Kamunun özel sektörle rekabetinin önünü açma gerekçesiyle su, enerji, ulaştırma ve posta sektörleri Kamu İhale Yasası dışına çıkarılıyor. Yeni yasayla ihaleler hızlanacak ama davet usulü gibi tartışmalı modellere de kapı açılacak.

Kamu ihalelerinin büyük bölümünü kapsayan enerji, su, ulaştırma, posta hizmeleri ihale yasası dışına çıkıyor. Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından hazırlanan taslağa göre, bu sektörlerin mal, hizmet alımı ve yapım işleri ayrı bir yasayla düzenlenecek. Ancak düzenlemede yer alan geniş istisnalar nedeniyle pek çok iş herhangi bir mevzuata tabi olmadan ihalesiz verilebilecek, ihale edilse dahi KİK denetimi kapsamından çıkacak. Taslağa göre ilk kez kamuya hizmet veren özel sektörün işleri de yasaya dahil edilecek.
KİK’in hazırladığı “Enerji, Su, Ulaştırma ve Posta Hizmetleri Sektörlerinde Faaliyet Gösteren Kuruluşların Alımları Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı” ilgili kurumların görüşüne sunuldu. Taslakta, yasanın yürürlük tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlendi.

Su, enerji, ulaştırma, postaHalen Kamu İhale Yasası kapsamında ihalesi gerçekleştirilen su, enerji, ulaştırma, posta sektörlerine ilişkin bazı alımlar ve yapım işleri, Kamu İhale Yasası kapsamından çıkartılarak taslağa alındı. Taslak kapsamına KİT’ler, kamu idareleri ve özel şirketlerin gaz, ısı ve elektriğin üretimi, nakli ve dağıtımı, içme suyunun üretimi, nakli ve dağıtımı, demiryolu, raylı sistem, otomatik sistem, tramvay, troleybüs, otobüs veya kablolu vasıtalarla kamuya ulaştırma hizmeti sağlayan şebekelerin kurulması veya işletilmesi, havalimanı yapımı ve işletilmesi, petrol, gaz, kömür veya diğer katı yakıtların aranması veya çıkarılması ve posta dağıtımı faaliyetlerine ilişkin alımlarının da aralarında yer aldığı birçok faaliyet girecek. Böylece kamu kurumları ve onlarla aynı sektörde iş yapan özel şirketlerin eşit şartlarda rekabet etmesi sağlanacak.
Örneğin yasa yürürlüğe girdikten sonra bir havaalanının, otoyolun veya köprünün işletmesini üstenecek bir şirket bu işe ilişkin alımlarını yasadaki düzenlemelere göre gerçekleştirmek zorunda olacak.

İhale türü serbest
Yasa kapsamındaki kurumlar bundan sonra hangi ihale türünü seçeceğine kendisi karar verecek. Yani daha önce acil durumlarda kullanılabilecek pazarlık usulü ihale ya da uzmanlık gerektiren işlerde tercih edilebilecek belli istekliler arasındaki ihale usulünü kullanmak, idarelerin isteğine bağlı olacak. İlan süreleri kısalacak. Böylece kamu kurumlarının bu sektörlerdeki işleri daha hızlı tamamlanabilecek. Ancak bu durum sadece bazı firmaların ihalelere davet edilmesi sonucunu da doğurabilecek.

Eşik değer 412 bin euro
Yasa kapsamına dahil olacak işlerin eşik değerleri de (alt limit) yükseltiliyor. Eşik değer, mal ve hizmet alımlarında 412 bin euro olacak. Tasarım yarışmaları ile yaklaşık maliyeti 5.1 milyon euro olan yapım işleri de kanun kapsamına girecek. Kuruluşlar istisnalar ve eşik değerin altındaki mal, hizmet alımı ve yapım işini ihale etmekte serbest olacak.

Yerliye avantaj sürecek
Taslağa göre hizmet alımı ve yapım işlerinde yerli isteklileri yüzde 15 fiyat avantajı sağlanacak. Mal alımlarında ise “yerli malı” teklif eden yerli firma avantajdan yararlanacak.
KİK yetkilileri söz konusu düzenleme ile AB direktiflerine uyum sağlandığını ve kamuya ait teşebbüslerin özel sektör ile rekabet etmesinin önünün açıldığını belirtiyor. Yetkililer bazı kamu alımlarının tamamen denetimsiz kaldığı eleştirilerine ise, “Bu yasa kapsamındaki alımlar da KİK tarafından denetlenecek. Hem bu yasanın hem de Kamu İhale Yasası’nın kapsam dışı bıraktığı ihaleler ise teftiş kurulları ve devletin başka kurumlarının denetimine tabi” yanıtını veriyor.

İstisna kapsamı genişledi

Taslağa göre yasaya tabi olan kuruluşların bazı ihaleleri ise istisna kapsamına girecek. Yani bu ihaleler ne Kamu İhale Yasası’na ne de yeni yasaya tabi olacak. İstisnalar arasında şunlar yer alıyor:
“Yurtdışında yürütülen faaliyetlere ilişkin alımlar, gizlilik içinde yürütülmesi karar verilen alımlar, bağlantılı teşebbüsler ve ortaklardan yapılacak alımlar, satmak veya kiraya vermek için yapılan alımlar, uluslararası anlaşmalara göre yapılar alımlar, tahkim ve uzlaştırma hizmet alımları, taşınmaz alım satımları, mali hizmet alımları, istihdam sözleşmeleri, bazı Ar-Ge alımları, ASKİ ve İSKİ’nin gibi şebekeye içme suyu sağlayan kuruluşların su alım faaliyetleri, elektrik, gaz, ısı hizmeti sağlayan kuruluşların yakıt ve enerji alımları, (Örneğin BOTAŞ’ın doğalgaz alımı), petrol, kömür, aramaları için yakıt sağlanması.

Kaynak: Milliyet