KAMU İHALE KURUL KARARI
Toplantı No : 2017/002
Gündem No : 10
Karar Tarihi : 04.01.2017
Karar No : 2017/UH.I-26
Şikayetçi
:
Hayat Organizasyon Ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire:
Karabük Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
23.12.2016 / 71600
Başvuruya Konu İhale:
2016/484803 İhale Kayıt Numaralı "2017 Yılı Operatör, Tekniker, Düz İşçi Büro Görevlisi , Ağır Vasıta Ve Binek Araç Şoförü Ve Vasıflı İşçi Hizmet Alımı" İhalesi
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Hayat Organizasyon ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.,
Ziya Gökalp Mahallesi İ.O.S. Bölgesi Triko Center Sanayi Sitesi M-4 Blok No: 68 Başakşehir/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karabük İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
Ergenekon Mah. Ptt. Cad. Günaylar Is Merkezi Kat: 3-4 KARABÜK
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/484803 İhale Kayıt Numaralı “2017 Yılı Operatör, Tekniker, Düz İşçi Büro Görevlisi , Ağır Vasıta ve Binek Araç Şoförü ve Vasıflı İşçi Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karabük İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 15.12.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2017 Yılı Operatör, Tekniker, Düz İşçi Büro Görevlisi, Ağır Vasıta ve Binek Araç Şoförü ve Vasıflı İşçi Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hayat Organizasyon ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.nin 09.12.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.12.2016 tarihli yazısı ile reddi karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 23.12.2016 tarih ve 71600 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.12.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/3129 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale konusun işin süresinin 12 ay olduğu ve 01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında toplam 15,5 gün ulusal bayram ve resmi tatil günü olduğu halde ihale dokümanında ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak gün sayısının 45 gün olarak belirtildiği ve birim fiyat teklif cetvelinin de bu şekilde düzenlendiği, ancak bu 45 gün içerisinde Pazar günü veya hafta tatili çalışmasının olacağı öngörülüyor ise bunların ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma değil, fazla çalışma olarak değerlendirilmesi ve ayrı satırda gösterilmesi gerektiği,
2) Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Karabük İl Özel İdare Genel Sekreterliği Mali Hizmetler Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Hak edişler ayda bir defa olmak üzere idare tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden her ayın bitimine müteakip ilk her ayın ilk 5 iş günü içerisinde personel ücretleri ödenecektir.” şeklinde yer alan düzenlemede hak ediş ödemelerinin kaç gün içerisinde tahakkuka bağlanacağı ve ne kadar sürede ödeneceğinin düzenlenmemiş olmasının mevzuat aykırı olduğu,
3) İhale konusu işte çalışacak engelli personele fazla çalışma ve ulusal bayram, genel tatil günlerinde çalışma yaptırılmasına ilişkin düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu, engelli personele, işçinin onayı veya sağlık raporu alınmadan fazla çalışma ve ulusal bayram, genel tatil günlerinde çalışma yaptırılamayacağı,
4) Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “İdarece çalışan personelin maaşından yapılması istenilen kesintilerin tutarları her ay sonunda yazılı olarak yükleniciye bildirilecek ve yüklenici tarafından çalışanların maaşlarından yapılan bu kesinti tutarları İdare'nin belirteceği hesaba maaş ödemeleri ile aynı gün içinde yatırılacaktır..” şeklinde yer alan düzenlemede yapılacak kesintilerin neler olduğunun ve çalışan personelin buna onay verip vermeyeceğinin belli olmadığı, dolayısıyla belirsiz bir şeklide personelin maaşlarından kesinti yapılacağının düzenlenmesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı 41’inci maddesinde “Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46’ncı maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63’üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.
Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Genel tatil ücreti” başlıklı 47’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Ücret şekillerine göre tatil ücreti” başlıklı 49’uncu maddesinde “İşçinin tatil günü ücreti çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücretidir.
...
Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedibuçuk katıdır. ...” hükmü,
Anılan Kanun’un “Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde; “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır...” hükmü bulunmaktadır.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinde “Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleridir.
A) Resmi bayram günleri şunlardır:
1. (Değişik: 20/4/1983 - 2818/1 md.) 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır.
2. 19 Mayıs günü Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür.
3. 30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.
B) Dini bayramlar şunlardır:
1. Ramazan Bayramı; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 3,5 gündür.
2. Kurban Bayramı; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 4,5 gündür.
C) (Değişik: 25/10/2016-6752/2 md.) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir.
D) (Değişik: 20/4/1983 - 2818/1 md.) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir. (1)(2)
Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır.
29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur.” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde “İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2017 yılı Operatör, Tekniker, Düz İşçi Büro Görevlisi, Ağır vasıta ve Binek Araç Şoförü ve Vasıflı İşçi Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü:
150 Personel Çalıştırılması Hizmet Alım İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: KARABÜK İLİ” düzenlemesinin,
Anılan Şartname’nin “ Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “Madde 25 - Teklif fiyata dâhil olan giderler
25.1. . İlgili mevzuat gereği yapılacak ulaşım, sigorta, vergi ve resim, harç giderleri teklif fiyata dâhildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Hesaplanacak işçilik ücretleri teknik şartname 6.2 maddesinde Tablo-1 şeklinde gösterilmiştir.” düzenlemesinin bulunduğu görülmüştür.
Standart form birim fiyat teklif cetvelinin ise aşağıdaki şekilde olduğu tespit edilmiştir.
A1 B2
Sıra No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3 Miktarı
Teklif Edilen4 Birim Fiyat
Tutarı
Birimi İşçi sayısı Ay/gün/saat
1 UNVANLI PERSONEL (1. Grup) ( Makam Şoförü 1 personel ,Harita Teknikeri 1 personel) (Brüt asgari ücretin %100 fazlası) Ay 2 12
2 ASFALT FORMENİ (Brüt asgari ücretin %75 fazlası) Ay 1 12
3 UNVANLI PERSONEL (2. Grup) (Ağır şase ustası 1 personel, atölye ustası 4 personel, beko loder opr. 9 personel,dozer operatörü 3 personel, ekskavatör oprt. 7 personel, elektrik ustası (oto) 1 personel ,greyder oprt. 10 personel, loder oprt. 2 personel, mobil konkasör oprt. 6 personel, plent oprt. 1 , şase ustası 2 personel ) (Brüt asgari ücretin %65 fazlası) Ay 46 12
4 UNVANLI PERSONEL (3. Grup ) (Brüt asgari ücretin %65 fazlası) Ay 14 12
5 UNVANLI PERSONEL (4. GruP)(Ağır Şase Ustası 1 personel ,greyder oprt. yrd. 1 personel ,kaporta boya ustası 1 personel) (Brüt asgari ücretin %45 fazlası) Ay 3 12
6 UNVANLI PERSONEL (5. Grup) ( Basın personeli 2 kişi , Şoför (E) 41 personel ) (Brüt asgari ücretin %30 fazlası) Ay 43 12
7 UNVANLI PERSONEL (6. Grup) ( Atölye Ustası 1 personel , aşçı 1 personel ,makam sekreteri 2 personel ,silindir operatörü 6 personel) (Brüt asgari ücretin %25 fazlası) Ay 10 12
8 UNVANLI PERSONEL (7. Grup) (Sürücü oprt.(B) 10 personel , çöp toplama işçisi 4 personel) (Brüt asgari ücretin %20 fazlası) Ay 14 12
9 UNVANLI PERSONEL (8. Grup ) (Kat Görevlisi İşçisi )(Brüt asgari ücretin %15 fazlası) Ay 6 12
10 UNVANLI PERSONEL (9. Grup) ( Düz işçi )(Brüt asgari ücretin %5 fazlası) Ay 6 12
11 ENGELLİ İŞÇİ ( Engelli işçi )(Brüt asgari ücretin %5 fazlası) Ay 5 12
I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)5
Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması6 Birimi Miktarı Teklif Edilen4 Birim Fiyat Tutarı
1 UNVANLI PERSONEL (1. Grup) (Asgari ücretin % 100 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 540
2 ASFALT FORMENİ (Asgari ücretin % 75 fazlası) ( Fazla Çalışma) saat 270
3 UNVANLI PERSONEL (2. Grup) (Asgari ücretin % 65 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 12.420
4 UNVANLI PERSONEL (3. Grup ) ( Asgari ücretin %65 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 3.780
5 UNVANLI PERSONEL (4. Grup) (Asgari ücretn %45 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 810
6 UNVANLI PERSONEL (5. Grup) (Asgari ücretin %30 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 11.610
7 UNVANLI PERSONEL (6. Grup) (Asgari ücretin %25 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 2.700
8 UNVANLI PERSONEL (7. Grup) (Asgari ücretin %20 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 3.780
9 UNVANLI PERSONEL (8. Grup ) (Asgari ücretin %15 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 1.620
10 UNVANLI PERSONEL (9. Grup) ( Asgari ücretin %5 fazlası) (Fazla Çalışma) saat 1.620
11 ENGELLİ İŞÇİ (Asgari ücretin % 5 fazlası) ( Fazla Çalışma) saat 1.350
12 UNVANLI PERSONEL (1. Grup) (Asgari ücretin % 100 fazlası) (Ulusal bayram ,genel tatil günleri) gün 90
13 ASFALT FORMENİ (Asgari ücretin % 75 fazlası) ( Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 45
14 UNVANLI PERSONEL (2. Grup) (Asgari ücretin % 65 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 2.070
15 UNVANLI PERSONEL (3. Grup ) ( Asgari ücretin %65 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 630
16 UNVANLI PERSONEL (4. Grup) (Asgari ücretin %45 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 135
17 UNVANLI PERSONEL (5. Grup) (Asgari ücretin %30 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 1.935
18 UNVANLI PERSONEL (6. Grup) (Asgari ücretin %25 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 450
19 UNVANLI PERSONEL (7. Grup) (Asgari ücretin %20 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 630
20 UNVANLI PERSONEL (8. Grup ) (Asgari ücretin %15 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 270
21 UNVANLI PERSONEL (9. Grup) ( Asgari ücretin %5 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 270
22 ENGELLİ İŞÇİ (Asgari ücretin % 5 fazlası) (Ulusal bayram, genel tatil günleri) gün 225
II. ARA TOPLAM (K.D.V. Hariç)7
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2017; işi bitirme tarihi 31.12.2017
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Konu ve Kapsam” başlıklı 6’ncı maddesinde “…6.2 İdarenin aşağıda Tablo-l de belirtilen hizmet kolları nitelik özellik ve miktarı belirtilen personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işinin yürütülmesidir. Personel niteliğine göre verilecek ücret oranları işçi sayıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Sıra Pozisyon Asgari Ücret Fazlası Yüzde Oranı ( % ) Çalışma
Süresi
(ay) Yıl İçinde Yapılacak Mesai (Saat) Yıl İçinde Çalıştırılacak Ulusal Tatil ve Bayram Günleri (gün)
1 Unvanlı Personel (1.grup) 100 12 540 90
2 Asfalt Formeni 75 12 270 45
3 Unvanlı Personel (2.grup) 65 12 12.420 2.070
4 Unvanlı Personel (3.grup) 65 12 3.780 630
5 Unvanlı Personel (4.grup) 45 12 810 135
6 Unvanlı personel (5.grup) 30 12 11.610 1.935
7 Unvanlı personel (6.grup) 25 12 2.700 450
8 Unvanlı personel (7.grup) 20 12 3.780 630
9 Unvanlı personel (8.grup) 15 12 1.620 270
10 Unvanlı Personel (9.grup) 5 12 1.620 270
11 Engelli işçi 5 12
” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibinin 09.12.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 13.12.2016 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 13.12.2016 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği, idarenin şikayete cevap yazısında “…İdari şartnamemizin 25’inci maddesinde, “Hesaplanacak işçilik ücretleri teknik şartname 6.2 maddesinde Tablo-1 şeklinde gösterilmiştir.” Denilmiştir. Bahsi geçen Tablo 1 incelendiğinde, yıl içinde ulusal düzeydeki tatil ve bayram günlerinde çalışılacak gün sayıları tablonun son sütununda açıkça belirtilmiştir. Anılan sütunda, ulusal düzeyde yasalarla belirlenmiş, hafta sonu tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde bir işçinin en fazla ne kadar çalıştırılacağı belirlenmiştir. Yılda 52 hafta olduğuna göre, 52 hafta sonu tatili, şikayet dilekçenizde ifade edildiği üzere 15,5 gün ulusal bayram ve genel tatil günü ile birlikte toplamda yaklaşık 67,5 gün ulusal düzeyde kabul olunan resmi tatil günü bulunmaktadır, idaremiz bu düzenlemeyle yaklaşık 67,5 günlük resmi tatilin en fazla 45 günü çalışma yapılabileceğini ve ödemelerin 45 gün üzerinden yapılacağını düzenlemiştir.…hafta sonu tatilinin yedi gün hesabıyla verildiği de dikkate alınarak, herhangi bir işçi, iş kanununa göre, hafta sonu tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde bir çalışma yapmazsa o günün ücretini, bir çalışma yaptığında ise bir günlük tam ücret ödenmektedir. Dolayısıyla, halfa sonu tatili, ulusal bayram ve genel tatil günü çalışmalarında ücretin nasıl ödeneceği yasa ile belirlenmiş olup, bu tatil günleri ücretinin ödenmesinde ve hesabında bir farklılık bulunmamaktadır. Bu itibarla hafta sonu tatil ücreti ayrıca bir sütun halinde belirtilmemiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, şikâyet dilekçenizde belirtildiği gibi “yaklaşık maliyete etki” ya da “mevzuata aykırılık” gibi bir durum söz konusu değildir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İhale dokümanı düzenlemeleri ve idarenin şikâyete vermiş olduğu cevaptan ihale konusu iste çalışacak işçilerin bazı hafta sonu tatillerinde de çalıştırılmasının planlandığı, bu hafta tatillerinde yaptırılacak olan çalışmaların ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak olan çalışma şeklinde değerlendirilerek toplam 45 gün ulusal bayram ve genel tatil günü çalışması düzenlediği anlaşılmıştır.
Yukarıda anılan 2429 sayılı Kanun hükmü çerçevesinde 01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında yürütülecek başvuruya konu ihalede, toplam iş süresi boyunca ulusal bayram ve genel tatil gün sayısının (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü ve yılbaşı günü) toplam 15,5 gün olduğu, idarenin 45 şeklinde yaptığı düzenlemenin hafta tatillerini de buna dâhil etmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen 4857 sayılı İş Kanunu’nun hükümleri doğrultusunda bir değerlendirme yapıldığında, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılmaması halinde bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretinin tam olarak ödenmesi, söz konusu günlerde tatil yapılmayarak çalışılması halinde ise her gün için bir günlük ücretin ilaveten ödeneceği belirlenmiştir.
Hafta tatillerinde yapılacak çalışmalarla ilgili olarak ise, çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödeneceği hüküm altına alınmış iken, haftalık 45 saati aşan fazla çalışmalarda işçi ücreti her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenmektedir. Yani, hafta tatilinde fazla çalışılmışsa, çalışma karşılığı olmaksızın ödenmesi gereken bir yevmiyeye ek olarak fazla çalışma karşılığı bir buçuk yevmiye daha ödenmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 46’ncı maddesinde, yedi günlük zaman dilimi içerisinde haftanın herhangi bir gününde kesintisiz en az yirmidört saat hafta tatili verileceği ve çalışılmayan hafta tatilinde herhangi bir iş karşılığı olmaksızın işçilere o günün ücretinin tam olarak ödeneceği hüküm altına alınmış, bu günlerde çalışma yapılması halinde ödenecek ücret ise açıkça düzenlenmemekle birlikte işçinin hafta tatilinde de çalıştırılması halinde bu çalışmanın “fazla çalışma” olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
…
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47’nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47’nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.
…
78.22. Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12’nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, ayni teklif verileceği belirtilen yemek ve yol giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi esastır. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.
Bununla birlikte, söz konusu personelin fazla çalışma yapması ve/veya ulusal bayram ve/veya genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülüyor ise, 78.8. maddesine göre çalışılacak gün ve personel sayısı ile toplam fazla çalışma saati belirlenirken, bu personel de dikkate alınmak suretiyle maliyet hesaplaması yapılarak ulusal bayram ve genel tatil günleri iş kalemi ile fazla çalışma iş kalemine dahil edilecektir…” açıklaması,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eklerinden “KİK015.3./H” sıra numaralı standart form olan birim fiyat teklif cetvelinin dipnotunda “Ulusal bayram ve genel tatil günleri (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı ve 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü) için ayrı bir satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “gün” ibaresini yazacak, miktar sütununa çalışılacak toplam tatil günü süresini yazacaktır. Farklı ücret grupları için tatil günlerinde çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.
Fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “saat” ibaresini yazacak, miktar sütununa toplam fazla çalışma saatini yazacaktır. Farklı ücret grupları için fazla çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamaları uyarınca, fazla çalışma yapılacak durumlarda toplam fazla çalışma saatinin dokümanda belirtileceği, birim fiyat teklif cetveline ilişkin standart formda fazla çalışma ile ilgili satırda birim sütununun saat cinsinden düzenleneceği anlaşılmıştır
Fazla çalışma yapılması öngörülmesi halinde fazla çalışmaya ilişkin olarak ihale konusu işe ait birim fiyat teklif cetvelinde fazla çalışma için ayrı satır açılması ve bu satırı düzenlerken birim sütununa “saat” ibaresinin yazılması, ayrıca miktar sütununda da toplam fazla çalışma saatinin net olarak belirtilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, söz konusu duruma bakıldığında, idare tarafından fazla çalışma şeklinde değerlendirilmesi gerekirken hafta tatillerinde yapılacak çalışmaların Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak olan çalışma şeklinde düzenlendiği ve birim fiyat teklif cetvelinin buna göre tanzim edildiği, bu durumda çalışacak personele ödenecek ücretin de değişeceği anlaşılmış olup, söz konusu hususun isteklilerin tekliflerini sağlıklı oluşturmasına engel nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.
2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme Yeri ve Şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dâhil) Karabük İl Özel İdare Genel Sekreterliği Mali Hizmetler Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Hak edişler ayda bir defa olmak üzere idare tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden her ayın bitimine müteakip ilk her ayın ilk 5 iş günü içerisinde personel ücretleri ödenecektir. …” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Teknik Şartname’nin “Ödeme” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Hak edişler ayda bir defa olmak üzere İdare tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden düzenlenecektir.
9.2.Yüklenici o ay’a ait hak ediş tutarını alıp almadığına bakmaksızın her ay’ın ilk 5 iş günü içerisinde personel ücretlerini ödeyecektir.
9.3.Personele belirlenen asgari ücretin altında ödeme yapılmayacaktır. İdari Şartname ve bu şartnamede belirtilen Asgari ücretin % fazlası oranlarına göre ücret ödenecektir.
9.4.Personele, her kişiye olmak üzere ayda 22 gün üzerinden günlük yemek bedeli brüt 6.00 TL olarak maaşları ile birlikte nakdi olarak yüklenici tarafından verilecek ve bordroda gösterilecektir.
9.5.Personel işe geliş ve gidişlerinde idarenin işçi servislerinden yararlanacaktır. Personele ayrıca yol ücreti ödenmeyecektir.
9.6.İşin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV) ilgili mevzuatı çerçevesinde idarece yükleniciye ayrıca ödenir.
9.7. Karabük Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alman yazıya istinaden tüm unvanlarda iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı %2,00 (Yüzde iki) olarak uygulanacaktır.
9.8.Yüklenici ödemesi yapılan bir önceki aya ilişkin (personel ücretlerinin personel adına açılacak banka hesaplarına yatırıldığına dair belgeler ile bu ücretlere ilişkin SGK primleri ile vergilerin ilgili yerlere yatırıldığına dair belgeleri fatura ekinde İdareye sunacaktır. Yüklenici kendisine İdare tarafından ödeme,yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın ayın ilk beş günü içerisinde personel ücretlerini ödemek zorundadır. Gecikme olması halinde gecikilen her gün için 3.000,00 TL (üçbintürklirası) hak edişinden kesilecektir. Bu gecikmenin 20 (yirmi) günü bulması halinde İdare sözleşmeyi tek taraflı fes edebilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibinin 09.12.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 13.12.2016 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 13.12.2016 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği idarenin şikâyete cevap yazısında “…“Sözleşme Tasarısının 12’nci maddesinde, hak edişlerin ayda bir defa olmak üzere, İdaremiz tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden her ayın bitimine müteakip ilk beş iş günü içinde ödeneceği açık olarak belirtilmiştir. Ayrıca her ayın ilk beş iş günü içinde personel ücretlerinin ödenmesi işleminin de tamamlanacağı hükme bağlanmıştır.”” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Yukarıya aktarılan ihale dokümanı düzenlemeleri ve idarenin şikâyete vermiş olduğu cevaptan, hakedişlerin ayda bir defa olmak üzere, idare tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden her ayın bitimine müteakip ilk beş iş günü içinde ödeneceği, ayrıca her ayın ilk beş iş günü içinde personel ücretlerinin ödenmesi işleminin de tamamlanacağı anlaşılmaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş Ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi: Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde; Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci (20.) günü düzenlenir.
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir…
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir. Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde geçici hakediş raporlarının aksine bir durum söz konusu olmadıkça ayda bir defa düzenleneceği ve hakediş raporunun yüklenici tarafından imzalanmasını müteakip en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonuna kadar, eğer sözleşmede bir kayıt yoksa 30 gün içinde tahakkuka bağlanacağı, ödemenin de tahakkuk tarihinden sonraki 30 gün içinde yapılacağının belirtildiği, bu itibarla, hakedişin tahakkuka bağlanmasına ilişkin olarak Genel Şartname’de belirtilen süre dışında bir süre öngörülmesinin idarenin yetki ve sorumluluğunda olduğu, ihale dokümanında, hakedişlerin ayda bir defa olmak üzere, idare tarafından günlük tutulan puantaj üzerinden her ayın bitimine müteakip ilk beş iş günü içinde ödeneceğinin ihale dokümanında açıkça belirtildiği, dolayısıyla bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, bu düzenlemenin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıya aktarılan maddelerinde yer alan düzenlemelere aykırılık taşımadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, idarenin işçi ücretlerinin yüklenici tarafından tam ve zamanında ödenmesini takip ve temin görevi bulunduğu, personel maaşının her ayın en geç beşinci iş gününe kadar yatırılmasına ilişkin söz konusu düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmadığı, idarece işçilere yapılacak ücret ödemelerinin tarihine ilişkin yapılan düzenlemenin işçi lehine bir düzenleme olduğu ve isteklilerin basiretli bir tacir olarak bu hususu dikkate alarak teklif vermesinin mümkün olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiası yerinde bulunmamıştır.
3. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 Sayılı İş Kanununun 41 ’inci maddesinin yedinci fıkrasında; “…Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir…” hükmü ile aynı Kanun’un “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma” başlıklı 44’üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde; “…Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir….” hükmü yer almaktadır.
İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin “Fazla Çalışma Yaptırılmayacak İşçiler” başlıklı 8’inci maddesinde “Aşağıda sayılan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
a) 18 yaşını doldurmamış işçiler,
b) İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile önceden veya sonradan fazla çalışmayı kabul etmiş olsalar bile sağlıklarının elvermediği işyeri hekiminin veya Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı hekiminin, bunların bulunmadığı yerlerde herhangi bir hekimin raporu ile belgelenen işçiler,
c) İş Kanununun 88 inci maddesinde öngörülen Yönetmelikte belirtilen gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçiler,
d) Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçiler.
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilere fazla sürelerle çalışma da yaptırılamaz.” düzenlemesi ve aynı Yönetmeliği “fazla çalıştırma yaptırılacak işçinin onayı” başlıklı 9’uncu maddesinde “Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için işçinin yazılı onayının alınması gerekir. Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu onay aranmaz.
Fazla çalışma ihtiyacı olan işverence bu onay her yılbaşında işçilerden yazılı olarak alınır ve işçi özlük dosyasında saklanır.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde, sözleşmesinde fazla çalışma ile ilgili düzenlemeye yer verilmemesi halinde fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için işçinin yazılı onayının alınması gerektiği, İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde ise fazla çalışma yaptırılamayacakların 18 yaşını doldurmamış işçiler, raporlu olan ve bunu belgeleyen işçiler, gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçiler, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçiler olarak belirtildiği, engelli işçi için herhangi bir ayrıma gidilmediği ve düzenleme yapılmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıya aktarılan birim fiyat teklif cetveli standart formundan ihale konusu işte çalışacak engelli olsun veya olmasın tüm personele fazla çalışma ve ulusal bayram, genel tatil günlerinde çalışma yaptırılacağı anlaşılmaktadır.
İhale konusu işe ait Teknik Şartname’nin Genel Şartlar başlıklı 7’nci maddesinde; ..7.22. Personel İdarenin isteği doğrultusunda hafta sonu ve resmi tatil günlerinde ücreti karşılığında çalıştırılabilecektir.
7.23. Personele Tablo-1 te belirlenen miktarlarda fazla çalışma yaptırılabilecek ve 4857 sayılı İş Kanununun 41. maddesi çerçevesinde ücreti ödenecektir.
…
Yüklenici;
7.26. Personelin Sigorta İşe Giriş bildirgesini,
7.27. İhale konusu iş adına alınmış SGK işyeri sicil numarasını gösterir belgenin onaylı fotokopisini,
7.28. Her personel için ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilir raporunu,
7.29. Personelin 7.1.4 te belirtilen belgelerin aslı ile fotokopilerinden 1 ’er takımı,
İl Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü'ne bir ön yazı ile teslim edecektir.
7.30. Personel İdare tarafından oluşturulacak teknik komisyonun onayından sonra işe başlatılacaktır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan ihale dokumanı düzenlemelerinden sözleşme imzalanan yüklenici bünyesinde çalışacak olan personelin idarede çalışmaya başlayabilmesi için yüklenici firma ile işçi arasında bireysel iş sözleşmesinin imzalanması, SGK işlemleri gibi işe giriş işlemlerinin yapılması, ardından işe başlayacak personelin dokümanda belirtilen hususlara uygun olduğunun idarece kurulan komisyonca kabul görmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla ihale konusu işte çalıştırılacak personel idarenin denetiminden geçmiş olacaktır.
Kaldı ki engelli olsun, olmasın ihale konusu işte çalışacak personele fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yaptırılabilmesi için işçinin onayının alınması hususu yüklenici ile çalıştıracağı personel arasında yapılacak bireysel iş sözleşmesinin konusudur.
Ayrıca idarenin ihale dokümanında belirlenen günlerde çalışmayı kabul etmiş, kanunen fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapmasında bir sakınca olmayan işçilerin çalıştırılması halinde ödeme yapılacaktır. Bu itibarla mevzuata aykırı bir hususun bulunmadığı başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4. Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret kesme cezası” başlıklı 38’inci maddesinde “İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye'de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.” hükmü yer almaktadır.
İhale konusu işe ait Sözleşme Tasarısı’nın “Teminata ilişkin hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde, “…11.2.1. Fiyat farkı ödenmesi öngörülen işlerde, fiyat farkı olarak ödenecek bedelin ve /veya iş artışı olması halinde bu artış tutarının % 6'sı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat miktarı hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de karşılanabilir.
…
11.4.2. Yüklenicinin bu iş nedeniyle İdareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı Yükleniciye iade edilir”. düzenlemesi,
“Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde; “...16.1.1. Yüklenicinin işin süresinde bitirmemesi durumunda idare tarafından yapılacak en az 10 gün süreli yazılı ihtarı üzerine gecikilen her takvim günü için sözleşmenin %0,5?i oranında ceza kesilecektir. Ancak, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20. Maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın idarece sözleşme fesh edilebilecektir.
Sözleşmenin fesh edilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin %1 ?i oranında ceza uygulanacaktır.
İdare tarafından kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30'unu geçmeyecektir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
…
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi,
“Sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle fesih” başlıklı 27’nci maddesinde “… 27.3. Ancak bu durumda, Yüklenici hakkında 4735 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi hükmüne göre işlem yapılır ve Yükleniciden kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı kadar ceza tahsil edilir. Bu ceza hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de tahsil edilebilir.” düzenlemesi,
“Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “İdarece çalışan personelin maaşından yapılması istenilen kesintilerin tutarları her ay sonunda yazılı olarak yükleniciye bildirilecek ve yüklenici tarafından çalışanların maaşlarından yapılan bu kesinti tutarları İdare'nin belirteceği hesaba maaş ödemeleri ile aynı gün içinde yatırılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4857 sayılı Kanun’un 38’inci maddesinde işveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası verilemeyeceğinin, işçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerektiğinin ve işçi ücretlerinden yapılacak kesintilerin ne şekillerde yapılacağının hüküm altına alındığı görülmüştür. İşçi ücretlerine ilişkin olarak yüklenicinin yasal eklemeleri (fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi) ve kesintileri (vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi) yaparak ilgili idarelere aktarma yükümlülüğü altında olduğu anlaşılmıştır.
Yüklenicinin hakedişlerinden hangi durumlarda kesinti yapılabileceğinin ihale dokümanında düzenlendiği, idare tarafından ihale dokümanında ve ilgili mevzuatında belirtilen kesintilerin yapılabileceği, bunun dışında ihale konusu işte çalışacak personelin maaşlarından bir kesinti yapılmasının mümkün olmadığı, hakedişlerin brüt değerler üzerinden yapılacağı, hakedişlerinden yapılabilecek kesintilerin ise zaten personel maaşlarına yansıtılamayacağı böylelikle çalışacak personelin herhangi bir menfaat kaybı yaşamayacağı, söz konusu düzenlemenin idarenin ihtiyacı doğrultusunda yerine getirilecek hizmetin aksamasını önleyici nitelikteki olduğu, isteklileri olabilecekleri tereddüde düşürecek ve teklif vermeyi engeller nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin ilgili iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
II. Başkan Osman DURU
Kurul Üyesi Erol ÖZ
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi