KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2018/010

Gündem No : 15

Karar Tarihi : 21.02.2018

Karar No : 2018/UY.I-444

BAŞVURU SAHİBİ:

Varyap Mad. Nak. İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/700958 İhale Kayıt Numaralı “Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Yol Boyu Bakım, Onarım, Trafik İşaretleme ve Güvenliği ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.02.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Yol Boyu Bakım, Onarım, Trafik İşaretleme ve Güvenliği ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Varyap Mad. Nak. İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 12.01.2018 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 23.01.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.02.2018 tarih ve 9326 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.02.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/205 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale ilanı ve dokümanında; 2 adet loder kazıcı (en az 90 beygir gücünde), 7 adet çift kabinli kamyonet (en az 1100 kg kapasiteli), 1 adet süpürge (vakumlu, en az 120 beygir gücünde) ve 10 adet ataşmanlı kamyon (kar bıçaklı ve tuz sericili, asgari 220 beygir gücünde, 6x4) için isteklilerin kendi malı olması şartının getirildiği, istenen bu makinalar ve makinalara ait özelliklerin işin yapımı için gerekli olmadığı ve düzenlemenin katılımı ve rekabeti engellediği, ayrıca, kar ve buzla mücadele kapsamında kullanılacak 30 adet kamyona ilişkin olarak en az 220 beygir gücünde olma şartına ihale ilanı ve idari şartnamede yer verilirken Özel Teknik Şartname’de bu hususun yer almadığı, getirilen şartların işin gerçekleştirilmesi için gerekli olmadığı iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9.1.’inci maddesinde “İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yazılı mevzuat düzenlemelerinden, belirtilen temel ilkeler çerçevesinde, isteklilerin ihale konusu işe ilişkin yeterliklerinin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterlerinin rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, bu bağlamda işte kullanılacak makine ve ekipmana ilişkin olarak kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu görülmektedir. Ancak ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre ve bilhassa ihtiyacın gecikmeksizin karşılanması maksadıyla, isteklilerin ihale konusu alandaki etkinliklerinin hâlihazırdaki durumu için bir gösterge olması bakımından, makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği anlaşılmaktadır.

Özetle, kendi malı olma şartına ilişkin yeterlik kriterlerinin belirlenirken, bir yandan rekabetin sağlanması, diğer taraftan da ihale konusu işin, sözleşmeyi şartlarına uygun şekilde ve zamanında ifa edecek ehil yüklenicilere ihale edilmesi hususlarının gözetilmesi gerekmektedir.

Temel ilkeler arasında kurulması gereken bu dengenin takdir ve sorumluluğunun ihale konusu işi yaptıracak idarede olduğu açık olup, Kurumun bu husustaki görevi idarece tesis edilen işlemlerin ve kullanılan takdir yetkisinin sebep, konu ve maksat öğeleri bakımından hukuka uygunluğunu denetlemektir.

İhale ilanının makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin 4.3.2. maddesinde;

“1 - 2 Adet Loder Kazıyıcı (En az 90 HP gücünde) isteklinin kendi malı olacaktır,

2 - 7 Adet Çift Kabinli Kamyonet (en az 1100 kg kapasiteli ) isteklinin kendi malı olacaktır,

3 - 1 Adet Süpürge (Vakumlu) (en az 120 hp gücünde) isteklinin kendi malı olacaktır,

4 - 10 Adet Ataşmanlı Kamyon (Kar bıçaklı veya Tuz sericili) (Asgari 220 HP gücünde (6x4)) isteklinin kendi malı olacaktır”

Düzenlemesine yer verildiği, aynı hususun İdari Şartname’nin 7.5.5. maddesinde de tekrar edildiği görülmüştür.

İhale dokümanının bütünü kapsamında ihale konusu işte kullanılacak araçlar ve bunlar arasında kendi malı olma şartı öngörülenlere ilişkin tablo ise aşağıdaki gibidir:

Makine cinsi ve çeşidi Kapasite/özellik Modeli Adedi

Yol boyu bakım onarımlarında kullanılacak araçlar

1 Panel araç -- 2015 6

2 Pick-up -- 2015 7

3 Loder kazıyıcı En az 90 beygir -- 6 (2 adet kendi malı)

4 Arazöz En az 10 ton kapasite 2012 4

5 Çift kabinli kamyonet En az 1100 kg kapasite -- 22 (7 adet kendi malı)

6 Kurtarıcı Rampalı kayar kasa 2012 2

7 Çekici 44 ton çekebilen 2012 3

8 Yangın müd. aracı -- 2015 1

9 Süpürge (vakumlu) En az 120 beygir -- 6 (1 adet kendi malı)

10 Bakım kamyonu En az 7 ton kapasite 2012 6

Kar mücadelesinde kullanılacak araçlar

1 Ataşmanlı kamyon (kar bıçaklı ve tuz sericili) Asgari 220 beygir 6x4 -- 30 (10 adet kendi malı)

2 Yükleyici En az 165 beygir 2012 3

Tabloda yer alan 96 araçtan 20’si için kendi malı olma şartının arandığı, her bir araç grubu bazında ise en fazla üçte birlik bir oranda bu hususun öngörüldüğü anlaşılmış olup, bahse konu araçların ihale konusu işin yürütülmesinde mutad olarak kullanıldığı ve sektörde faaliyet gösteren bir isteklinin uhdesinde bulunması veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş olması yönündeki idare beklentisinin kabul edilebilir ve iş hayatının olağan akışına uygun olduğu değerlendirilmektedir.

Ayrıca, genelde kendi malı olma şartı getirilen araçlara, özelde ise ataşmanlı kamyona ilişkin olarak ihale ilanı ve idari şartnamede öngörülen teknik özelliklerin asgari limitler baz alınarak belirlendiği görülmüş, beygir gücüne ve taşıma kapasitesine ilişkin özelliklerin de işin yürütülmesinde gerekli olmadığına ilişkin bir kanı oluşturmamıştır. Kaldı ki, başvuru dilekçesinde, hangi teknik özelliğin hangi gerekçeyle rekabeti daralttığı ve işin yürütülmesinde gerekli olmadığı hususunda açıklayıcı bir iddiaya yer verilmemiş, “çeşitli özellikler, vesaire” gibi genel nitelemeler kullanılmıştır.

Yukarıda yazılı hususlar ve ihale konusu işin yaklaşık maliyeti birlikte değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin, ihale dokümanında yer alan kendi malı olma şartına ilişkin düzenlemelerin ihalede rekabeti ve katılımı engellediği ve işin yürütülmesinde gerekli olmadığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, bahse konu ataşmanlı kamyona ilişkin ihale ilanı ve idari şartnamede yer alan asgari 220 beygir olma şartına, işe ait Özel Teknik Şartname’de yer verilmemesinin ihale dokümanının bir bütün olduğu göz önüne alındığında herhangi bir çelişki oluşturmadığı ve teklif sunulmasına engel teşkil etmediği değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak, itirazen şikâyet başvurusunun uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.