Toplantı No : 2010/040

Gündem No : 64

Karar Tarihi : 07.06.2010

Karar No : 2010/UY.I-1623

Şikayetçi :

Kaanlar Taah. Nak. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., Karadeniz Mah. Doğan Sok. No:36/3 SAMSUN

İhaleyi yapan idare:

Ordu İl Özel İdaresi, Durugöl Mah. Atatürk Bulv. No:191 ORDU

Başvuru tarih ve sayısı:

11.05.2010 / 11175

Başvuruya konu ihale:

2010/28518 İhale Kayıt Numaralı "Ordu İli Ünye Lisesi Spor Salonu İnşaatı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

01.06.2010 tarih ve I.Y.13.14.0263/2010-25E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Ordu İl Özel İdaresi tarafından 13.04.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Ordu İli Ünye Lisesi Spor Salonu İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Kaanlar Taah. Nak. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 26.04.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 28.04.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 11.05.2010 tarih ve 11175 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.05.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihale komisyonunun isteklilere açık olarak yapılan ilk toplantısında açıklanan teklif fiyatları, yaklaşık maliyet ve zarf açma ve belge kontrol tutanağına göre iki isteklinin teklifinin sınır değerin altında kalması gerektiği, kesinleşen ihale kararından en düşük teklifi veren istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmeden ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığının anlaşıldığı, idareye yapılan başvuruya verilen cevapta 6 teklifin değerlendirme dışı bırakılmış olması nedeniyle aşırı düşük teklif bulunmadığının bildirildiği, aşırı düşük teklifin bulunup bulunmadığının tespiti için tekliflerin değerlendirilmesi işleminin yeniden yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Başvuru sahibinin, ihalede sınır değerin daha düşük olması gerektiğini, idare tarafından değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin tekliflerinin sınır değer hesabında yer almaması nedeniyle sınır değerin yüksek çıktığını iddia etmesi nedeniyle, tekliflerin değerlendirme dışı bırakılma nedenlerinin yerinde olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.

İhale komisyon kararında, Altınordu Yapı Ends. İnş. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti. ve Yapım İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin, banka referans mektubunun teklif kapsamında sunulmaması nedeniyle, Haysel İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin analizlerin eksik olması nedeniyle, Ali Hızlı’nın teklifinin ihaleye vekaleten girilmiş olmasına rağmen vekilin imza beyannamesinin bulunmadığı gerekçesiyle, Haluk Mim. Müh. İnş. Ltd. Şti. ve Metot Teknik Mim. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin ise ortaklık durum belgesinin standart forma uygun verilmemiş olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmış olup belirtilen hususlardaki inceleme aşağıda yapılmıştır:

a) Altınordu Yapı Ends. İnş. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti. ve Yapım İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasıyla ilgili olarak:

4734 sayılı Kanunun “Eşik değerler” başlıklı 8 inci maddesine göre, Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işlerinde eşik değer 22.232.648,00 TL’dir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinde, ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin, yaklaşık maliyeti eşik değerin onda birinden yarısına kadar olan ihalelerde istenebileceği hüküm altına alınmış ve bu konuda idarelere takdir yetkisi tanınmış ve “Bankalardan temin edilecek belgeler” başlıklı 34 üncü maddesinin birinci fıkrasında“Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.

İdari şartnamenin 7.4.1 inci maddesinde, isteklilerin teklifleri kapsamında, teklif ettikleri bedelin % 10’undan az olmamak üzere banka referans mektubu sunmaları öngörülmüştür.

Altınordu Yapı Ends. İnş. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti. ve Yapım İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinde, banka referans mektubunun yer almadığı anlaşılmış olup anılan isteklilerin tekliflerinin, banka referans mektubu bulunmadığı gerekçesiyle ihale komisyon kararıyla değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

b) Haysel İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasıyla ilgili olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinde; anahtar teslimi götürü bedel işler için, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetvelinin isteklilerden isteneceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinde;

“…

38.3. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları durumunda, analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek, yayımlanmış birim fiyatın üzerinde olmamak kaydıyla, birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları halinde, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir.

38.4. İsteklilerin, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş grupları için bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini gösterecek şekilde analiz sunmaları yeterli kabul edilecektir.

38.5. 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca tekliflerin incelenmesinde; isteklilerin analizleri sunup sunmadıkları kontrol edilerek zarf açma ve belge kontrol tutanağının analizlere ilişkin hücresinde, analizlerin sunulup sunulmadığı, sunulmuş ise kaç adet analiz sayfası sunulduğu belirtilir.

38.6. 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında isteklilerin iş kalemleri/grupları için teklif ettikleri birim fiyatların her biri için analiz sunup sunmadıkları kontrol edilir. Analizleri sunmayan ya da eksik sunan istekliler değerlendirme dışı bırakılır. Bu aşamada sunulan analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapılmaz.” açıklamalarına yer verilmiştir.

Yapılan incelemede, Haysel İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi kapsamında keşif cetveli adıyla bir hesap cetveli sunduğu, sunulan hesap cetvelinin 65 kalemden oluştuğu, teklifte ayrıca hesap cetvelinde yer alan 65 kalemden 52’sinin fiyatının, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca yayımlanan 2010 yılı birim fiyatlarının kar hariç tutarı olduğunu belirten bir listenin bulunduğu, kalan 13 kaleme ilişkin sunulması gereken analizlerin ve fiyat tekliflerinin eksik olduğu, bu nedenle teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olduğu belirlenmiştir.

c) Ali Hızlı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasıyla ilgili olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38 inci maddesinin ikinci fıkrasında; vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya yetkili olduğuna ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, Ali Hızlı adına ihaleye katılmak üzere İsmail Arslan’a noter onaylı vekaletname verildiği, ancak teklif kapsamında vekilin imza beyannamesinin bulunmadığı tespit edildiğinden, teklifin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

ç) Haluk Mim. Müh. İnş. Ltd. Şti. ve Metot Teknik Mim. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasıyla ilgili olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39 uncu maddesinde;

“(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

…

(9) (Değişik:03/07/2009-27277 R.G./6 md.)Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(10) (Değişik:03/07/2009-27277 R.G./6 md.)Tüzel kişi tarafından tam olarak değerlendirilmek üzere sunulan iş denetleme belgesinin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(11) (Değişik:03/07/2009-27277 R.G./6 md.)Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır en az % 51 hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.

(13) Her iki ortağın da mühendis olup % 50 – % 50 ortak olduğu tüzel kişiler, ortaklarından herhangi birine ait deneyimi, ilgilinin mezuniyet belgesini sunmak suretiyle, benzer iş deneyimi olarak kullanabilir. Bu durumda; her iki ortağın mezuniyet belgesinin de teklif kapsamında sunulması zorunludur.” hükmü ve

“Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48 inci maddesinde;

“(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.

(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş deneyim tutarı, iş ortaklığındaki hisse oranı esas alınarak dikkate alınır.

(4) Konsorsiyum tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş deneyim tutarı, gerçekleştirdikleri iş kısmına ilişkin tutar esas alınarak dikkate alınır.

(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,

b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,

c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,

1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk sözleşme bedelinin tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.

(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,

b) Gerçek kişilerce denetim faaliyetleri nedeniyle alınan iş denetleme belgesi tutarları; gerçek kişinin ilgisine göre ticaret ve/veya sanayi odasına veya esnaf ve sânatkar odasına kaydolduğu tarihten itibaren ilk beş yıl beşte bir oranında, daha sonraki yıllarda tam olarak,

c) Gerçek kişilerce yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları; beşte bir oranında,

ç) Tüzel kişiliğin, en az bir yıldır yarısından fazla hissesine sahip gerçek kişi ortağının iş denetleme belgesi ile ihaleye katılmasında; belge sahibinin yarıdan fazla hisseye sahip olduğu tarihten itibaren ilk beş yıl beşte bir oranında, daha sonraki yıllarda tam olarak,

d) Tüzel kişiliğin, en az bir yıldır yarısından fazla hissesine sahip gerçek kişi ortağının iş yönetme belgesi ile ihaleye katılmasında; beşte bir oranında,

e) İlk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranındaki işin bir kısmında denetleme, diğer kısmında yönetme görevinde bulunanların belge tutarları, denetledikleri ve yönettikleri iş tutarlarının üzerinden yukarıda belirtilen esaslar uyarınca,

dikkate alınır.

(7) Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;

a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,

b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,

benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır.” hükmü bulunmaktadır.

İdari şartnamede, isteklilerin teklif ettikleri bedelin % 60’ı tutarında iş deneyim belgesi sunmaları öngörülmüştür.

Haluk Mim. Müh. İnş. Ltd. Şti. tarafından, iş deneyimini tevsik etmek üzere Haluk Karamanoğlu adına Ordu Valiliğince İkizce Jandarma Komutanlığı Binası ve Tesisleri İnşaatı işine ilişkin olarak düzenlenen 20.04.2007 tarihli ve 1.330.000,00 TL tutarında bir iş bitirme belgesi sunulduğu, iş deneyim belgesi ekinde ortaklık durum belgesi olarak Standart Form – KİK031.1/Y olması gerekirken Standart Form – KİK031.3/Y’nin yer aldığı anlaşılmıştır. 31.3/Y numaralı standart formun, tüzel kişi tarafından ortağına ait mezuniyet belgesinin iş deneyim belgesi olarak sunulması durumunda kullanılmasının gerektiği, anılan Yönetmelik hükümlerine göre, tüzel kişinin ortağına ait mezuniyet belgesini iş deneyim belgesi olarak kullanabilmesi için, mezuniyet belgesi kullanılacak ortağın, ortaklık durum belgesi düzenlenmeden önceki 5 yıl boyunca kesintisiz olarak tüzel kişinin en az % 51 hissesine sahip olan ortağı olması gerekmektedir. Diğer taraftan, belge düzenleme tarihinden sonra ortaklık oranının % 51 ‘in altına düşmesi durumunda, bu belge 4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerde kullanılmayacaktır. Yapılan bu açıklamalar, 31.3/Y numaralı standart formda da yer almaktadır.

31.1/Y numaralı standart form ise, tüzel kişinin ortağına ait iş deneyim belgesinin kullanılması halinde düzenlenecektir. Anılan Yönetmelik hükümlerine göre, tüzel kişinin ortağına ait iş deneyim belgesini kullanabilmesi için, ortaklık durum belgesinin düzenlendiği tarihten önceki 1 yıl boyunca kesintisiz olarak tüzel kişinin % 50’den fazla hissesine sahip ortağına ait olması gerekmektedir. Ayrıca, belge düzenleme tarihinden sonra ortaklık oranının % 50’ye veya % 50’nin altına düşmesi durumunda, bu belge 4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerde kullanılmayacaktır. Yapılan bu açıklamalar, 31.1/Y numaralı standart formda da yer almaktadır.

Anılan standart formlar değerlendirildiğinde, istekli tarafından yanlış standart formun kullanıldığı anlaşılmakla birlikte, kullanılan standart formda yer alan bilgilerin, kullanılması gereken standart formda yer alan bilgileri içerdiği, belgenin geçerlik şartlarını daralttığı, verilen belgenin geçerlik şartları devam ettiği sürece verilmesi gereken belgenin de geçerli olacağı, sunulan belgede “mezuniyet belgesi kullanılacak ortağa ilişkin bilgiler” yazılı olmasına rağmen, mezuniyet belgesi ekinde değil iş bitirme belgesi ekinde sunulduğu, dolayısıyla iki belgenin birbiriyle ilintili olduğunun belirlenebildiği tespit edilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, sunulan ortaklık durum belgesinin standart forma uygun olarak verilmediği gerekçesiyle teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Metot Teknik Mim. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, iş deneyimini tevsik etmek üzere Ahmet Yavuz adına İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca Tuzla Kültür Merkezi Tamamlama İnşaatı işine ilişkin olarak düzenlenen 5.250.000,00 TL tutarında bir iş denetleme belgesi sunulduğu, belge ekinde ortaklık durum belgesi olarak Standart Form – KİK031.1/Y’nin bulunduğu, anılan Yönetmeliğin 48 inci maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendine göre, tüzel kişiliğin, en az bir yıldır yarısından fazla hissesine sahip gerçek kişi ortağının iş denetleme belgesi ile ihaleye katılmasında;

belge sahibinin yarıdan fazla hisseye sahip olduğu tarihten itibaren ilk beş yıl beşte bir oranında değerlendirileceği,

sunulan standart formun bu hükme uygun olarak verilmesi gereken standart form olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla, sunulan ortaklık durum belgesinin standart forma uygun olarak verilmediği gerekçesiyle teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmuştur.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Ekşioğulları İnş. Müh. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi, değerlendirme dışı bırakılan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılma gerekçeleriyle sınırlı olarak incelendiğinde; teklifinde, mahal listesinde yer alan kalemlerin birimi, miktarı, serbest piyasa birim fiyatları ve toplam tutarının belirtildiği bir icmal cetvelinin bulunduğu, ancak bu cetveldeki kalemlere ilişkin analizlerin bulunmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan, istekli tarafından elektrik tesisatı gibi bazı iş grupları için piyasadan alınan fiyat tekliflerini sunulduğu, bu tekliflerde malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin de analizlerin eksik olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Başvuru sahibi Kaanlar Taah. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi incelendiğinde; iş deneyim belgesi olarak, ortağı olan Yaşar Vural adına Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından düzenlenen iş denetleme belgesinin sunulduğu,

bu belgenin başvuru sahibi tüzel kişi tarafından iş deneyim belgesi olarak kullanılabilmesi için şirket ortağının kesintisiz olarak 5 yıl boyunca en az % 50’den fazla hisseye sahip ortak olması gerektiği,

belge ekinde yer alan ortaklık durum belgesinde iş denetleme belgesi kullanılan ortağın kesintisiz olarak en az % 50 hisseye sahip olduğunun belirtildiği, dolayısıyla % 50’den fazla hisseye sahip olduğunun belgelendirilemediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Hüseyin Akın - Akın İnşaat’ın teklifi incelendiğinde; analizler yerine yer alan listede Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın birim fiyatlarının kullanıldığı, ancak elektrik ve mekanik işler için fiyat teklifi ya da analizlerin bulunmadığı anlaşıldığından, teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Bayrak İnş. Taah. Tur. Gıda Nak. Tic. San. Ltd. Şti.’nin teklifi incelendiğinde; inşaat işleri için sunulması gereken analizlerin sunulduğu, ancak diğer iş gruplarının fiyatları için herhangi bir belgeye teklifte yer verilmediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

M.C.A İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi incelendiğinde; MSB.660/A1 (3 cm renkli mermer plaklarla tezgahüstü kaplaması yapılması) pozu için analiz sunulmadığı görülmüştür. Bu nedenle teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Metron Yapı ve Proje Taah. Tic. A.Ş.’nin teklifi incelendiğinde; 14.012/1 (el ile yumuşak sert toprağın geniş derin kazılması) pozuna ilişkin analizin sunulmadığı anlaşıldığından teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Hasan Erbaş tarafından verilen teklif incelendiğinde; teklifinde, mahal listesinde yer alan kalemlerin birimi, miktarı, serbest piyasa birim fiyatları ve toplam tutarının belirtildiği bir icmal cetvelinin bulunduğu, ancak bu cetveldeki kalemlere ilişkin analizlerin bulunmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan, istekli tarafından elektrik tesisatı gibi bazı iş grupları için piyasadan alınan fiyat tekliflerini sunulduğu, bu tekliflerde malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin de analizlerin eksik olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Cemal Bayrak tarafından verilen teklif incelendiğinde; teklifinde, mahal listesinde yer alan kalemlerin birimi, miktarı, serbest piyasa birim fiyatları ve toplam tutarının belirtildiği bir icmal cetvelinin bulunduğu, inşaat imalatları grubundaki iş kalemleri için analiz sunulduğu, ancak çevre düzenleme, tesisat işleri ve elektrik tesisatı için sunulması gereken analizlerin teklifte yer almadığı tespit edildiğinden teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Yatırım İnş. Turz. Nak. Top. Or. Ür. Teks. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi incelendiğinde; analizler yerine yer alan listede Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın birim fiyatlarının kullanıldığı, özel pozlar için ayrıca analiz sunulmadığı, bazı özel pozlara ilişkin olarak teklif alma yazılarının sunulduğu, ancak bu yazılarda işçilik ve malzeme maliyeti ayrılmadığı gibi işçilik maliyetinin dahil olduğunun da belirtilmediği görülmüştür. Bu nedenle teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Mustafa Türkmen tarafından verilen teklif incelendiğinde; teklifinde, mahal listesinde yer alan kalemlerin birimi, miktarı, serbest piyasa birim fiyatları ve toplam tutarının belirtildiği bir icmal cetvelinin bulunduğu, inşaat imalatları grubundaki iş kalemleri için analiz sunulduğu, ancak çevre düzenleme, tesisat işleri ve elektrik tesisatı için sunulması gereken analizlerin teklifte yer almadığı tespit edildiğinden teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Haluk/Haluk Mim. Müh. İnş. Ltd. Şti.’nin teklifi incelendiğinde; teklifinde, mahal listesinde yer alan kalemlerin birimi, miktarı, serbest piyasa birim fiyatları ve toplam tutarının belirtildiği bir icmal cetvelinin bulunduğu, inşaat imalatları grubundaki iş kalemleri için analiz sunulduğu, ancak çevre düzenleme, tesisat işleri ve elektrik tesisatı için sunulması gereken analizlerin teklifte yer almadığı, inşaat imalat grubu dışındaki iş grupları için piyasadan alınan fiyat tekliflerinin ve proforma faturaların sunulduğu, bu tekliflerde malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği ve alınan tekliflere işçilik maliyetinin dahil olup olmadığına ilişkin bir açıklamanın bu belgelerde yer almadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, teklifi idare tarafından ortaklık durum belgesinin standart forma uygun verilmemiş olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılan isteklinin, bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılması yerinde bulunmamış olmakla birlikte, teklifte yer alan analizlerin eksik olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Metot Teknik Mim. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen teklif incelendiğinde; 079.200 (bedensel engelli için takriben 35x70 cm kendinden rezervuarlı alafranga hela ve tesisatı) pozu ve 266-402 (1 yüzü camtülü kaplı camyünüyle 5 cm akustik izole) pozu için analiz sunulmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, teklifi idare tarafından ortaklık durum belgesinin standart forma uygun verilmemiş olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılan isteklinin, bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılması yerinde bulunmamış olmakla birlikte, teklifte yer alan analizlerin eksik olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, İbrahim Aydın’a ait teklif dışındaki tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

Karşı Oy:

EK GEREKÇE

İncelemeye konu ihalede;

İhale ilan metninin 9. maddesinin;“… Teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dökümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli sunulacaktır. …” şeklinde düzenlendiği belirlenmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesinin (b) bendinde, ihaleye katılacak isteklilerden, mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak istenebilecek bilgi ve belgeler 9 madde halinde belirtildikten sonra, ihale konusu işin niteliğine göre, belirtilen bilgi ve belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilan veya davet belgelerinde belirtileceğinin hüküm altına alındığı; sayılan belgeler arasında “analizlere” yer verilmediği anlaşılmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde;“Yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde;

1) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli,

2) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler,

istenir.

Teklifin aşırı düşük bulunması halinde ise, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada, ayrıca bu analizlere dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeler (proforma faturalar, malzemeye ilişkin teklif alma yazıları, yardımcı analizler ve buna benzer) sunulur.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 38. maddesinde; “38.1. Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmü uyarınca,

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilecek birim fiyatlara ilişkin olarak idare tarafından, tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; idare tarafından teklif bedelini oluşturacak iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının düzenlenerek ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi gerekmektedir. …” düzenlemesi yer almaktadır.

05.03.2009 tarihinde yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılan, 11.09.2003 tarihli, 25226 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 34. maddesine 08.06.2004 tarih ve 25486 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle eklenen 3. fıkrasında yer alan “…isteklilerden teklifleri ekinde …” sözcüklerinin iptali istemiyle açılan davada; Danıştay 13. Dairesinin 09.01.2009 tarih ve E:2006/731, K:2009/116 sayılı kararı ile, “…4734 sayılı Yasa’nın ihaleye katılım kurallarını düzenleyen bölümünde yer alan 10. Maddesinin (h) fıkrası uyarınca isteklilerin, tekliflerinin ekinde istenilen belgeleri vermemeleri halinde, ihale dışı bırakılmaları sonucu doğuracağından, Yasa’da düzenlenmeyen bir belgenin, yönetmelik hükmü ile istenebilecek belgeler kapsamına dahil edilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu itibarla teklifler değerlendirildikten sonra, ancak aşırı düşük tekliflerin varlığı halinde Yasa’nın 38. Maddesi uyarınca istenmesi mümkün olan analizlerin böyle bir durumun ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığı tekliflerin verilmesi aşamasında, bir ihaleye katılım şartı olarak istenilmesine olanak sağlayan Yönetmelik hükmünde yer alan “… isteklilerden tekliflerinin ekinde …” ibaresinde ve bu ibareye dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemin 1. Maddesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. …” gerekçesiyle anılan düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138. maddesinde; “…Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmü yer almakta olup, 2577 sayılı Kanun’un 28. maddesinin dördüncü fıkrasında da; “Mahkeme kararlarının (otuz) gün içinde kamu görevlilerince kasten yerine getirilmemesi halinde ilgili, idare aleyhine dava açabileceği gibi, kararı yerine getirmeyen kamu görevlisi aleyhine de tazminat davası açılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Anayasa’nın 138 ve 2577 sayılı Yasa’nın 28. Maddesi uyarınca yargı kararlarının, geciktirilmeksizin uygulanması gerektiği ve etkisiz kılacak düzenleme yapılamayacağı açıktır.

Öte yandan, Anayasa’nın 124. maddesi gereği Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak koşuluyla yönetmelikler çıkarabileceği açıktır. Yönetmelikler, yasa tekniğine uygun olmaması ve güçlükler bulunması nedeniyle yasal düzenlemelerde yer almayan ancak idarenin işleyişi ve kamu yararı için önceden belirlenmesi zorunlu bulunan teknik konu ve ayrıntıları yasal çerçeve içerisinde kalmak koşuluyla düzenleyebilir. Kamu idaresi tarafından görev alanına giren konularda yönetmelikler yapılırken dayanağı yasanın bütününe bağlı kalınması zorunlu olduğu gibi yasayı ve yasanın amacını aşar veya yasa konusu alanlara girer nitelikte düzenleme yapma olanağı da bulunmamaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda, 05.12.2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5812 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik kapsamında da “ihaleye katılımda yeterlik” kriterlerini belirleyen 10. maddede “analizlerin de istenebileceğine” ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı görülmektedir.

Bu nedenle, Yasa’da düzenlenmeyen bir belgenin Yönetmelik ve Tebliğ hükümleri ile istenebilecek belgeler kapsamına dahil edilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.

Anılan Kanun hükmü ve Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararı birlikte değerlendirildiğinde, Kanun’da belirtilmeyen ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterlik kriterine ilişkin olarak Yönetmelik ve Tebliğle düzenleme yapılması mümkün olmadığından, teklifler değerlendirildikten sonra, ancak aşırı düşük tekliflerin varlığı halinde Yasanın 38. Maddesi uyarınca istenmesi mümkün olan analizlerin, böyle bir durumun ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığı, haliyle de ihale üzerinde kalanda belli olmadan, sözleşme aşamasındaki duruma ilişkin düzenleme yapılarak, teklif ekinde tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, ihaleye katılım şartı olarak istenilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, anılan Yönetmelik hükmü uyarınca, istekliler tarafından idarece istenilen analiz formatına uygun analiz sunamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacağından, geçerli teklif sayısı dikkate alınarak sınır değer tespiti yapılacak olup, teklif ekinde analiz sunmayan ya da eksik analiz sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı kalması sonucunda aşırı düşük teklif sorgulamasına esas teşkil eden sınır değer değişecektir. Bir diğer husus ise, analizlerin sunulup sunulmadığına ilişkin tespit yapıldıktan sonra, analizlerin tam olarak sunulmuş olmasına rağmen, aşırı düşük teklif sınır değer tespiti yapılmadan analizlerin içerik denetimi yapılarak uygun olmayan analiz olması durumunda tekliflerin değerlendirilme dışı bırakılması sonucunda da geçerli teklif sayısı değişeceğinden aşırı düşük teklif sorgulamasına esas teşkil edecek sınır değer de değişecektir.

Bu itibarla, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında bir yeterlik ölçütü olarak analizlerin istenmesi, belki de sınır değerin üzerinde olacağı için aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulmayacak bir isteklinin değerlendirme dışı kalmasına yol açabileceği gibi, bu isteklinin de değerlendirme dışı kalmasının sınır değeri değiştireceği ve ihalenin sonucuna esaslı etki edeceği açıktır.

4734 sayılı Kanunun 56. Maddesinin 2. Fıkrasında; “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü mevcuttur.

Ancak, hukuka aykırılığın saptanması durumunda idare görevlilerinin yetkileri ile yargıçların yetkilerinin sınırlarının aynı olmadığı da izahtan varestedir.

İnceleme kapsamındaki ihalede, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin analizlerin isteklilerden teklifleri ekinde istenmesi 4734 sayılı Yasa’ya aykırılık oluşturmakta ise de, bu konuda idareye şikâyet başvurusunda bulunulmadığı anlaşıldığından, bu hukuki koşullar çerçevesinde; yazılı gerekçelerle“düzeltici işlem belirlenmesine”yönelik karara katılıyoruz.

Adem KAMALI Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi Kurul Üyesi