenle açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili maddelerine uygunluğunun incelenmesi gerektiği iddia edilmektedir.

İncelemeye konu ihalenin; Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı işi olduğu, idarece yaklaşık maliyetin yapılan piyasa araştırmasında elde edilen fiyatların ortalaması esas alınarak toplam 2.566.666,67 TL olarak belirlendiği, 12 adet ihale dokümanı satıldığı, 8 isteklinin teklif verdiği, yapılan incelemede, 14.02.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması idare tarafından uygun görülen Yütaş Yem. Ür. Paz. Tic. A.Ş.üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak da başvuru sahibi Ogtim İnş. Tur. Med. Gıda Tem. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin belirlendiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin“teklif fiyata dahil masraflar” ve“aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin“teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvuruna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, geçerli tekliflerin tamamının biri hariç yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre aşırı düşük olmadığı, en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece hiçbir isteklinin teklifine ilişkin olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanması gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere inceleme konusu ihalede“itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle“düzeltici işlem belirlenmesi”ne ilişkin karara katılmıyorum.

Ali Kemal AKKOÇ

II. Başkan