KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2017/046

Gündem No : 58

Karar Tarihi : 20.09.2017

Karar No : 2017/UY.II-2553

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Atm Ankara Yapı A.Ş.

Emek Mahallesi 10. Cadde No: 55/1 Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü

Etlik Cad. No: 39 06110 Altındağ/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/354327 İhale Kayıt Numaralı “(Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala-(Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 22.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala-(Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Atm Ankara Yapı A.Ş.nin 01.08.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.08.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.08.2017 tarih ve 46463 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2049 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihaleye ait İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen bazı araçlar için isteklilerin kendi malı olması şartına yer verildiği, anılan düzenleme ile sadece mevcut demirbaşa sahip olan firmalara yönelik ilana çıkıldığının anlaşıldığı ve kendi malı olma gerekliliğinin ötesinde çok daha fazlasının istenildiği, mesela, asfalt besleme makinasının 2012 model olma şartı aranmasının isteklileri zarara uğratacak şekilde bir maliyet yaratacağı, anılan aracın ülkede belli başlı firmalarda bulunduğu ve bu kadar önemli bir işin sadece birkaç firmanın katılımı ile gerçekleşmesinin rekabet ilkesini ihlal edeceği, diğer kriterleri sağlayan firmaların piyasadan makine temin edebilirliği dikkate alındığında, sadece belli başlı firmaların işaret edilmesinin rekabeti engellediği, isteklilerin teklif mektubunu imzalarken dokümandaki tüm hususları okuduklarını ve kabul ettiklerini belirttikleri, dolayısıyla 2012 model asfalt besleme makinası olmayan bir firmanın işi alması halinde dahi farklı çözümlerle, örneğin, kiralama ya da satın alma koşuluyla sözleşme imzalayarak işi inşa edebileceği açık iken, anılan düzenlemenin ihaleye katılım sayısının düşmesine sebep olacağı, kendi malı olması istenilen makine ekipmanının maliyeti hesaplandığında tahmini 20.000.000,00 TL olduğu ve bunun üzerine sözleşme ile şantiye kurulum giderleri katıldığında 30.000.000,00 TL gibi bir tutarda yatırım yapılmasının gerektiği, sadece bir ihaleye katılmak için bu kadar yüksek bir maliyete sahip olunması şartının koşulmasının kanun dışı olduğu, yapılan incelemeler sonucunda yaklaşık maliyetin tahmini 280.000.000,00 TL olduğunun tahmin edildiği, kendi malı olması şartının isteklilere yarattığı maliyetin yüklenici kârını tamamen erittiği ve zarara uğramalarına neden olacağı, anılan düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: (Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala - (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi

b) Yatırım proje no'su/kodu:2000E040120 - 2017E040150

c) Miktarı (fiziki) ve türü: Toprak işleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri, Köprü İşleri ve Çeşitli İşler Yapım İşi (Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki Miktarlarda) Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:(Gölbaşı-Kulu) Ayr.- Bala - (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr. Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.5.5.
1 )- 1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

2 )-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli)(isteklinin kendi malı olacaktır),

3)- 2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

4)- 2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

5 )- 2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az 18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

6)- 1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

7)- 2 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük ve En Az 210 Hp gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

8)- 1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

9)-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

10)- 1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

11)- 1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

12)- 1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır).

İsteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler:
1 )- 1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

2)-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli)(isteklinin kendi malı olacaktır),

3 )- 2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

4 )- 2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

5)- 2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az 18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

6)- 1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

7)- 2 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük ve En Az 210 Hp gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

8)- 1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

9)-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

10)- 1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

11)- 1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

12)- 1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır).

İsteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “… 23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

-1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az 18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-4 adet Demir Bandajlı Silindir (8-10 ton),

-1 adet Asf. Distbibütörü (Digital Göst.) (En az 10 ton),

-3 adet Asf. Roley Tankı (En az 20 ton),

-2 Adet Lastik Tekerlekli Yükleyici,

-1 Adet Asf. Süpürge Makinası,

-3 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük ve En Az 210 Hp gücünde) ( Ekskavatörün 2 adeti ( En az 2 ½ yd³’ lük ve En Az 210 Hp gücünde) isteklinin kendi malı olacaktır),

-15 adet Damperli Kamyon (En az 18 ton) ,

-2 adet Plentmiks Finişeri,

-1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır).” düzenlemesi bulunmaktadır.

Anılan Yönetmelik maddesinde, makine ve ekipmana yönelik, isteklilerin kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu belirtilmekle birlikte, ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre, idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği, bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerden ihale konusu işin (Gölbaşı-Kulu)Ayr-Bala- (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi olduğu,

ihale dokümanında ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç sayısının Sözleşme Tasarısı’nda 45 olarak belirlendiği ve anılan araçlardan 16 adedi için isteklinin kendi malı olma şartının getirildiği ve söz konusu araçların isteklinin kendi malı olduğuna dair tevsik edici belgelerin teklif dosyası kapsamında sunulmasının istenildiği, ayrıca 1 adet asfalt besleme makinası için model yılı şartının da (en az 2012 model) yeterlik kriteri olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Aktarılan mevzuat hükümlerine göre, idarelerin ihalelerde kullanılması öngörülen makine ve ekipmana ilişkin düzenlemeler yapabileceği, mutlaka kendi malı olması istenilen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri belirleyebileceği fakat bu konuda idarelere tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hükme bağlanan temel ilkelerin sağlanması konusunda sorumlu oldukları, bu sorumluluğun yerine getirilmesi bakımından ihale dokümanının ihaleye katılımı genişletecek şekilde düzenlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale konusu işte çalıştırılması öngörülen araçlardan isteklinin kendi malı olması istenilen araçlarla ilgili düzenleme ile ihale konusu işin niteliği ve işin ifasında gerekli olan araçların nitelik ve sayısı birlikte değerlendirildiğinde, iddia konusu düzenlemenin söz konusu ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.

Hamdi GÜLEÇ

Başkan

Şinasi CANDAN

II. Başkan Osman DURU

Kurul Üyesi Erol ÖZ

Kurul Üyesi

Köksal SARINCA

Kurul Üyesi Dr. Ahmet İhsan ŞATIR

Kurul Üyesi Mehmet ATASEVER

Kurul Üyesi

Oğuzhan YILDIZ

Kurul Üyesi