KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2010/065

Gündem No : 39

Karar Tarihi : 11.10.2010

Karar No : 2010/UH.II-3071

Şikayetçi :

Atk Güvenlik Ltd. Şti., Esat Caddesi No:37/5 Çankaya/ANKARA

İhaleyi yapan idare:

Ankara İl Özel İdaresi, Çankırı Caddesi Çiçek Sokak No:3 06030 Ulus Altındağ / ANKARA

Başvuru tarih ve sayısı:

01.09.2010 / 23977

Başvuruya konu ihale:

2010/109644 İhale Kayıt Numaralı "Silahlı Özel Güvenlik Hizmet Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

04.11.2010 tarih ve II.H.27.09.0223/2010-42E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Ankara İl Özel İdaresi tarafından 06.08.2010 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan “Silahlı Özel Güvenlik Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Atk Güvenlik Ltd. Şti.’nin 12.08.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 19.08.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 01.09.2010 tarih ve 23977 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.09.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; idarece yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin olması gereken yaklaşık maliyetin altında olduğu, anılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif kapsamında değerlendirilerek sorgulama yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8 inci maddesinde; “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9 uncu maddesinde; “1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,

“Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde yaklaşık maliyet” başlıklı 10 uncu maddesinde; “(1) Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde, personel maliyeti, tarım dışında ve 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı toplamından az olmamak üzere bulunan maliyetler dikkate alınarak hesaplanır.

(2) İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol, yemek ve giyecek gibi maliyetlerin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur. Ayrıca personele nakdi olarak ödenmesi öngörülen yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ile söz konusu yemek ve yol bedellerinin bir ayda kaç gün üzerinden verileceği idari şartnamede gösterilir.

(3) İhale konusu işin kapsamında yer alan iş kollarının iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlike sınıf ve derecelerine ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranları, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılır. Ayrıca ihale konusu işe ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranları idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilir.

(4) Personele asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmasının öngörülmesi halinde, bu ücretin brüt asgari ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olacağı idarece belirlenerek, bu oran üzerinden yaklaşık maliyet hesaplanır ve söz konusu oran idari şartnamede açıkça gösterilir.” hükmü bulunmaktadır.

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde söz konusu işin adı; “14 Adet Özel Güvenlik Hizmet Alımı” ihalesi olarak gösterilmiştir.

Anılan şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan masraflar” başlıklı 25 inci maddesinde;

“…..

25.3.1 İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti asgari ücretin % 50 fazlası ödenecektir. Teknik şartnamesinde belirtilen 186 saat çalışacak personeller toplamda 12 saat fazla çalışma yapacaktır. 2 personele 5 gün bayram çalışması yaptırılacaktır.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek gibi giderler

Yemek 6,00 TL, yol 10,00 TL, aylık 14 gün esas alınarak ücret bordrosunda gösterilerek ödenecektir.

25.3.3.Malzeme giderleri

Yüklenici tarafından hizmet yürütülmesi için gerekli giyim kuşam ve malzeme verilecektir.

25.3.4. Diğer giderler

Özel güvenlik hizmetinin yürütülmesi için gerekli olan her türlü avadanlık (palaska, silah kılıfı, jop, mevsimine uygun güvenlik görevlisi amblemli giyim eşyaları teklif fiyata dahil olup yüklenici tarafından karşılanacaktır.

…

25.5.Yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınmış olan kısa vadeli sigorta kolları prim oranları

…Risk prim oranı % 1’dir.” düzenlemesi,

Teknik şartnamenin “Vardiya planı ve personel durumu” başlıklı bölümünde; “Toplam 14 güvenlik görevlisinin 7 adeti Kazan Asfalt Plent Tesisinde, geriye kalanı ise Polatlı Asfalt Polatlı Asfalt Plent Tesisinde görevlendirilecektir.

Aşağıda belirtilen tablo çerçevesinde görevlendirme vardiya yapılacaktır.

….

A-180 saat

B-186 saat

C-168 saat

D-180 saat

E-186 saat

F-165 saat

G-159 saat” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin iddiası bakımından, idarece yaklaşık maliyetin, Kurumun işçilik hesaplama modülü uyarınca, 104.042,40 TL olarak hesaplandığı, bu tutar üzerine % 10 kar eklenerek yaklaşık maliyetin 114.446,64 TL olarak bulunduğu görülmüştür.

İdari şartnamenin 25 inci maddesi ile teknik şartnamenin yukarıda yer verilen düzenlemesine göre söz konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti giyim gideri ve mali sorumluluk sigortası bedeli hariç 104.031,94 TL’dir.

Diğer taraftan, idarenin giyim için öngördüğü 40,00 TL’nin de dahil edilmesi durumunda, teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti 104.608,74 TL’dir. Oysa idarenin yapmış olduğu hesaplamada bu tutarın 104.042,40 TL olduğu görülmektedir. Bu farkın sebebi, idarenin, işçilik hesaplama modülünde yer alan resmi tatil toplam gün sayısı için “0,5” gün; fazla çalışma toplam saati için ise “12” saat olarak hesaplama yapmış olmasıdır. İdari şartnamenin ve teknik şartnamenin ilgili maddeleri uyarınca, resmi tatil toplam gün sayısı için 10 gün (5x2=10), fazla çalışma toplam saati için ise 2 personelin 12 saat çalışacak olması sebebiyle 24 saat (2x12) olarak hesaplama yapılması gerekmektedir. Bu itibarla, idarenin dokümanda yer alan “2 personele 5 gün bayram çalışması yaptırılacaktır.” ifadesi ile “Teknik şartnamesinde belirtilen 186 saat çalışacak personeller toplamda 12 saat fazla çalışma yapacaktır.” ifadesine uygun olmayan bir hesaplama yaptığı anlaşılmaktadır.

Öte yandan, ihale konusunun özel güvenlik hizmeti alımı olduğu göz önüne alındığında, idarece yaklaşık maliyet hesaplanırken, mali sorumluluk sigortası bedelinin de yaklaşık maliyet hesabında bir bileşen olarak yer alması gerekmekteyken,

idarenin yaklaşık maliyet hesabında bu bileşene yer vermediği, yaklaşık maliyet hesabının bu yönüyle de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yemek giderine ilişkin olarak, idarece;

“İdaremizde yemek bedeli 4,00 TL olup % 50 fazlası düşünülerek 6,00 TL bedelli bir öğün yemeğin karşılanacağı uygun görülmüştür.” ,

Yol giderine ilişkin olarak ise “Polatlı ve Kazan İlçelerinde görevlendirilecek güvenlik personellerinin o bölgede ikamet eden kişilerden tercih edileceği ve iki kez indi bindi yapsa bile 2,50 x 4 = 10,00 TL ile bu hizmetin karşılanabileceği uygun görülmüştür.” denilmiştir.

Buna göre, idarenin yemek ve yol giderine ilişkin olarak yaptığı yaklaşık maliyet hesabının, objektif verilere değil, tahmini değerlere dayanılarak hesaplandığı sonucuna varılmaktadır.

Giyim giderine ilişkin olarak ise “yapılacak hizmet yaklaşık 3 ay öngörüldüğünden 40 x 3 =120,00 TL kişi başı yeterli olacağı Maliye Bakanlığının 2010 yılı için belirlediği giyim bedeli esas alınarak hesaplanmıştır.

Mont için 44,00 TL,

Kep ve 8,00 TL,

Pantolon 23,00 TL,

Bot 31,00 TL,

Gömlek 15,00 TL,

Kravat 5 ,00 TL

123,00 TL” denilmiştir.

İdarenin 123,00 TL olarak hesapladığı giyim bedelini, 120,00 TL olarak kabul ettiği ve aylık giyim giderini 120,00 TL/3=40 TL olarak öngördüğü anlaşılmıştır.

Teknik şartnamenin “Yüklenicinin yükümlülükleri” başlıklı bölümünün 33 üncü maddesinde; çalışacak güvenlik görevlilerine verilecek giyim kalemlerinin,

“Gömlek (1 yazlık, 1 kışlık) 2 adet,

Pantolon (1 yazlık, 1 kışlık) 2 adet,

Kravat 2 adet,

Mont 1 adet,

Ayakkabı 1 çift,

Kışlık bot 1 çift,

Kep ve bere 2 adet” olarak öngörüldüğü, oysa idarenin yaklaşık maliyet hesabında giyime ilişkin olarak “1 çift ayakkabı” kalemine yer vermediği anlaşılmıştır. Bu itibarla, idarenin yaklaşık maliyet hesabında giyime ilişkin olarak eksik hesaplama yaptığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca idarenin giyim için öngördüğü bedel toplamının 123,00 TL değil, 126,00 TL olduğu, idarece gider toplamının da yanlış hesaplandığı anlaşılmıştır.

Buna göre, giyim giderine ilişkin olarak idarece yapılan hesaplamanın da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yaklaşık maliyet hesabının Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin yukarıda yer verilen ilgili maddelerine dayanılarak hesaplanması gerekmektedir. Yaklaşık maliyetin mevzuata uygun hazırlanmadığı ihalelerde verilen teklif bedelleri ve özellikle bir teklifin aşırı düşük teklif olup olmadığı konusunda yapılacak değerlendirme doğru ve sağlıklı olamayacaktır. Sonuç olarak, idarenin, işçilik, yemek, yol ve giyim giderine ilişkin olarak yapmış olduğu yaklaşık maliyet hesabının yerinde olmadığı ve bu aykırılığın düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte bulunmadığı, söz konusu ihalenin iptal edilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olduğu ve teklifin sorgulanması gerektiği iddiasına yönelik olarak bir değerlendirme yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Nitekim yukarıda bahsi geçen nedenlerle yaklaşık maliyeti hukuken sakat olan ihalede, bir teklifin aşırı düşük olup olmadığı konusunda yapılacak değerlendirmenin mesnedi bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, teknik şartnamenin “Vardiya planı ve personel durumu” başlıklı bölümünde; “Toplam 14 güvenlik görevlisinin 7 adeti Kazan Asfalt Plent Tesisinde, geriye kalanı ise Polatlı Asfalt Polatlı Asfalt Plent Tesisinde görevlendirilecektir.” ifadesi yer almakta olup, ifadenin devamında bir tablo bulunmaktadır. Bu tablonun 30 günlük gündüz ve geceden oluşan vardiyaları düzenleyen tablo olduğu; tabloda, A harfinden başlayarak G harfine kadar (G dahil) harflerin yer aldığı, bu harflerin her birinin ihale konusu işte çalışacak kişiler olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre 7 kişinin vardiya düzeni ortaya çıkmaktadır. Oysa ihale konusu işte 14 kişinin çalışması öngörülmüş, teknik şartnamede de bu husus belirtilerek “Toplam 14 güvenlik görevlisinin 7 adeti Kazan Asfalt Plent Tesisinde, geriye kalanı ise Polatlı Asfalt Polatlı Asfalt Plent Tesisinde görevlendirilecektir.” denilmiştir. Bu ifade uyarınca, bahsi geçen tablonun 7’şer kişiden oluşan 2 gruba yönelik bir vardiya düzenini göstermesi şeklinde düzenlenmesinin uygun olacağı, böylece fazla çalışmaya ilişkin düzenlemenin daha anlaşılır olmasının sağlanmış olacağı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.