Toplantı No : 2010/047

Gündem No : 60

Karar Tarihi : 05.07.2010

Karar No : 2010/UH.I-1966

Şikayetçi:

Esas Sosyal Hizmetler Temz. İnş. Turz. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti., Fidanlık Mahallesi Sağlık-1 Sokak No:28/8 Kızılay/ANKARA

İhaleyi yapan idare:

Ankara Gölbaşı Belediye Başkanlığı, G.O.P. Mah. Sahil Cad.No:1 06830 Gölbaşı/ANKARA

Başvuru tarih ve sayısı:

10.06.2010 / 13646

Başvuruya konu ihale:

2010/48489 İhale Kayıt Numaralı "Katı Atık Toplama ve Nakli ve El ile Süpürülmesi Hizmeti." İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

30.06.2010 tarih ve I.H.16.90.0227/2010-23E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Ankara Gölbaşı Belediye Başkanlığı tarafından 03.06.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Katı Atık Toplama ve Nakli ve El İle Süpürülmesi Hizmeti.” ihalesine ilişkin olarak Esas Sosyal Hizmetler Temz. İnş. Turz. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 28.05.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 02.06.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 10.06.2010 tarih ve 13646 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.06.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) Teknik şartnamenin “Genel esaslar” başlıklı 6.7 inci maddesinde, resmi tatil günleri dahil haftanın her günü istinasız çalışılacağına dair düzenlemenin yer aldığı, ancak anılan günlerin ve fazla çalışma saatlerinin net şekilde düzenlenmediği, birim fiyat teklif cetvelinde fazla mesai ve resmi tatil günlerindeki mesai giderleri için ayrı satırların açılmadığı, ayrıca tatil günlerinde çalışacak personellerin farklı ücret gruplarından olup olmadığının, hangi gruptan kaç kişinin çalıştırılacağına ilişkin net düzenlemelere yer verilmediği,

2) İdari şartnamenin 25.3.1 inci maddesinde yer alan düzenlemenin, teknik şartnamenin işin yürütülmesi için gerekli ekipman ve özellikleri başlıklı 3.2 nci maddesinde yer alan düzenlemeyle çelişkili olduğu,

3) Teknik şartnamenin işin yürütülmesi için gerekli ekipman ve özellikleri başlıklı 3.3 üncü maddesinde, “çalıştırılacak personel” başlıklı 4.10 ve 4.11 inci maddelerinde yer alan düzenlemelerin yüklenicilerin önceden öngöremeyecekleri durumlarla karşılaşmalarına veya önemli maliyet sorunu oluşmasına sebebiyet verebileceği ve anılan durumun Kanunun 5 inci maddesine uygun olmadığı,

4) Doküman içeriğinde çalıştırılacak personele verilmesi öngörülen kıyafetlerin niteliklerine ve özelliklerine yer verilmediği, anılan durumun tekliflerin hazırlanmasında tereddütlere yol açacağı, yüklenici tarafından getirilecek kıyafetlerin idare tarafından uygun bulunulmaması durumunda cezai işlemlerin uygulanabileceği,

5) İdari şartnamenin 51.1.1 inci maddesinde uygulanacak cezalara ilişkin düzenlemelere yer verildiği, anılan ceza bedellerinin yüksek olduğu, yüklenicinin elinde olmayan sebeplerden uygulanacak cezaların hiçte az olmayan giderlerin oluşmasına sebebiyet vereceği, ayrıca idarenin verdiği cevabın hukuki dayanaktan yoksun olduğu,

İddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin adı; “Katı Atık Toplama ve Nakli ve El İle Süpürülmesi Hizmeti”, miktarı ve türü; “911 takvim günü 85 adet düz işçi, 22 adet şoför, 2 adet kontrol amiri, 1 adet çevre mühendisi olmak üzere 110 personel hizmet alımı şeklinde düzenlenmiştir.

Aynı şartnamenin 25 inci maddesinde, çalıştırılması öngörülen personellerin ücretlerine, personele verilecek olan nakdi yemek bedeline, çöp kamyonlarının, süpürge araçlarının ve kontrol araçlarının günlük akaryakıt tüketimine yer verilmiştir. Anılan madde de, 4 farklı ücret grubu olduğu görülmüş olup resmi tatillerde çalıştırılacak personele mesai ücreti ödeneceği şeklinde düzenlemelere de yer verilmiştir.

İdari şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı 54 üncü maddesinde, sözleşme süresince yüklenicinin iş başında bulundurmak zorunda olduğu araçlara ve araçların niteliklerine yer verilmiştir.

İdari şartnamenin 48.1 inci maddesinde;“Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç) takvim günü içinde başlanır.” düzenlemesi,

48.3 üncü maddesinde;“İşin süresi 911 takvim günüdür.” düzenlemesi,

İhale ilanının 2.c maddesinde;“işin süresi 911 takvim günü işe başlama: 05.07.2010 işi bitirme:31.12.2012” düzenlemesi,

Teknik şartnamenin 6.7 nci maddesinde; “Resmi tatil günleri dâhil haftanın her günü istisnasız çalışılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Ayrıca, idari şartnamenin 19 uncu maddesinde isteklilerin tekliflerini götürü bedel üzerinden vermeleri gerektiği belirtilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler”başlıklı 78 inci maddesinde;

“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.

78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.

78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

78.4. Çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetlerde, çöp toplama ve naklinde kullanılacak makine ve ekipmanlar ile çöp toplama araçlarının ve akaryakıtın idare tarafından karşılanması durumunda bu alımların ve ayrıca malzemenin idare tarafından karşılandığı yemek hizmeti (malzemesiz yemek hizmeti) alımlarının personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak ihale edilmesi gerekmektedir.

78.5. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinin birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmesi ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme imzalanması zorunludur.

...” açıklaması yer almaktadır.

Anılan Tebliğ açıklamaları ve ihale dokümanı birlikte değerlendirildiğinde, şikayete konu ihalede araçların ve araçların sarf edeceği akaryakıt bedellerinin yüklenici tarafından karşılanacağından söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olarak değerlendirilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır .

İdarenin dokümanı hazırlarken işçilik giderlerine ilişkin olarak düzenlemelere yer vermesi gerekmekte ve işçilik giderinin teklif fiyata dahil olduğunu ifade etmesi zorunludur.

Başvuru sahibinin ilk iddiası incelendiğinde, ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı şeklinde yorumlandığı ve Tebliğin 78 inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun doküman hazırlanmadığı şeklinde iddialara yer verildiği tespit edilmiştir.

Öncelikle, idarenin birim fiyat teklif cetvelinde resmi tatiller ve fazla mesai ile farklı ücret gruplarından olanlara ayrı satır açılmadığı yönündeki iddiası anılan ihalenin götürü bedel üzerinden çıkıldığı ve doküman ekinde götürü bedel teklif mektubu formu verildiği tespit edildiğinden anılan iddia yerinde bulunmamıştır. Ayrıca, işin başlama ve bitiş tarihleri ve resmi-dini tatillerde tüm personelin çalıştırılacağı hususu birlikte değerlendirildiğinde; isteklilerin, resmi tatil günlerinde yapılacak mesainin maliyetini öngörmelerinde herhangi bir tereddüdün yaşanmayacağı sonucuna ulaşmak mümkündür.

Ayrıca, ihale dokümanı içerisinde işçilerin fazla mesai yapacağına ilişkin herhangi bir düzenleme tespit edilememiştir. Teknik şartnamenin 6.7 nci maddesinde belirtilen resmi tatil günleri dahil her gün çalışılacağı düzenlemesinin, çöp toplama ve süpürme işinin her gün devam edeceği şeklinde yorumlanması gerekmektedir.

Bununla birlikte, teknik şartnamenin 4.1 inci maddesinde;“Yüklenicinin aşağıda belirtilen pozisyon ve sayılarda personeli sürekli iş başında bulundurmak zorundadır, izin ve genel tatil günlerine ilişkin değişim personeli (+ olarak) belirtilmiştir.

Pozisyon

Çevre mühendisi 1 adet

Kontrol Amiri (en az B sınıfı ehliyetli) 2 adet

Şoför 19+3 adet

Süpürge ekibi ve atık toplama ekibi 85 adet

Toplam personel 110 adet

“ düzenlemesi de yer almaktadır.

4857 sayılı İş Kanununun 46 ncı maddesinde;“Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.

Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.

Şu kadar ki;

a) Çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri,

b) Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,

c) Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme izinleri,

Çalışılmış günler gibi hesaba katılır.

Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır.

Bir işyerinde işin bir haftadan fazla bir süre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaralı bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebeplerden ötürü çalışılmayan günler için işçilere ödenen yarım ücret hafta tatili günü için de ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde hafta tatili ücreti işverence işçiye ödenir.” hükmü yer almaktadır.

İş Kanununun anılan hükmü gereği haftada 24 saat dinlenme tatili verilmesinin zorunlu olduğu, idarenin fazla mesaiye ilişkin herhangi bir düzenleme yapmadığı, idare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinde de fazla mesai bedelinin işçiliğe eklenmediği, aylık çalışma maliyetinin 26 gün üzerinden hesaplandığı tespit edilmiş olup idarenin İş Kanununa aykırı şekilde iş yaptıramayacağı açık olduğundan anılan doküman düzenlemelerinden fazla mesai giderlerinin teklife eklenmeyeceği ve çalışanlara yedi günde bir 24 saat dinlenme verileceği şeklinde anlaşılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Yukarıda anlatıldığı üzere, haftanın her günü çalışılacaktır düzenlemesinden İş Kanuna uygun ve fazla mesai yapılmayacak şekilde anlaşılması gerektiği kabul edilmiş olup başvuru sahibinin tekliflerin oluşturulması sürecinde tereddüt yaratıldığına ilişkin iddiası yerinde bulunmamıştır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 25.3.1 inci maddesinde; “A) Hizmetin yürütülmesiesnasında kullanılacak olan süpürge, el arabası, kürek vb. malzemeler ile personelin yazlık ve kışlık iş elbiseleri, makine ve ekipmana ait sigorta ve amortisman giderleri teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,

Teknik şartnamenin 3.2 nci maddesinde; “Araçların her türlü bakım, onarım,yakıt, yedek parça, amortisman, vergi, trafik para cezaları ve benzeri giderleri yükleniciye aittir.” düzenlemesi,

Başvuru sahibi iddiasında iki maddede amortisman giderlerinin teklif fiyata dahil olacağının belirtildiği, anılan düzenlemelerin birbiri ile çelişkili olduğu ifade edilmektedir.

Anılan düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, isteklilerin tekliflerine kullanılacak olan makine ve ekipmanların maliyetlerini, iş elbiseleri giderlerini, makine ve ekipmana ilişkin sigorta ve amortisman giderlerini eklemeleri gerektiği, bununla birlikte çöp toplama ve süpürme işinde kullanılacak olan araçların bakım, onarım, yakıt, yedek parça, amortisman, vergi, trafik para cezaları giderlerinin de yüklenicinin sorumluluğunda olduğu anlaşılmakta olup, anılan giderlerin de teklif fiyata dahil edilmesi gerekmektedir.

İhale dokümanı bir bütün olduğundan, isteklilerin tekliflerini oluştururlarken idari ve teknik şartnamede yer alan düzenlemeleri birlikte değerlendirmeleri gerekmekte olduğundan anılan düzenlemeler arasında herhangi bir çelişkili durum tespit edilememiş olup isteklilerin söz konusu iki maddede yazan tüm giderleri teklif fiyatlarına eklemeleri gerektiği sonucuna ulaşılmış ve iddia uygun bulunmamıştır.

3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik şartnamenin 3.3 üncü maddesinde;“Yüklenici malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi kendi ihtiyacı olan tesisler için kullanacağı yerleri Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 8 inci maddesine göre belirler. Bu yerlerin Belediyece uygun bulunması şarttır. Belediyeye ait yerler yükleniciye bedelsiz olarak verilmeyecektir. Yüklenicinin istemesi ve Belediyenin uygun görmesi halinde Belediyeye ait uygun yerler kira sözleşmesi yapılmak kaydı ile kullandırılabilecektir.” düzenlemesi,

4.10 uncu maddesinde;“Personelin barınması için gerekli yerler yüklenici tarafından temin edilecektir.” düzenlemesi,

4.11 inci maddesinde;“Hizmet bölgesi içinde personelin çalışma yerlerine gidiş gelişleri yüklenici tarafından sağlanacaktır.”düzenlemesi,

Yer almaktadır.

4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde;“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü yer almaktadır.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 8 inci maddesinde; “Yükleniciye ait malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi kendi ihtiyacı olan tesisler için kullanacağı yerlerin idare tarafından yükleniciye bedelsiz olarak verileceği sözleşme veya eklerinde yazılı olduğu takdirde, yüklenici ihtiyaç duyduğu bu yerlere ait harita, plan ve cetvelleri zamanında idareye vermek ve bu yerlerin sahipleri ile komşu yerler sahiplerine en az zarar verecek şekilde yer seçimi yapmak zorundadır. Bununla birlikte idare, gerekli gördüğü takdirde, yüklenicinin kullanacağı en uygun yeri kendisi seçerek yükleniciye gösterebilir. Bu durumda yüklenici, idarenin gösterdiğinden başka yerleri ancak sahipleri ile anlaşmak ve idareden bu kullanım karşılığı olarak bir bedel talep etmemek şartı ile kullanabilir.

Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerlerin bedelsiz olarak verilmesi sözleşme veya eklerinde yazılı değil ise, yer temini için gereken bütün giderler yükleniciye ait olacaktır. Ancak bu yerlerin geçici işgali, resmi işlemleri gerektirdiği takdirde bu işlemler geçici işgale ilişkin harita, plan ve cetveller yüklenici tarafından hazırlanmak şartı ile idare tarafından yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan hüküm gereğince, yüklenicinin kendi ihtiyaçları için kullanacağı yerlerin idare tarafından bedelsiz verileceğine ilişkin herhangi bir düzenleme dokümanda yer almıyor ise bütün giderlerin yükleniciye ait olacağı belirtilmektedir.

Başvuru sahibi iddiasında, anılan giderlerin teklif fiyatına dahil giderler arasında yer almaması durumunun işin yüklenicilerini zor durumda bırakacağı, önceden öngörülmeyen bir durum oluşması durumunda teklif fiyata dahil edilmeyen giderlerin yüklenicinin cebinden çıkacağı, anılan durumun Kanunun 5 inci maddesine aykırı olduğu hususlarına yer verilmiştir.

Teknik şartnamenin söz konusu düzenlemeleri ve Genel Şartnamenin anılan maddesi birlikte değerlendirildiğinde, araçlar ve işçiler için sağlanacak yerlerin yüklenici tarafından karşılanması gerektiği, dolayısıyla teklif fiyatına dahil olduğu, işçilerin ve araçların barınaklardan toplama ve süpürülme işinin yapılacağı yerlere götürme masraflarının da yükleniciye ait olmasından anılan giderinde teklife dahil edileceği sonucuna ulaşılması mümkündür.

Yüklenicin söz konusu barınakları ve yerleri idarenin onayıyla kendi belirleyeceği kabul edildiğinde, işçilerin barınma ve ulaşım giderlerinin istekliler arasında farklılık göstereceği ancak, bu durum rekabeti ve eşit muameleyi engelleyen bir durum olarak değerlendirilmemesi gerektiği, isteklilerin inisiyatifleri doğrultusunda tekliflerini oluşturmaları olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Doküman içerisinde işin yapılacağı yerlere ilişkin düzenlemeler yapılmış olup, basiretli tacir sıfatını haiz isteklilerin işin yapılacağı yerleri inceleyerek tekliflerini anılan düzenlemeler doğrultusunda hazırlayabilecekleri anlaşılmış olup bu düzenlemelerin teklif vermeyi engeller nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 25.3.1.A maddesinde personelin yazlık ve kışlık elbiseleri giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu düzenlenmiş olup teknik şartnamenin 4.9 uncu maddesinde; “Çalışan personelin iş sırasında giyeceği iş elbisesi, eldiven, çizme vb. giyecekler işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uygun olarak yüklenici tarafından karşılanacaktır. İş elbiselerinin üzerinde belediyenin adı ve amblemi olacaktır. İş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.19 uncu maddesinde;“Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecek ve giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Anılan madde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin olmasına rağmen, idare tarafından doküman içerisinde personelin giyim giderlerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Birinci iddia değerlendirilirken ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı belirtilmiştir. İdarenin anılan ihale konusu işte giyime ilişkin düzenlemelere yer vermesi bir zorunluluk olmamasına rağmen idare dokümanda personele verilecek olan kıyafetlere ilişkin düzenlemelere yer vermiştir.

Giyimle ilgili düzenlemeler incelendiğinde personele yazlık ve kışlık olmak üzere iş elbisesi, iş eldiveni ve çizme verileceğinin belirtildiği, ancak kıyafetlerin özelliklerine ve sayılarına yer verilmediği tespit edilmiştir. İhale konusu işin süresinin yaklaşık 30 ay olduğu dikkate alındığında, toplam 110 personele 3 adet yazlık 3 adet kışlık iş elbisesinin verilmesi gerektiği sonucuna ulaşmak mümkündür. Ancak, çizme ve eldiven miktarları belirlemede aynı varsayımın kullanılmasının doğru olmadığı sonucuna varılmaktadır. Zorunlu olmadığı halde, eğer idare tarafından giyim için ayrı düzenlemeler yapmışsa bu düzenlemelerin net ve istekliler tarafından eşit şekilde anlaşılması gerekmektedir. Ayrıca, iş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirleneceğine ilişkin düzenlemede de net olmayan hususlar mevcuttur.

İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, personele 330 adet yazlık 330 adet kışlık iş elbisesi, 330 adet çizme, 330 adet yağmurluk, 500 adet eldiven verilecek şekilde giderlerin hesaplandığı görülmüş dokümanda bahsedilmeyen yağmurluğun da maliyete eklendiği görülmüştür.

Her ne kadar şikayete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığından idarenin giyime ilişkin düzenlemelere dokümanda yer vermesi bir zorunluluk olmasa da, idare takdirini kullanarak giyime ilişkin düzenlemelere idari ve teknik şartnamede yer vermiştir. Anılan düzenlemelerde giyim malzemesinin standartlarına ve özelliklerine ilişkin net açıklamaların bulunduğu tespit edilse de çöp toplama işine ilişkin kıyafetlerin nitelikli kıyafetler olmadığı, piyasa çöp toplama ve süpürme yapan firmalarca standart kıyafetlerin bulunabileceği hususları ile giyim giderlerinin toplam yaklaşık maliyete oranının yaklaşık %0,4 olduğu hususları birlikte dikkate alındığında, anılan net olmayan düzenlemelerin teklif vermeyi engeller nitelik olmadığı anlaşılmış olup ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna ulaşılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 51 inci maddesinde;“ 51.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir.

51.1.1

a)Yüklenici işe başlaması gereken tarihten itibaren 5 (beş) takvim günü içinde işe başlamadığı takdirde günlük 1.500,00 TL gecikme cezası uygulanır.

b) Yüklenici idarenin kabul etmediği nedenlerle çalışmadığı her gün için 1500,00 TL ceza uygulanır.

c) Belirtilen sayıda işe çıkartılmayan her çöp ve süpürge kamyonu için araç başına 750,00 TL ceza uygulanır.

d)Çöp toplama ve süpürme işlerinde çalıştırılacak her eksik işçi için 150,00 TL ceza uygulanır.

e)Zamanında çöp toplama işi bitmeyen her cadde ve sokak için 500,00 TL ceza uygulanır.

f)Zamanında çöpü alınmayıp taşmasına müsaade edilen her konteynır için 500,00 TL ceza uygulanır.

g)Kamu Kurum ve Kuruluşlarının çöplerinin zamanında alınmadığı takdirde 500,00 TL ceza uygulanır.

h)Cezai işlemler Belediye Denetim elemanlarınca tutulacak günlük raporlara istinaden hak edişten kesilecektir.

51.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanmaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartnamenin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 51.1.1 inci maddesine ait 46 nolu dipnotunda;“(3) Kısmi kabul yapılıp yapılmayacağına bakılmaksızın; işin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, idarece her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ayrıca, bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, yukarıda öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısı (iki veya daha fazla) idarece belirlenerek bu maddede yazılacaktır. Ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna da idarece gerek görülmesi halinde bu maddede yer verilecektir.

(4) İşin tamamının ya da kısmi kabule konu olan kısmının süresinde bitirilmemesi veya işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halleri hariç, idarece gerek görülüyorsa diğer sözleşmeye aykırılık hallerinin neler olduğu belirlenecek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesi durumunda İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Anılan dipnotta yer alan açıklamada idarelerin ceza miktarlarının belirlerken sözleşme bedelinin %1 ini aşmayan oranda bir ceza belirlemeleri gerektiği, anılan ceza bedellerinin sözleşme bedeline oran şeklinde belirtilmesi gerektiği belirtilmiştir.

İdari şartnamenin anılan maddesinde cezalar oran şeklinde belirtilmemiş olup bedel şeklinde belirtilmiştir. İhale öncesinde sözleşme bedelinin ne olacağı ve belirlenen bedellerin sözleşme bedelinin %1 ini geçip geçmediği hususunda yorum yapmak doğru olmayacaktır. Ancak, ihale konusu işin süresinin yaklaşık 30 ay olması, ihale konusu işte 110 personelin çalıştırılacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde idare tarafından belirlenen miktarların sözleşmenin %1 inden fazla olma ihtimali mümkün görünmemektedir. Nitekim idare tarafından hesaplanan yaklaşık maliyet ve istekliler tarafından verilen teklif bedelleri de bu durumu destekler niteliktedir. Bundan dolayı idarenin belirlemiş olduğu ceza miktarları makul bulunmuş olup başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.

Ayrıca, başvuru sahibi iddiasında herhangi bir aracın bozulması, personelden kaynaklanmayan durumların oluşması veya sokaklarda ve caddelerde beklenmeyen durumların oluşması durumunda isteklilerin mağdur olacağı, işçi ve araç sayısının çokluğu nedeniyle bu tür istenmeyen durumların işin süresi boyunca oluşması ihtimalinin yüksek olduğu belirtilmiştir.

Anılan işin kapsamının büyük olması araç sayısının fazla olması durumlarının, işin tam ve eksiksiz yapılmasına engel teşkil eden nitelikte olmadığı anlaşılmış olup isteklilerin tekliflerini verirken bu tür sorumlulukların tümünü üstlenmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır ve başvuru sahibinin iddiasında yer alan işin büyüklüğü ve araç sayısının çokluğu gerekçesi nedeniyle yapılan cezai düzenlemelerin mevzuata uygun olmadığı hususu yerinde bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Karşı Oy:

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

İdari şartnamenin 25.3.1.A maddesinde, personelin yazlık ve kışlık elbiseleri giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu düzenlenmiş olup teknik şartnamenin 4.9 uncu maddesinde;“Çalışan personelin iş sırasında giyeceği iş elbisesi, eldiven, çizme vb. giyecekler işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uygun olarak yüklenici tarafından karşılanacaktır. İş elbiselerinin üzerinde belediyenin adı ve amblemi olacaktır. İş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.19 uncu maddesinde; “Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecek ve giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Anılan madde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin olmasına rağmen, idare tarafından doküman içerisinde personelin giyim giderlerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Birinci iddia değerlendirilirken ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı belirtilmiştir. İdarenin anılan ihale konusu işte giyime ilişkin düzenlemelere yer vermesi bir zorunluluk olmamasına rağmen idare dokümanda personele verilecek olan kıyafetlere ilişkin düzenlemelere yer vermiştir.

Giyimle ilgili düzenlemeler incelendiğinde personele yazlık ve kışlık olmak üzere iş elbisesi, iş eldiveni ve çizme verileceğinin belirtildiği, ancak kıyafetlerin özelliklerine ve sayılarına yer verilmediği tespit edilmiştir. İhale konusu işin süresinin yaklaşık 30 ay olduğu düşünüldüğünde, toplam 110 personele 3 adet yazlık 3 adet kışlık iş elbisesinin verilmesi gerektiği sonucuna ulaşmak mümkündür. Ancak, çizme ve eldiven miktarları belirlemede aynı varsayımın kullanılmasının doğru olmadığı kanaatine varılmaktadır. Zorunlu olmadığı halde, eğer idare tarafından giyim için ayrı düzenlemeler yapmışsa bu düzenlemelerin net ve istekliler tarafından eşit şekilde anlaşılması gerekmektedir. Ayrıca, iş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirleneceğine ilişkin düzenlemede de net olmayan hususlar mevcuttur.

İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, personele 330 adet yazlık 330 adet kışlık iş elbisesi, 330 adet çizme, 330 adet yağmurluk, 500 adet eldiven verilecek şekilde giderlerin hesaplandığı görülmüş dokümanda bahsedilmeyen yağmurluğunda maliyete eklendiği görülmüştür.

Her ne kadar şikayete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığından idarenin giyime ilişkin düzenlemelere dokümanda yer vermesi bir zorunluluk olmasa da, idare takdirini kullanarak giyime ilişkin düzenlemelere idari ve teknik şartnamede yer vermiştir. İdare eğer takdirini kullanarak giyime ilişkin düzenlemelere doküman içerisinde yer verecekse, anılan düzenlemelerde kıyafetlerin ve giyim malzemelerinin sayısının ve özelliklerinin net bir şekilde belirtilmesi tekliflerin oluşturulması ve değerlendirilmesi aşamasında eşitlik ilkesi bakımından gereklidir. İdarenin giyime ilişkin yapmış olduğu düzenlemelerde sayı ve özelliklerin belirtilmemesi, yaklaşık maliyette kullanılan miktarların dokümandan çıkartılamaması durumlarının tekliflerin oluşturulması aşamasında tereddüt yaratacağı sonucuna varıldığından anılan düzenlemeler mevzuata uygun bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, incelemeye konu ihalede “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Kurulun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” ilişkin kararına katılmıyorum.

Hakan GÜNAL

Kurul Üyesi

KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvurusunda 4. iddia olarak, doküman içeriğinde çalıştırılacak personele verilmesi öngörülen kıyafetlerin niteliklerine ve özelliklerine yer verilmediği, anılan durumun tekliflerin hazırlanmasında tereddütlere yol açacağı, yüklenici tarafından getirilecek kıyafetlerin idare tarafından uygun bulunulmaması durumunda cezai işlemlerin uygulanabileceği iddia etmektedir.

İdari şartnamenin 25.3.1.A maddesinde; “personelin yazlık ve kışlık elbiseleri giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu düzenlenmiş olup teknik şartnamenin 4.9 uncu maddesinde; “Çalışan personelin iş sırasında giyeceği iş elbisesi, eldiven, çizme vb. giyecekler işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uygun olarak yüklenici tarafından karşılanacaktır. İş elbiselerinin üzerinde belediyenin adı ve amblemi olacaktır. İş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.19 maddesinde; “Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecek ve giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Giyimle ilgili düzenlemeler incelendiğinde, personele yazlık ve kışlık olmak üzere iş elbisesi, iş eldiveni ve çizme verileceğinin belirtildiği, ancak kıyafetlerin özelliklerine ve sayılarına yer verilmediği tespit edilmiştir. İhale konusu işin süresinin yaklaşık 30 ay olduğu düşünüldüğünde, toplam 110 personele 3 adet yazlık 3 adet kışlık iş elbisesinin verilmesi gerektiği sonucuna ulaşmak mümkündür. Ancak, çizme ve eldiven miktarları belirlemede aynı varsayımın kullanılmasının doğru olmadığı kanaatine varılmaktadır. Zorunlu olmadığı halde, eğer idare tarafından giyim için ayrı düzenlemeler yapmışsa bu düzenlemelerin net ve istekliler tarafından eşit şekilde anlaşılması gerekmektedir. Ayrıca, iş elbiselerinin rengi, şekli ve standartları idarece belirleneceğine ilişkin düzenlemede de net olmayan hususlar mevcuttur.

İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, personele 330 adet yazlık 330 adet kışlık iş elbisesi, 330 adet çizme, 330 adet yağmurluk, 500 adet eldiven verilecek şekilde giderlerin hesaplandığı görülmüş dokümanda bahsedilmeyen yağmurluğunda maliyete eklendiği görülmüştür.

Her ne kadar şikâyete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığından idarenin giyime ilişkin düzenlemelere dokümanda yer vermesi bir zorunluluk olmasa da, idare takdirini kullanarak giyime ilişkin düzenlemelere idari ve teknik şartnamede yer vermiştir. İdare eğer takdirini kullanarak giyime ilişkin düzenlemelere doküman içerisinde yer verecekse, anılan düzenlemelerde kıyafetlerin ve giyim malzemelerinin sayısının ve özelliklerinin net bir şekilde belirtilmesi tekliflerin oluşturulması ve değerlendirilmesi aşamasında eşitlik ilkesi bakımından gereklidir. İdarenin giyime ilişkin yapmış olduğu düzenlemelerde sayı ve özelliklerin belirtilmemesinin ve yaklaşık maliyette kullanılan miktarların dokümandan çıkartılamamasının tekliflerin oluşturulması aşamasında tereddüt yaratacağı, ayrıca giyim giderlerinin toplam yaklaşık maliyete oranı çok düşük olmakla birlikte, birbirine çok yakın tekliflerin olması durumunda ihalenin sonucu üzerinde esaslı etki yaratacağı sonucuna varıldığından anılan düzenlemeler mevzuata uygun bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle; inceleme konusu ihalede, “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle,“itirazen şikâyet başvurusunun reddine” ilişkin karara katılmıyorum.

Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi